Recensie: Heg, Kenneth F. Rijsdijk

Gisteren merkten we het weer op: zo zou het overal op de Zeeuwse eilanden (en in Nederland) moeten zijn. Heggen aan weerszijden van de weg, zangvogels overal en patrijzen verstopt in het groen. We reden over de kop van Schouwen-Duiveland en daar worden de polderwegen nog begrensd door metershoge heggen. Onze verzuchting wordt bevestigd in het boek Heg, waarin Kenneth F. Rijsdijk op zoek gaat naar de vraag waarom heggen in ons landschap zo belangrijk zijn en wat erbij komt kijken om ons landschap weer te verfraaien met zo veel groen.

Actuele Top 10 Best Verkochte Verrekijkers

Wat is de Top 10 Best Verkochte Verrekijkers van dit moment? En welk merk staat het meest in de Top 10? Wat blijkt? Een goede verrekijker hoeft niet duur te zijn!

In zeven helder geschreven hoofdstukken gaat Kenneth F. Rijsdijk in zijn boek Heg na wat heggen in ons landschap aan ons bestaan en dat van de natuur toevoegen. In één van de laatste hoofdstukken gaat hij ook in op de economische waarde van heggen. In een samenleving die toch vooral op economische waarden wordt aangestuurd, denk ik één van de meest belangrijke hoofdstukken. Van al die andere hoofdstukken kunnen ‘kwaadwillenden’ altijd beweren dat het hobby is. Een hobby van de ‘linkse bende’. Of van ‘goedbedoelende natuurliefhebbers’. Maar wat nu als blijkt dat heggen niet alleen goed zijn voor de natuur (dat ook zeker), in het algemeen voor onze samenleving, zeg onze cultuur (dat ook) en ook aantoonbaar onze economie ten goede komt? Dat zou moeten blijven haken bij alle belanghebbenden, politieke partijen incluis, van welke snit ook.

Laat ik dan meteen maar eens ingaan op de economische waarde van heggen in ons landschap. Allereerst moeten we kijken naar de kosten. Twee kilometer heg van tweeënhalve meter breed vergt een koe per bedrijf. Dit zijn de kosten voor aanplant en onderhoud. Zo beschreven lijkt het gering, maar alles bij elkaar opgeteld gaat het om honderden miljoenen euro’s per jaar aan kosten. Maar wat leveren heggen, mits op grote schaal aangeplant, onze samenleving in potentie op? De auteur voert een aantal terugverdienmodellen op die zeer reëel zijn, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek:

  1. Terug te verdienen kosten als gevolg van bijvoorbeeld het verminderd gebruik van pesticiden en berging van koolstof (CO2). Dit loopt op tot miljoenen euro’s per jaar.
  2. Vermeden kosten. Denk aan het voorkomen van natuurrampen (overstromingen in het heuvellandschap) en het voorkomen van uitbraken van ziekten die overgedragen kunnen worden van dier op mens).
  3. Bron van inkomsten. Het toerisme blijkt in heggenrijke landschappen zoals het Maasheggengebied, de Ooijpolder en het Tuunwallengebied op Texel extra geld in het laadje te brengen. Veel mensen willen graag recreëren in zo’n landschap.
recensie heg kenneth rijsdijk

De diensten die heggen ook de moderne samenleving kunnen bieden, zijn legio. Die vallen uiteen in het oogsten van vruchten en geneeskrachtige kruiden, houtwinning, windbreken, waterstromingbreken, waterberging, meer insecten in boden en heg, natuurlijke kleine zoogdierenplaagbestrijding, vermindering van bodem-parthogenen, positieve effecten op de gezondheid van de bewoners, bescherming tegen dieroverdraagbare ziektes, een aantrekkelijker landschap en cultuurhistorisch besef en identiteit.

Van links tot rechts, hier moet de politiek iets mee kunnen, zou ik denken. Wie bovenstaande nog te veel idealistisch gekleurd vindt, die kan te rade bij een berekening door het Ministerie van Landbouw en Voedselkwaliteit dat in 2007 een Deltaplan voor het Landschap doorrekende. De opbrengsten kwamen uit op 18 miljard euro. In welke termijn dit bedrag wordt verdiend, lees ik overigens niet in het boek. Maar het valt ongetwijfeld op te delven in rapport Investeren in het Nederlandse Landschap: Opbrengst: geluk en euro’s.

