Recensie: Het oog van de school, Helen Scales

Het leest als een spannend boek, deze uitgave over vissen. Al helemaal wanneer je beseft dat vissen een van de meest succesvolle diergroepen op aarde zijn. Ze domineren oceanen en zoetwatergebieden die alles bij elkaar meer dan zeventig procent van het aardoppervlak beslaan. Tegelijkertijd is de vis niet het dier met de hoogste aaibaarheidsfactor. Hun verborgen leefwijze maakt ze tevens onbekend. Tot ze op ons bord verschijnen, maar wie herkent in een gebakken schol nog de levende schol? In haar boek Het oog van de school beschrijft Helen Scales, marien bioloog de bijzondere wereld van de vissen.

Vakantiehuis midden in de natuur

Op Natuurhuisje.nl vind je vakantiehuisjes midden in de natuur, in Nederland en ver daarbuiten. Je geniet van de stilte en vooral: van de natuur!

En dat doet ze op een heel persoonlijke manier die haar boek de nodige vaart geeft. Ook Helen Scales keek in een vorig leven niet of nauwelijks om naar vissen. Totdat ze tijdens de opnames van een BBC-programma een vraag kreeg die haar met stomheid sloeg: ‘Is het waar dat er niet zoiets bestaat als ‘de vis? ‘ Geef daar maar eens recht voor de raap een antwoord op. Want zoveel vissen als er zijn, zoveel antwoorden zijn er. En het word je tijdens het lezen van Het oog van de school wel duidelijk dat er legio antwoorden mogelijk zijn. Het grappige is dat volgens de regels van de taxonomie alle mensen en alle op het land levende viervoeters strikt genomen tot de vissen behoren. Maar zo ver gaat de auteur nu ook weer niet.

In Het oog van de school lees je over naturalisten die over de wereld trokken met als doel onbekende dieren, en liefst vissen, te ontdekken. In vroeger tijden was het ontdekken van nieuwe soorten zo moeilijk nog niet. Je leest verhalen van natuurvolkeren over vissen. Je maakt kennis met de evolutie van de vis. Zo lees je dat de voorouders van de moddersnoek zo’n tweehonderd miljoen jaar geleden in zowel zoet als zout water leefden. Nu leven alleen in Noord-Amerikaanse rivieren, meren en moerassen hier en daar nog moddersnoeken.

Je leest over de enorme variëteit in de vissenwereld. Over koraalvissen die hun kleuren als camouflage inzetten. Je leest over chromatoforen en iridoforen waaruit de kleuren en decoraties van vissen zijn opgebouwd. Zilverachtige vissen gebruiken iridoforen om uit het zicht te verdwijnen. En de buitenissige kleurencombinaties waarmee sommige vissenmannen door het leven gaan zijn ontstaan doordat vrouwtjes de voorkeur geven aan bontgekleurde partners. Helen Scales voert je langs wetenschappelijke onderzoeken naar het gedrag van allerhande soorten.

recensie het oog van de school helen scales

En dan moeten we het nog hebben over fenomenen als het zwemmen in een school, giftige vissen, vissenvoer en de cognitieve eigenschappen van vissen. Want modern onderzoek naar dieren wil aantonen of en in hoeverre dieren beschikken over intelligentie. En wat blijkt? Vissen vertonen veel vormen van gedrag die tot voor kort aan de mens en wat primaten voorbehouden leken. Het formaat hersenen blijkt niet leidend te zijn voor het bepalen van de mate van intelligentie. Het meest heikele punt is natuurlijk de vraag of vissen beschikken over bewustzijn. Als dat zo is, dan zijn onze vormen van visserij een vorm van barbarij. Vandaar dat sommige conclusies de vissermannen onder ons niet welgevallig zijn. Want dat vissen pijn ervaren, is ondertussen wel duidelijk. Wel eens gezien hoe vissen massaal in een net worden gevangen en omkomen door verplettering of verstikking? Of nagedacht hoe het is om aan een haak omhoog gesleurd te worden? Nu moet ik niet roomser doen dan de paus, want vissen heb ik ook jarenlang gedaan, en eerlijk is eerlijk: mijn hengels hangen nog in de garage. En pas opperde ik nog om deze zomer weer eens een dobbertje uit te werpen.

Maar eerst heb ik dus Het oog van de school gelezen. Voor iedereen die iets met vissen heeft, is dit een bijzonder leuk boek. Boordevol informatie over vissen, op begrijpelijke en persoonlijke wijze geschreven. Goed vergelijkbaar trouwens met het al even persoonlijke en boeiende boek Het geheime leven van vissen van Jonathan Balcombe. Je ziet, er wordt wat afgeschreven over vissen…

Het oog van de school / Helen Scales / Nijgh & Van Ditmar / als hardcover en als e-book

Duurzame producten voor de vogels in je tuin

Het hele jaar rond de vogels in je tuin welkom heten. En zeker in de herfst en de winter! Met verantwoorde producten zoals vogelvoer en nestkasten om in te schuilen. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin.