Altijd prettig om contact te hebben met een auteur van een mooi boek. Toen ik het schitterende boek De rotgans van Barwolt (Bart) Ebbinge had gerecenseerd, kreeg ik een allerhartelijkst mailtje van de auteur en nog een boek nagezonden per post. ‘Meer leesvoer voor de rotgansfan,’ schreef Barwolt op een van de eerste pagina’s. En zo is het maar net. Rotganzen zie ik mijn hele leven al. Het is een vogel met een indrukwekkend verhaal. Het duurt niet lang meer of de rotganzen zijn er weer. Tijd om dat nagezonden boek eens te bespreken: In de greep van Siberische lemmingen, ook van Barwolt Ebbinge.
Duurzame producten voor de vogels in je tuin Het hele jaar rond de vogels in je tuin welkom heten. En zeker in de herfst en de winter! Met verantwoorde producten zoals vogelvoer en nestkasten om in te schuilen. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin. |  |
Je zult toch senior onderzoeker zijn bij het Centrum voor Ecosystemen van Alterra. En dertig jaar lang onderzoek mogen doen naar ganzen in Nederland, waaronder de rotgans. En dan als opdracht krijgen gedurende drie jaar onderzoek te doen in het broedgebied van de rotgans: het Taimyr-schiereiland. Dat moet wel een sprookjesachtige omgeving zijn, want ver weg en nauwelijks bereikbaar in Noord-Siberië. Daar onderzocht hij welke factoren het broedsucces van de rotgans bepalen. Voor Vara Vroege Vogels hield hij een weblog bij. De teksten werden gebundeld in In de greep van de Siberische lemmingen dat leest als een dagboek. Je zou kunnen zeggen dat dit boek een opmaat was voor dat andere boek, het grootse boek De rotgans.
Wil je weten hoe het is om in een arctische streek als Noord-Siberië onderzoek te doen, dan is dit een heel geschikt boek. Het kan er vriezen en het kan er dooien, maar vrijwel alles is extreem. Negen maanden per maand ligt er een sneeuwdek. En onder dat sneeuwdek huist het dier uit de titel: de lemming. Ik verzeker je: Barwolt heeft ze nooit massaal van een rots zien kukelen. Als de sneeuw in de zomer smelt, hebben de knaagdieren geen dekking meer en zijn ze een makkelijke prooi voor ruigpootbuizerd, sneeuwuil en Taimyr-meeuw. Dat dan weer wel.
‘Een indrukwekkende, verblindend witte sneeuwwereld omringt ons. Het is +1, bij een zwakke zuidenwind. De toendra is nog voor 99% met sneeuw bedekt. De baai is nog helemaal met ijs bedekt, en vormt met het land één geheel. Van de wintergasten zien we een nog in dikke wintervacht gehulde poolvos, wit met koolzwarte ogen en een zwarte neus, en enkele sneeuwhoenders,’ schrijft Bart op zaterdag 3 juni 2006. En nog zijn de rotganzen er niet! Dat klopt ook wel, want rotganzen zie je in Nederland tot ver in mei, soms zelfs in juni nog. Pas op donderdag 8 juni zien de onderzoekers het eerste groepje rotganzen vliegen.‘Tegen de witbevroren baai steken ze prachtig af.’
Dan blijkt in dezelfde notitie al iets van het verband dat in De rotgans uitgebreid wordt beschreven: het verband tussen de lemmingstand en het broedsucces van de rotgans. De sleutelpositie wordt ingenomen door de sneeuwuil. In goede lemmingjaren vreet die zich met zijn jongen ongans aan lemmingen. Maar in slechte lemmingjaren is schraalhans keukenmeester en stort de sneeuwuil zich op alles wat maar vlees op de botten heeft. Waaronder kuikens van de rotgans en soms zelfs een volwassen rotgans. Dat levert over het algemeen een slecht rotgansjaar op. Maar er is meer dan eten en gegeten worden:
‘Op het Grote Vogeleiland hebben Wim en ik ook een aantal dagen waargenomen. Ondanks de lage temperaturen ‘doen’ de vogels ‘het’ volop. We zien parende zilverplevieren, meeuwen doen hun best, en ook rotganzen zien we regelmatig met zijn tweeën een plasje water ingaan. Beurtelings steken ze dan de koppen onder water, dan paren ze en nemen vervolgens een uitgebreid bad.’