Dan toch nog even kort naar de voordelen van heggen. Een greep uit wat de auteur benoemt. Heggen voorkomen erosie doordat het de weerstand van het landschap tegen de wind vergroot (heggen breken de wind). Heggen gaan ook watererosie tegen en dat blijkt nogal een progressief voordeel te zijn. Hoe minder weerstand het water heeft in heuvelrijke landschappen, hoe groter de korrels, grind en brokken steen zijn die het water mee kan voeren. Welke gevolgen dat kan hebben, blijkt uit de watersnoodramp in Limburg en omliggende gebieden in België en Duitsland. Hebben lijken ook te helpen tegen droogte, omdat de schaduw ervoor zorgt dat er minder water verdampt. Het gaat in die zin dus ook opwarming van de aarde tegen wat nog eens wordt verstrekt doordat het hout in de heggen koolstof (CO2) opslaat.

Wie een beetje kennis heeft van de natuur, zal tevens beamen dat heggen ook voor de natuur enorme voordelen heeft. En die beginnen bij een boost voor de biodiversiteit. Heggen bieden immers een leefgebied aan talloze organismen.

En dat heggen ook nog eens een bijdrage leveren aan onze culturele identiteit, is ook mooi meegenomen!

Toch nog een opmerking naar aanleiding van een observatie van mij vandaag. Ik wandelde door de Zouweboezem, een prachtig natuurgebied tussen Ameide en Meerkerk. In de afgelopen maanden blijkt er een hek te zijn geplaatst in een deel van het gebied. Is het hek gemaakt van gevlochten struiken? Neen. Is het hek dan gemaakt van houtwerk (wat mij betreft second best)? Neen. Wat schetste mijn verbazing en roept mijn verontwaardiging op? Dat het de mensen van Stichting Het Zuid-Hollands Landschap heeft behaagt het hek te vervaardigen van prikkeldraad. Prikkeldraad in een natuurgebied! Natuurorganisaties blijken in dit opzicht geen haar beter dan intensieve boeren die in naam van kostprijsverlaging heggen hebben gesloopt (en nog slopen) en deze hebben vervangen door prikkeldraad. Als zelfs natuurorganisaties voorkeur geven aan prikkeldraad boven een hek van natuurlijk materiaal, dan hoeven we van de boeren ook niet al te veel te verwachten…

Het boek Heg is een toegankelijk en overtuigend geschreven pleidooi voor de aanleg van heggen op grote schaal. Ik ondersteun dit pleidooi van harte. Want wat de auteur is opgevallen, viel mij ook op in het buitenland: waar heggen het landschap domineren in een land als Frankrijk bijvoorbeeld, daar is het heerlijk toeven. Zowel voor toeristen als voor de bewoners. Het is simpelweg zo dat wij mensen ons het meest thuis voelen in een landschap wat gedomineerd wordt door groen. En dus: aankleden onze kaalgeslagen polders!

Heg / Kenneth F. Rijsdijk / Uitgeverij Noordboek / als paperback

De beste verrekijkers voor vogelaars

De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 300,00

Goede en betrouwbare verrekijkers voor beginnende vogelaars en voor mensen die niet te duur uit willen zijn.

1. Vortex Diamondback HD 10x42

Ligt heerlijk in de hand.

Helder beeld, ook bij weinig licht.

Volledig multi-coated lenzen

2. Bynolyt Stork WPR 10x42 DCF

Een slank en elegant instapmodel.

Laag gewicht.

Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 8x42.

3. Kowa SVII 10x42

Lichtgewicht allround verrekijker.

Volledig multi-coated lenzen.

De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 750,00

Verrekijkers die net een stapje verder gaan in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. 

1. GPO Passion ED 10x42

Hoogwaardig ED glas.

Ligt zeer prettig in de hand.

Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is.

De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss.

2. Bynolyt Yellowbird 8x42

Zeer scherp en lichtsterk beeld.

Zeer prettig gebruikscomfort.

Relatief lichte verrekijker.

3. Hawke Frontier EDX 10x42 

Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber.

Hoogwaardige coatings en prisma's.

Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort.

Ook verkrijgbaar als 8x42.

De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 1.500,00

Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen.

1. GPO Passion HD 10x42

Scherp van rand tot rand.

HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld.

Zeer natuurgetrouwe kleuren.

2. Leica Trinovid HD 10x42

Robuust en lichtvan gewicht.

Haarscherp beeld en briljant beeld.

Zeer nauwkeurig scherpstellen.

3. Swarovski CL Companion 8x30

Een van de beste verrekijkers van dit moment.

Hoogwaardige materialen en coatings.

Heerlijk lichtgewicht.

De beste verrekijkers in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00

Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers!

1. Swarovski NL Pure 10x42

De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment!

2. Leica Noctivid 10x42

Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. 

3. Zeiss Victory T*SF 8x42

Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! 

Duurzame producten voor de vogels in je tuin

Het hele jaar rond de vogels in je tuin welkom heten. En zeker in de herfst en de winter! Met verantwoorde producten zoals vogelvoer en nestkasten om in te schuilen. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin.