Met onze nationale vogel gaat het helaas allerminst goed. De populatie grutto’s kalft in rap tempo af en welke beschermende maatregelen er ook worden getroffen, niets lijkt de vrije val waarin deze prachtige steltloper in terecht is gekomen te stuiten. Ruben Smit lanceerde dit jaar zijn film Grutto! en het gelijknamige boek Grutto! De reis van onze nationale vogel. Of je de film wel of niet hebt gezien: het boek is een ode aan de grutto én laat zien welke reis hij aflegt van broedgebied naar overwinteringsgebied en weer terug.
Actuele Top 10 Best Verkochte Verrekijkers Wat is de Top 10 Best Verkochte Verrekijkers van dit moment? En welk merk staat het meest in de Top 10? Wat blijkt? Een goede verrekijker hoeft niet duur te zijn! |  |
Het boek Grutto! De reis van onze nationale vogel is allereerst een fotoboek. De ene foto is nog indrukwekkender dan de andere. Of het nu een weidelandschap is dat bedekt gaat onder een sluier van mist of een zwerm grutto’s die de landing heeft ingezet, het is prachtig alom. Een aantal foto’s die in Nederland zijn gemaakt, meen ik te herkennen in die zin dat ik de polder of een gebouw meen te herkennen. Maar hoe verder weg de grutto gaat, en dus ook de fotograaf, hoe minder herkenning en hoe meer verrassing. Eindelijk krijg ik ook het leefgebied van de IJslandse grutto te zien. Of zie ik hem staan in een Afrikaans landschap tussen voor mij onbekende vogelsoorten.
Pieter Winsemius vestigt in zijn voorwoord de aandacht op het Aanvalsplan Grutto dat de bescherming van de steltloper beoogt. Zijn droom is dat onze kleinkinderen later met het boek van Ruben Smit op schoot kruipen en dat we dan kunnen zeggen: ‘Opa was erbij toen we de grutto hebben gered.’
Tussen de foto’s door vind je korte hoofdstukken waarin de auteurs verhalen van het leven en de reis van de grutto. Verrassend voor mij is te lezen dat de grutto oorspronkelijk een moerasvogel was, en dat je hem als zodanig nog altijd in Oost-Europa kunt zien. In landen als Duitsland, Polen, Oekraïne, Rusland en Estland leven de grutto’s nog altijd in moerassen. Maar de dichtheden in moerassen zijn véél lager dan de dichtheden die grutto’s in weidegebieden kunnen bereiken. Maar ooit, toen Nederland ook nog een moerasland was, moeten ook in de Lage Landen de grutto’s in moerassen hebben gebroed. Toen we ons veenlandschap begonnen te ontginnen, ontdekten de grutto’s de voordelen van de weide en bereikte de grutto-populatie in ons land in 1975 zijn hoogtepunt: 120.000 paar grutto’s broedden er toen. Roofdieren, DDT en ander gif en ander menselijk handelen deden die populatie in rap tempo wegsmelten. Nu zijn er nog minder dan 30.000 over en die populatie vergrijst. Elk jaar verdwijnt ongeveer 5% van de populatie. Nee, echt rooskleurig staat het er nog niet voor met de grutto.
De vraag bij trekvogels is welke nationaliteit er in zijn paspoort zou staan. Die van het land waar hij is geboren, of die van het land waar hij het grootste deel van het jaar leeft? Onze grutto overwintert ten zuiden van de Sahara waar hij ook een boerenlandvogel is. Afrikaanse rijstboeren zien hem echter vaak liever gaan dan komen, want hij eet daar, naast ongewervelde dieren, ook de vers geplante rijst. Tja, dan vraag je haast om problemen! Het lijkt er echter op dat onze grutto’s steeds noordelijker overwinteren, zelfs al in het noorden van Frankrijk! We houden het er maar op dat de grutto een kosmopoliet is.
Een grutto in een bergdal? Ik heb wel eens gedacht: waarom zie ik nou nooit een grutto op een Alpenweide? Daar wemelt het werkelijk nog van de insecten. Zo op het oog een prima leefgebied, uitgezonderd de rotsachtige bodem dan waarin hij met zijn lange snavel nauwelijks kan peuren. Op IJsland broeden echter inderdaad grutto’s in bergdalen. Zie de grutto staan op een bloemweide op IJsland. Het is echter niet ‘onze’ eigen grutto, maar een ondersoort, zijn neef, de IJslandse grutto. Die zie je in Nederland uitsluitend tijdens de trekperiode of in de winter, als hij in een enkel gebied overwintert in Zeeuws-Vlaanderen.
