Heel persoonlijk, zo laten alle verhalen in Geuren zich typeren. Persoonlijker dan al zijn romans die hij eerder schreef. Kan het ook anders als een schrijver terug keert naar zijn geboortegrond en met een vleugje nostalgie gebeurtenissen, familieleden en andere authentieke karakters tot leven brengt? De verhalen zijn gerubriceerd op alfabetische volgorde. En dan is het logisch dat het verhaal Aarde als eerste komt en Zwerftochten als laatste. Philippe Claudel houdt van kuilen maken. Om zich in te graven in de lente of herfst. De aarde leren kennen. In haar buik stappen. Schuilen. Als snel volgt de associatie met begraven worden. ‘Ik heb genoeg open graven gezien en genoeg kuilen gegraven om te weten waarover ik het heb. Door te graven leer je te sterven.’ Het zijn zinnen als deze waardoor je elk verhaal met aandacht en ingehouden adem leest. En sommige herleest.

De meisjes in de klas en in het zwembad, de oude tantes die nooit trouwden, zijn visvriend en de oude gymleraar. Allemaal gingen ze door de wereld en verspreidden ze hun geur. Of associeert Claudel ze met plaatsen die op een bepaalde manier geurden. Zo hadden gymzalen een miskende erotiserende werking. ‘Vooral de oudere, waar stof, gebrek aan frisse lucht, versleten materieel, bleekzuchtig licht en sjofele kleedkamers hun krachten bundelen om een omgeving te vormen die, paradoxaal genoeg, amoureuze verlangens in de hand werkte.’ Wie herkent deze scenes niet? Het mooie is: alle verhalen spelen zich in het verleden af, maar Claudel schrijft ze in de tegenwoordige tijd. Zo kruip je echt in de huid van de schrijver.

Het verhaal Trui vind ik zelf een van de meest indrukwekkende. ‘Kleren bewaren de herinnering aan hun dragers, tot ze zich er op een dag zonder waarschuwing van ontdoen, met een abruptheid die tekenend is voor voorwerpen.’ Het betreft de oude trui die oom Dédé altijd aanhad als hij bij Claudel thuis kwam werken. Het stof, de puin, de pleister, het cement, de blauwe Gauloises en het gedeelde bier. Op een dag komt oom Dédé niet opdagen. Zijn trui ligt over het krukje. Hij is die nacht overleden. Huilend begraaft Claudel zijn gezicht in de trui en daar is oom weer. Hevig aanwezig in de koude geur van sigaretten, verzacht door de zweem van goedkope aftershave, cementstof en behangplaksel.

Alle verhalen in de bundel Geuren van Philippe Claudel heb ik met veel plezier gelezen. In Frankrijk dus, tijdens een vakantie. Hoewel niet in de Vogezen, maar in de Morvan. Een gebied dat wel iets weg heeft van de Vogezen. Ook zo’n heuvelachtige gebied, bedekt met bossen en weilanden en doorsneden met riviertjes en beken. Ga je op vakantie naar Frankrijk, neem dan een van de romans of verhalenbundels van Philippe Claudel mee. Geuren bijvoorbeeld. Niet alleen toepasselijk, maar ook een feest om te lezen.

Geuren / Philippe Claudel / De Bezige Bij / als hardcover