Recensie: Filosofie Scheurkalender 2018, Redactie Filosofie Magazine

‘Gefilosofeerd moet er worden,’ werpt de Romein Lucius Annaeus Seneca je op nieuwjaarsdag voor de voeten. Je zou het kersverse jaar eens al te lichtzinnig beginnen! Want: ‘De filosofie moet ons beschermen,’ oordeelt Seneca. Hoe we ook over het lot, God en het toeval denken, onze geestdrift voor de filosofie mag er niet onder lijden. Integendeel: we moeten de filosofie hoog in het vaandel houden, zodat dat ons ‘geestelijk kenmerk’ wordt. En om te voorkomen dat we in 2018 het filosoferen zouden veronachtzamen, geeft Filosofie Magazine de Filosofie Scheurkalender 2018 uit. Een inhoudsvol cadeau waarmee het denken doorgaat.

 

 

Elke dag een filosofische uitspraak van een of andere filosoof. De ene meer bekend dan de ander. En is de ene filosoof allang dood en begraven, daar filosofeert de ander er nog lustig op los. Hans Achterhuis, Martha Nussbaum, Alain de Bottom, Peter Sloterdijk, Willem Schinkel, Marli Huijer en Edward Wilson voeren de lijst van de levenden aan. Gelukkig is er ook een lijstje van dooie helden samen te stellen: David Hume, Matsuo Basho, Albert Camus, Diogenes van Sinope, Thomas Hobbes, mijn persoonlijke held Søren Kierkegaard en zo nog een groot aantal.




De oude Edward Wilson verzucht op 3 november: ‘Is de mensheid suïcidaal?’ Fenna Kortooms legt op de andere kant van de bladzijde uit dat Wilson al in 1993 deze vraag stelde met het oog op de vernietiging van de planeet. De mens kan in zijn ogen kiezen voor een andere richting, maar laat dat na. Vandaar de vraag. Een wat sombere uitspraak dus op zaterdag de 3e november, maar wie weet vloeit er iets goeds uit voort.

Oosterse filosofie ontlokt weer heel andere gedachten. ‘Mijn bijl blijft steken. Verrassende ontdekking: er zit leven in deze boom!’ Een meta-haiku van de Japanse dichter Buson. Dat filosofen onderling elkaar aardig op de hak kunnen nemen, ontdekken we op maandag 26 november. ‘Pascal heeft te veel vacuüm in zijn hoofd,’ beweert René Descartes laatdunkend in een brief aan Constantijn Huygens. Het resultaat van een wat onvriendelijk verlopen gesprek tussen Descartes en Pascal. Een vacuüm kon volgens Descartes niet bestaan en dat hield hij bij hoog en laag vol. Later zegevierde Pascal glorieus door aan te tonen dat het heelal toch een vacuüm was. Schoorvoetend ging Descartes om.

Kijk, je leert nog eens wat al scheurend in de Filosofie Scheurkalender 2018. Sommige discussies zijn overigens nog ouder dan Methusalach. Op een hopelijk zonnige dag in juni 2018 komt een stelling van de oude Griek Protagoras tot ons: ‘Van de goden kan ik niet weten of ze bestaan en ook niet of ze niet bestaan.’ Vanwege deze goddeloosheid werd de Griekse denker Protagoras het slachtoffer van de eerste boekverbranding in de geschiedenis. Sommige bronnen melden zelfs dat de eerwaarde denker ter dood veroordeeld is. Agnosten waren niet geliefd in antieke tijden…

Ach ja, eeuwen later schreeuwt Albert Camus iets dergelijks uit in zijn boek De mens in opstand: ‘Ik schreeuw dat ik nergens in geloof en dat alles absurd is, maar ik kan niet twijfelen aan mijn schreeuw en moet minstens in mijn eigen protest geloven.’ Voor wie meer neigt naar godsgeloof biedt de Deense filosoof Søren Kierkegaard een ander soort absurdisme: ‘Credo … absurdum.’ (Ik geloof (het), het is ongerijmd.’ Ik ben even kwijt op welke dag je mag genieten van deze oneliner.

Stem en tegenstem, van alles wat en van sommige dingen heel veel. In elk geval 365 prachtige filosofische oneliners, gebundeld in een heerlijke scheurkalender, de Filosofie Scheurkalender 2018. De redactie van Filosofie Magazine weet de liefhebber elk jaar opnieuw te verrassen met oneliners en een uitleg. Elke dag even de hersens in beweging brengen, dat zou iedereen moeten waarderen. Met een grappig, pakkend en altijd intrigerend citaat. Hang de Filosofie Scheurkalender 2018 in de hal, op de toilet of in de keuken. Leg hem op tafel of slinger hem tijdens het avondeten even op de tafel om met elkaar te filosoferen. Wedden dat het de mooiste gesprekken oplevert?

Filosofie Scheurkalender 2018, ook dit jaar weer een jaar lang reizen door de wereld van de filosofie.

Filosofie Scheurkalender 2018 / Filosofie Magazine