Als je meer wilt weten over het leven van de rotgans, dan is dit samen met De rotgans een zeer informatief boek. Voor wie zelf veldonderzoek gaat doen, dichtbij of juist veraf, is In de greep van Siberische lemmingen eigenlijk verplichte kost. Je leest hoe onderzoekers met beperkte middelen overleven in een onherbergzaam en afgelegen gebied. Want onderzoek doen naar vogels klinkt zo romantisch, maar dat is het niet. Omstandigheden veranderen met het uur en kunnen soms benauwde ogenblikken opleveren. En ondertussen moet het fantastisch zijn om in een gebied als Noord-Siberië onderzoek te doen:
‘In de zeestraat tussen het eiland Dikson en het dorp Dikson (waar nog achthonderd mensen wonen), zien we veel beluga’s zwemmen. Boven deze witte walvissen vliegen meeuwen, die kennelijk de door de beluga’s opgejaagde vis komen verschalken. Een prachtige en onverwachte toegift voor ons. Meer dan honderd beluga’s, een baardrob en enkele kleine zeehonden. Ook zwemmen hier duizenden grauwen franjepoten.’
Leef mee met Barwolt Ebbinge en de bijzondere dieren die hij ziet daar op de Noordpool. Dit boek is ergens ook een klassieker onder de natuurboeken.
In de greep van Siberische lemmingen / Bart Ebbinge / KNNV Uitgeverij / als paperback en e-boek
De rotgans / Barwolt Ebbinge / Atlas-Contact / als paperback en e-book
De beste verrekijkers voor vogelaars
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 300,00 | ||
Goede en betrouwbare verrekijkers voor beginnende vogelaars en voor mensen die niet te duur uit willen zijn. | ||
1. Vortex Diamondback HD 10x42  | Ligt heerlijk in de hand. Helder beeld, ook bij weinig licht. Volledig multi-coated lenzen | |
2. Bynolyt Stork WPR 10x42 DCF  | Een slank en elegant instapmodel. Laag gewicht. Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 8x42. | |
3. Kowa SVII 10x42  | Lichtgewicht allround verrekijker. Volledig multi-coated lenzen. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 750,00 | ||
Verrekijkers die net een stapje verder gaan in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. | ||
1. GPO Passion ED 10x42  | Hoogwaardig ED glas. Ligt zeer prettig in de hand. Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is. De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss. | |
2. Bynolyt Yellowbird 8x42  | Zeer scherp en lichtsterk beeld. Zeer prettig gebruikscomfort. Relatief lichte verrekijker. | |
3. Hawke Frontier EDX 10x42  | Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber. Hoogwaardige coatings en prisma's. Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort. Ook verkrijgbaar als 8x42. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 1.500,00 | ||
Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen. | ||
1. GPO Passion HD 10x42  | Scherp van rand tot rand. HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld. Zeer natuurgetrouwe kleuren. | |
2. Leica Trinovid HD 10x42  | Robuust en lichtvan gewicht. Haarscherp beeld en briljant beeld. Zeer nauwkeurig scherpstellen. | |
3. Swarovski CL Companion 8x30  | Een van de beste verrekijkers van dit moment. Hoogwaardige materialen en coatings. Heerlijk lichtgewicht. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00 | ||
Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers! | ||
1. Swarovski NL Pure 10x42  | De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment! | |
2. Leica Noctivid 10x42  | Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. | |
3. Zeiss Victory T*SF 8x42  | Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! | |