Liefde voor insecten valt aan te leren. Dat is wel duidelijk na het lezen van Insectenrijk van Aglaia Bouma. Als er één figuur ongeschikt was om insecten-deskundige te worden, dan Aglaia wel. Na een aanval door hoornaars ontwikkelde ze een fobie voor alles met zes poten en al helemaal voor alle insecten met een geel-zwart uiterlijk. En toch. Ze verdiepte zich in de wereld van de insecten, werd entomoloog en schreef het meeslepende boek dat ik hieronder ga bespreken.
Een steek van een hoornaar is niet iets waar je naar uitkijkt. Het overkwam Aglaia Bouma tijdens een vakantie in Oostenrijk. Het vakantiehuisje dat ze hadden geboekt bleek bezet door een kolonie hoornaars. Deze enorme wespen waren het er niet mee eens dat de gasten uit Nederland de deur openden. Eentje opende de aanval en kwam op Aglaia terecht. De aanval was zo ernstig dat ze in het ziekenhuis terecht kwam. Ze overleefde op het nippertje en ontwikkelde vanaf dat moment een fobie voor insecten.
Boeken over insecten, fascinerende ontdekkingen over de wereld van de wriemelende beestjes wekten langzaam maar zeker de liefde op voor de zespotigen. De liefde vloeide over, de fascinatie groeide uit tot een studie. De studie leidde tot de titel entomoloog. En uiteindelijk resulteerde het ook nog eens in het schrijven van het boek Insectenrijk. Een meeslepend boek over de wonderlijke wereld van insecten.
De feromonen spatten van elke bladzijde af. Hoe kan het ook anders. Het eerste hoofdstuk zet in met een mierenzwerm. Massaal waren de mannetjes uitgevlogen om te paren met de koninginnen in spé. De koninginnen verspreidden feromonen die de mannelijke mieren aanlokten. Geur blijkt één van de belangrijkste communicatie-middelen te zijn voor insecten. Niet alleen om een partner te vinden, scheiden insecten feromomen uit. Ze zetten geur ook in om een spoor te vormen, bijvoorbeeld naar een voedselbron. Vandaar dat je mieren vaak achter elkaar aan ziet lopen. Ze volgen niet zo zeer elkaar als wel het geurspoor dat is uitgezet.
De aanval door de hoornaars bij het vakantiehuisje was ook het gevolg van een wolk van feromonen. Dit keer was de lucht niet bezwangerd met liefdesgeuren, maar met alarmferomonen.
Wonderlijk vond ik het hoofdstuk over hoe insecten horen. Dat doen ze niet met oren zoals wij en andere zoogdieren die hebben. Nee, insecten blijken met verrassend veel uiteenlopende lichaamsdelen te kunnen horen. Krekels en sabelsprinkhanen horen met hun voorpoten. Binnen- en buitenzijde van de voorpoten zijn bekleed met een membraam waarmee ze trillingen opvangen. Veldsprinkhanen echter horen door een opening in het achterlijf. Sommige vlinders blijken dan weer met de monddelen geluiden op te kunnen vangen, en kevers met een membraam tussen kop en borststuk. Sommige vliegen horen weer met de thorax die tussen de aanhechting van de voorpoten zit. En de gaasvliegen doen het wéér anders, namelijk met een ader in de voorvleugels.
Het liefdesleven van insecten spreekt wat mij betreft het meest tot de verbeelding. Lees over het vliegend hert waarvan de mannetjes op de vrouwtjes afkomen. Soms komen er wel vier mannetjes af op één vrouwtje! Dat zou in de mensenwereld tot ruzie leiden, en dat blijkt ook in de wereld van het vliegend hert zo te zijn. Het mannetje met de grootste kaken werpt zijn concurrenten van de boom en zit in pole position. De mannetjes van dagvlinders proberen indruk te maken door de felgekleurde vleugels en is het de mannetjes gegund om de vrouwtjes te naderen, dan beginnen ook geur en gedrag een rol te spelen.
