Een weinig belicht thema in natuurboekenland: de bladeren van de bomen. Je ziet soms mooie plaatjes van herfstbladeren voorbij komen, maar wat zijn precies de kenmerken van die bladeren? Welke eigenschappen bezitten ze en is er verder nog iets bijzonders over de bladeren te vermelden? Dan Douglas en Douglas Justice, beide actief in de natuurbescherming, schreven vijftig verhalen over de pracht van bladeren: Het grote bladerboek.
Actuele Top 10 Best Verkochte Verrekijkers Wat is de Top 10 Best Verkochte Verrekijkers van dit moment? En welk merk staat het meest in de Top 10? Wat blijkt? Een goede verrekijker hoeft niet duur te zijn! |  |
Alleen al voor het reliëf op de voorzijde zou je dit boek al moeten oppakken. De bladeren in het mozaïek lichten niet alleen qua kleuren mooi op, ze ‘dikken ook nog eens een beetje op’. Een soort braille-tekeningen dus. Heel stijlvol.
De vijftig bomen die worden besproken, en natuurlijk dan vooral de bladeren van deze bomen, worden onderverdeeld in verschillende groepen. Zo heb je bomen die bijzonder zijn vanwege de inzet van chemische stoffen. Daaronder valt bijvoorbeeld ‘onze’ beuk. De auteurs onderscheiden ook de gedaanteverwisselaars, nuttige planten, curieuze bomen, bomen met een formidabele afweer, bomen met bijzondere kenmerken, bomen die intieme relaties onderhouden en bomen die landschapsbepalend zijn. Ze reizen daarvoor de hele wereld over op zoek naar de meest bijzondere boomsoorten. Ik stip een paar bomen aan.
De beuk kennen we allemaal. Het is een populaire boom die je in tal van parken en tuinen tegenkomt. Onder de enorme kruinen groeit overigens haast niets, want er dringt onvoldoende zonlicht door tot op de grond. Veel beuken hebben koperkleurige of paarse bladeren. Dat wordt veroorzaakt door anthocyanen. Door aanpassing van de hoeveelheid van deze stof wordt het groen in het blad vervangen door andere kleuren. Of het nu een te veel of een te weinig is aan dit stofje, wordt niet duidelijk. Ik vermoed een ‘te veel’.
Dan de magnolia. Die hebben wij in onze tuin staan en wij zijn tot nu toe te lui geweest om hem te snoeien. De kruin dijt enorm uit, maar gelukkig verliest hij in het najaar zijn blad. Kan ik toch nog iets van de vogels zien die op de takken neerstrijken. De magnolia wordt gerekend tot de primitievere bloeiende planten. De oudste fossielen dateren van ca. 95 miljoen jaar geleden. De bladeren van onze magnolia, en van alle magnolia’s trouwens, zijn behoorlijk stevig. Ik lees over het blad van de magnolia die die veel lignine bevat, de verbinding die hout hard en weerspannig maakt. Nu weet ik waarom de bladeren van de magnolia zo hard zijn. Ik word door de auteurs gelukkig gepamperd in mijn luiheid: als je een magnoliablad een hele winter op de grond laat liggen, komt het nervengeraamte langzaam bloot te liggen. Een delicaat filigreinskelet wordt zichtbaar, zeer geliefd bij kinderen en mensen die graag knutselen. Aan vegen heb ik een hekel, dus ik laat de bladeren lekker liggen deze winter!
Dan nog één boom, de paardenkastanje die van nature alleen in beschutte valleien op de Balkan groeit. Maar de mens is een meester in het verspreiden van soorten, en dus kun je de paardenkastanje vrijwel overal in Europa tegen komen. In Groot-Brittannië is de boom zelfs verkozen tot nationale boom! Deze boom wordt in Het grote bladerboek aangemerkt als ‘landschapsbepalend’ en dat is deze prachtige boom zeker. Helaas wordt de populatie in zijn voortbestaan bedreigd door de paardenkastanjemineermoot waarvan de larven zich voeden met het sap van de bladnerven. Die vervolgens bruin verkleuren en vroegtijdig afvallen. Er blijken nu ook twee schimmelsoorten een aanval uit te oefenen op de paardenkastanje en in de Balkan is het de invloed van de mens in de vorm van bergtoerisme, bosbranden en illegale houtkap die de inheemse populatie bedreigt. Alle reden dus om beschermingsprogramma’s voor deze boom te ontwikkelen. Want zeg nu zelf: we hebben toch allemaal in onze jeugd genoten van het knuppelen van kastanjes en dat gunnen we onze kinderen en kleinkinderen toch ook?
Het grote bladerboek is een leuk en informatief leesboek over bekende en minder bekende bomen en hun bladeren. De vijftig verhalen laten zich prettig lezen. Ze zijn niet te kort, en ook niet te lang. Voor mij geldt dat ik weer veel nieuwe dingen heb ontdekt over voor mij heel bekende bomen, zoals de eerder genoemde magnolia, beuk en paardenkastanje.
Het grote bladerboek / Dan Crowley en Douglas Justice / Uitgeverij Meulenhoff / als hardcover
Alles voor een diervriendelijke tuin Het hele jaar rond de dieren in je tuin welkom heten. Met de juiste nestkast, een voederplank, waterschaal of schuilmogelijkheden. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin. |  |
Alles voor een diervriendelijke tuin Het hele jaar rond de dieren in je tuin welkom heten. Met de juiste nestkast, een voederplank, waterschaal of schuilmogelijkheden. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin. | |