Boswachter Arjan Postma, bekend van zijn optredens bij RTL Late Night, is ook bekend van de sprankelende boeken die hij schreef. Denk aan Buiten gebeurt het, Het boswachter doeboek en Buiten met je hond. Nu verscheen er weer een nieuw boek van zijn hand met de lange titel: Hoe één mier de wereld kan veranderen. Die titel, tevens een raadsel, intrigeerde mij en ik ging op zoek naar het antwoord.
Arjan Postma is één van die natuurmensen die heel enthousiast kunnen vertellen over wat er allemaal in de natuur wemelt en wriemelt. Als bioloog ziet hij dingen die de meeste mensen niet zien en als lichtvoetige schrijver weet hij zijn observaties ook nog eens op een heel aansprekende manier te verwoorden. In zijn nieuwe boek Hoe één gekke mier de wereld kan veranderen gaat hij in op talloze bijzondere dingen in de natuur. Het levert niet alleen unieke verhalen op, maar ook heel onderhoudende verhalen.
Wonderlijke verhalen uit de natuur. Daar draait het dus om. Natuur dichtbij én veraf. Verhalen rond een keur aan thema’s, waarvan sommige best opvallend en zeker actueel. Denk aan de thema’s Taal, Empathie, Leiderschap, Recycling, Oorlog, Homoseksualiteit en Theater. Dit zijn zomaar wat hoofdstukken uit zijn boek. En elk hoofdstuk bevat uiteraard een aantal verhalen.
Wat die gekke mier betreft: het antwoord op het raadsel dat tevens de titel van het boek is, laat niet lang op zich wachten. Arjan Postma geeft het al prijs in zijn eerste verhaal. De gekke mier blijkt een buitenbeentje te zijn, een pionier. Een mier die kiest voor avontuur en het aandurft om over niet-gebaande wegen te gaan. Waar geen andere mier durft te marcheren, daar marcheert de gekke mier. Met in zijn kielzog zijn soortgenoten. Ook al is de gekke mier een onaanzienlijk exemplaar in de mierenhoop, staat hij laag in de pikorde, hij brengt verandering teweeg! Zo verander je dus de wereld. Lekker op avontuur uitgaan.
Het hoofdstuk over empathie vond ik ook interessant. Kunnen dieren over empathische gevoelens beschikken? Het heeft er alle schijn van, want een test met chimpansees wees uit dat ze niet alleen over een gevoel van rechtvaardigheid beschikken, maar ook over medeleven. Invoelingsvermogen komt echter ook bij andere dieren voor, zoals bij ratten. Een test met ratten ging zo: elke keer wanneer de rat op een knopje drukte, kreeg hij een snoepje. Hij drukte dus vaak op het knopje. Toen werd het experiment aangepast: de rat kreeg niet alleen een snoepje, maar zijn buurman kreeg een elektrische schok. De rat stopte onmiddellijk met het drukken op het knopje. Hij wilde blijkbaar niet dat zijn soortgenoot pijn leed… Moraal van het verhaal? Empathie verbindt dieren onderling, samen sta je sterker, altijd handig in de wilde natuur met zijn veelsoortige bedreigingen.
Leuk, omdat ik ze pas in een zwerm filmde, vind ik het verhaal over de spreeuwen die klasjes vormen. Twintig, dertig jonge spreeuwen die onder leiding van twee of drie volwassen exemplaren rondvliegen. Zo leren ze de kneepjes van het spreeuwenvak.
Dat we ook op het gebied van efficiënt afvalverwerken iets van dieren kunnen leren, bewijst het verhaal over de rivierkreeft. Die vervelt meerdere keren in zijn leven. Maar zou hij zijn pantser zonder meer weggooien, dan gooit hij daarmee ook veel nuttige bouwstenen voor zijn lijf weg. En dus slaat hij tijdens het vervellen de kalk uit zijn schaal op in zijn lijf. Bij het bouwen van zijn nieuwe pantser gebruikt hij die kalk dan weer.
Dan het hoofdstuk over homoseksualiteit. In veel kringen een beladen onderwerp, want homoseksueel gedrag vertonen, dat mag natuurlijk niet. Let op het woordje natuurlijk. De Canadese bioloog Bruce Bagemihl ontdekte echter dat bij 450 diersoorten homoseksualiteit en biseksueel gedrag werd aangetroffen. Twee decennia later is dat aantal uitgebreid naar 1.500. Bonobo’s, giraffen, vleermuizen en pinguïns, ze vertonen homoseksueel gedrag. Bij kemphanen blijken er mannen rond te lopen die eruit zien als vrouwtjes. Deze ‘faars’ worden gedekt door mannetjes en zelf dekken ze ook mannetjes. Maar doet de kans zich voort, dan paren ze ook razendsnel met een vrouwtje.
Ik zou willen dat ik alle verhalen zou kunnen noemen en inleiden, maar dat gaat niet. Gelukkig maar. De verhalen van Arjan Postma in zijn nieuwe boek Hoe één mier de wereld kan veranderen moet je zelf onbevangen lezen. Wil je leuke, verrassende, toegankelijke, hilarische en ontroerende verhalen lezen over dieren dichtbij en veraf, dan is dit een heerlijk boek voor je. Wonderlijke verhalen over onze even wonderlijke natuur.
Hoe één mier de wereld kan veranderen / Arjan Postma / De Boekerij / als paperback en als e-book
Mijn tips voor natuurbeleving en vogels kijken
Met deze tips beleef je de natuur nog intenser en komen de vogels letterlijk dichterbij:
 | (voor elk budget de drie beste opties) |
 | (héél véél keuze, en zelfs met geheel contactloos verblijf en dus veilig!) |
 | (voor elk budget een paar opties) |
 | (per provincie gesorteerd) |
 | (aantrekkelijke planten voor vogels, vlinders en andere insecten) |
 | (lees hier mijn tips om spechten, mezen en roofvogels naar je tuin te lokken) |
 | (mijn persoonlijke top tien) |