Eenmaal zover dat het mannetje met het vrouwtje mag paren, wordt het verhaal in Insectenrijk pas echt interessant. In bloemrijke taal vertelt Aglaia Bouma over de capriolen die mannetjes moeten uithalen om hun spermatofoor (pakketje met sperma) over te dragen. Eenmaal het pakketje overgedragen, zijn veel mannetjes er nog niet zeker van dat hun genen worden overgedragen. Het blijkt dat veel vrouwtjes met meerdere mannetjes paren en dat de vrouwtjes dan ook nog eens kunnen bepalen wiens spermapakketje voorrang krijgt. Overigens zijn veel insecten in staat om zich in razend tempo te vermenigvuldigen. Zouden bladluizen ruim baan krijgen, dan zou binnen één jaar de hele wereld bedolven zijn onder een kilometers dikke laag met bladluizen. Nu wordt duidelijk waarom zoveel andere organismen afhankelijk zijn van insecten. Insecten vormen een stevige basis van de voedselketen. Zolang er voldoende insecten zijn natuurlijk. Wij mensen zijn er razendsnel in geslaagd om de insectenpopulaties te decimeren. Met catastofale gevolgen voor de biodiversiteit en uiteindelijk ook voor de mensheid zelf.
En zo lees je bladzijde naar bladzijde de enthousiaste verhalen over insecten. Over alledaagse insecten zoals mieren en huisvliegen, maar ook over insecten die zo bijzonder zijn dat ze geen Nederlandse naam hebben. Het plezier spat van elke bladzijde af. Zelfs voor de gemene daas krijg je respect. Hij, of liever gezegd: zij, steekt je niet voor niets, zo ontdek je. Dat geldt ook voor de horzels, maar wil je de liefde voor insecten een kans geven, begin dan niet met het lezen van de pagina’s over de horzels.
Zou ik ze geven, dan zou ik Insectenrijk bedelen met vijf sterren. Hoe kleine beestjes groot kunnen zijn. En hoe interessant!
Insectenrijk / Aglaia Bouma / Atlas Contact / als paperback en als e-book
De beste verrekijkers voor vogelaars
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 300,00 | ||
Goede en betrouwbare verrekijkers voor beginnende vogelaars en voor mensen die niet te duur uit willen zijn. | ||
1. Vortex Diamondback HD 10x42 | Ligt heerlijk in de hand. Helder beeld, ook bij weinig licht. Volledig multi-coated lenzen | |
2. Bynolyt Stork WPR 8x42 | Door Roots verkozen tot beste verrekijker in deze prijsklasse. Laag gewicht. Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 10x42. | |
3. Kowa SVII 10x42 | Lichtgewicht allround verrekijker. Volledig multi-coated lenzen. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 750,00 | ||
Verrekijkers die net een stapje verder gaan in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. | ||
1. GPO Passion ED 10x42 | Hoogwaardig ED glas. Ligt zeer prettig in de hand. Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is. De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss. | |
2. Bynolyt Yellowbird 8x42 | Zeer scherp en lichtsterk beeld. Zeer prettig gebruikscomfort. Relatief lichte verrekijker. | |
3. Hawke Frontier EDX 10x42 | Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber. Hoogwaardige coatings en prisma's. Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort. Ook verkrijgbaar als 8x42. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 1.500,00 | ||
Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen. | ||
1. GPO Passion HD 10x42 | Scherp van rand tot rand. HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld. Zeer natuurgetrouwe kleuren. | |
2. Leica Trinovid HD 10x42 | Robuust en lichtvan gewicht. Haarscherp beeld en briljant beeld. Zeer nauwkeurig scherpstellen. | |
3. Swarovski CL Companion 8x30 | Een van de beste verrekijkers van dit moment. Hoogwaardige materialen en coatings. Heerlijk lichtgewicht. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00 | ||
Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers! | ||
1. Swarovski NL Pure 10x42 | De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment! | |
2. Leica Noctivid 10x42 | Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. | |
3. Zeiss Victory T*SF 8x42 | Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! |
Duurzame producten voor de vogels in je tuin Het hele jaar rond de vogels in je tuin welkom heten. En zeker in de herfst en de winter! Met verantwoorde producten zoals vogelvoer en nestkasten om in te schuilen. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin. |