Gelukkig ontmoet ik ook boeren met een hart voor de grutto. In het boek Een gruttoparadijs werden een paar ‘grutto-boeren’ gevolgd, ook in dit boek kom ik ze tegen. Boer Piet van ‘t Klooster bijvoorbeeld, die een gezinsbedrijf heeft van 120 hectare in de befaamde polder Arkemheen. Wil je in het voorjaar grutto’s zien, dan op naar deze fraaie polder bij Nijkerk! Ook boer Piet vertelt van de dilemma’s waarvoor boeren met passie voor weidevogels worden gesteld. En hij doelt op de negatieve invloed van roofdieren als vos, buizerd en hermelijn. Voor een boer is niets zo frustrerend als een ‘vluchtstrook’ gras laten staan om vervolgens een grutto-kuiken in de snavel van een meeuw te zien verdwijnen. Boer Wim van Ittersum heeft dezelfde ervaring en geeft ronduit aan dat de jacht op de vos een noodzakelijke voorwaarde is willen we de weidevogels op de been houden.
De schoonheid overheerst echter in het boek Grutto! De reis van onze nationale vogel. De auteurs volgen de grutto op zijn reis van hot naar her. De foto’s zijn indrukwekkend en de korte hoofdstukken vertellen iets over de achtergronden van de vogel-op-hoge-poten. En hoewel ik meende dat ik al heel veel wist over de grutto, stak ik ook van dit boek weer het nodige op. Kijk hem recht in de ogen, zie hem zwermen of voedsel zoeken, onze grutto! Met Pieter Winsemius en vele andere droom ik van een bestendige toekomst voor de grutto en al die andere weidevogels.
Grutto! De reis van onze nationale vogel / Ruben Smit en Rob Buiter / Uitgeverij Noordboek / als hardcover
PS
Een boer die radicaal kiest voor de natuur vanwege zijn liefde voor grutto, kievit, veldleeuwerik en al die andere weidevogels. Die boer heet Mark Nijdam. Je leest zijn inspirerende verhaal in het boek Gruttoland dat ik ook recenseerde. Lees hier mijn recensie over Gruttoland.
De beste verrekijker van dit moment
 | De Vortex Diamandback HD 10x42 is vernieuwd. Wat mij bij het testen opviel was het stoere uiterlijk, de heerlijke handligging en het heldere beeld. De vormgeving vind ik uitgekiend. Ik ben heel enthousiast over deze verrekijker en dus is dit voor mij hét instapmodel voor beginnende vogelaars en 'gewone' natuurliefhebbers. |
 | Door Roots Magazine verkozen tot beste verrekijker in deze prijsklasse. |
 | Nikon is voor mij een merk waar ik niet direct aan denk als ik aan verrekijkers denk. Maar test ik een Nikon verrekijker dan valt me altijd op hoe contrastrijk en helder de beelden zijn. En dat geldt ook voor het vernieuwde model Nikon Prostaff P7 8x42. |
 | GPO is één van de meest populaire merken van dit moment. De makers hebben hun sporen verdiend in de wereld van de verrekijkers. In het middensegment is dit een heel gunstig geprijsde verrekijker die en rustig en haarscherp beeld levert. |
 | Nikon is voor mij een merk waar ik niet direct aan denk als ik aan verrekijkers denk. Maar test ik een Nikon verrekijker dan valt me altijd op hoe contrastrijk en helder de beelden zijn. Door het relatief lage gewicht biedt deze verrekijker ook nog eens een hoog gebruikscomfort. |
 | De verrekijkers van Zeiss staan garant voor kwaliteit. In het middensegment tot € 600 is dit één van de topkijkers. Deze verrekijker levert een hoog gebruikscomfort. |
 | GPO is één van de meest populaire merken van dit moment. De makers hebben hun sporen verdiend in de wereld van de verrekijkers. De GPO Passion HD 10x42 is in deze prijsklasse het meest betaalbare model. Het beeld is natuurgetrouw, contrastrijk en superhelder. Een aantrekkelijke prijs-kwaliteitverhouding in deze prijsklasse. |
 | De verrekijkers van Leica staan heel hoog aangeschreven onder vogelaars. De modellen zijn robuust en stoer. Deze verrekijker is voorzien van hoogwaardige technologie en biedt een haarscherp beeld. |
 | Scherp en helder beeld van rand tot rand. Dit is een echte topkijker van het gerenommeerde Amerikaanse merk Vortex. Deze kijker heet een extreem breed beeld en ligt heerlijk in de hand. |
 | Dé nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nóg meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 159 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment! |
 | Na de NL Pure hét topmodel van Swarovski. Nog altijd een revolutionair model dat garant staat voor levenslang fabuleuze kijkervaringen. En nu ook nog eens behoorlijk in prijs verlaagd! |
 | Hét topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! |
Duurzame producten voor de vogels in je tuin Het hele jaar rond de vogels in je tuin welkom heten. En zeker in de herfst en de winter! Met verantwoorde producten zoals vogelvoer en nestkasten om in te schuilen. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin. |  |