Soms krijg ik een boek in handen dat me met heel andere ogen naar de natuur doet kijken. Zo’n boek is Doorgelicht van Bram Langeveld en Arie van ‘t Riet. De laatste werkte als klinisch fysicus en heeft nu een eigen studio met röntgentoestellen. En zo nu en dan legt hij een dood dier onder zo’n toestel, vaak te samen met wat planten. En dat levert beelden op die je nog nooit gezien hebt! De dieren geven zich niet alleen bloot, je kijkt dwars door ze heen. Geen botje en kraakbeenstukje blijft verborgen.
Actuele Top 10 Best Verkochte Verrekijkers Wat is de Top 10 Best Verkochte Verrekijkers van dit moment? En welk merk staat het meest in de Top 10? Wat blijkt? Een goede verrekijker hoeft niet duur te zijn! |  |
Compleet andere dierenwereld
Het lijkt wel alsof ik naar een compleet andere dierenwereld kijk, wanneer ik door het boek Doorgelicht blader. Van ‘t Riet legt alle soorten dieren onder zijn röntgentoestellen en hij begint met de ongewervelden. Die hebben weliswaar geen inwendig skelet, maar vaak wel een exoskelet. En hoewel grote delen van deze ongewervelden onder het apparaat wegvallen, geven ze nog heel veel prijs. Heeft een zeekat een slangster verorberd, dan zie je het deel van een arm van de zeester oplichten als een reeks opeengestapelde schijfjes. Wat je niet zou verwachten is dat ook naaktslakken harde structuren in het lijf hebben. De röntgenstralen brengen allerlei kleine kalkachtige structuren aan het licht, een inwendig restje van wat ooit een slakkenhuisje moet zijn geweest dat we kennen van huisjesslakken.
Leerzame en boeiende verhaaltjes
Op zijn minst zo mooi zijn de foto’s van de krabben en kreeften. Ik zie nu duidelijk het verschil tussen een mannetje en vrouwtje krab. En mij wordt plotseling duidelijk dat Chinese wolhandkrabben nog altijd een achterlijf hebben dat lijkt op dat van een kreeft. Alleen hebben die krabben dat lijf sterk gereduceerd en opgevouwen. Kijkend naar de foto van de Noordzeekreeft kan ik me er alles bij voorstellen. Bram Langeveld, bioloog en conservator van het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam schrijft bij alle foto’s een heel leerzaam en boeiend verhaaltje over de achtergronden. Hij legt je bovendien uit wat je ziet en waar je naar moet kijken. Echt waar, in het binnenste van een dier, zelfs dat van slakken en kreeften, is ontzettend veel te ontdekken!
Kantelende wereldbeelden
Soms doet Doorgelicht mijn wereldbeeld compleet kantelen. Neem dat maar letterlijk. Want hoeveel platvissen heb ik niet gevangen toen ik nog in de Nieuwe Waterweg en de Oosterschelde viste? Meestal ving ik bot, soms een schar of tong. De donkere kant, de bovenkant, noemde ik de rug. De onderkant, meestal wit tot vuilwit, was natuurlijk de buik. Helemaal fout! Bram Langeveld legt me aan de hand van de foto’s uit dat de zogenaamde rug en buik van de platvis feitelijk de zijkanten zijn! Ik heb lang naar de foto’s zitten staren en was een beetje confuus van deze ontdekking.
Nog een merkwaardige ontdekking
Nog zo’n merkwaardige ontdekking. Schildpadden, die hebben een schild. Altijd gedacht dat in dat schild een reptiel schuilgaat compleet met alles erop en eraan. Natuurlijk heb ik nog nooit nagedacht wat dat ‘erop en eraan’ dan zou moeten zijn. Maar dat het schild feitelijk de ribbenkast van de schildpad is, dat had ik nooit kunnen bevroeden. Het schild blijkt een aangepaste ribbenkast te zijn! Zou je het alleen maar lezen, dan zou je het haast niet geloven. De röntgenfoto’s maken het echter in één klap duidelijk.
De ijsvogel mooi?
Kun je de ijsvogel nog wel mooi vinden na het lezen van Doorgelicht? Al in het voorwoord werd ik nieuwsgierig gemaakt naar de anatomie van deze vogel die ik maar wat graag voor mijn camera zie opduiken. Maar als een naakt skelet zittend op een takje, blijkt de ijsvogel een regelrechte lelijkerd. Zijn snavel is buitenproportioneel groot en staat in geen verhouding met het lijf. Die snavel is echter buitengewoon functioneel. Een bladzijde verder heft een ijsvogel zijn vleugels op naar omhoog en werpt hij een visje in de lucht. Nu is de kolossale snavel het sublieme instrument om het visje op te vangen en naar binnen te werken.
In het voorwoord werd ik ook gewezen op het wonderlijke feit dat in de uitgestrekte tong van een groene specht op het puntje een harpoenvormig botje aanwezig is. Dat blijkt bij meer vogels voor te komen. Het blijkt de tong erg beweeglijk te maken en nauwkeurig te besturen tijdens het foerageren.
Ook eigenaardig is de botring die aalscholvers hebben om hun ogen, en beenvissen ook. Veel reptielen trouwens ook. Waarschijnlijk ondersteunt de botring het oog om de waterdruk te weerstaan. Ook wonderlijk bij aalscholvers is het puntvormige botje aan de achterkant van de schedel. Waarschijnlijk behulpzaam bij het verorberen van glibberige vissen.
Dan tenslotte nog een opmerking bij de zoogdieren. De eekhoorn, dat schattige dier, blijkt onder het röntgenapparaat niet veel anders dan een rat. Geen wonder trouwens, de eekhoorn is evenals muis, rat en bever een knaagdier. Vervang de pluimstaart door een rattenstaart en de eekhoorn verliest zijn aaibaarheid.
Conclusie
Ik heb werkelijk weer een heel bijzonder boek in handen! Een boek waarin je blijft kijken en lezen. Ik heb genoten van de foto’s en de teksten. Het is de combinatie van röntgenfoto’s van Arie van ‘t Vliet en de toegankelijke teksten van Bram Langeveld die maken dat je blijft bladeren. Het is werkelijk verbazingwekkend wat aan je oog voorbij trekt. Verbluffend mooi!
Doorgelicht / Bram Langeveld en Arie van ‘t Riet / KNNV Uitgeverij / als hardcover
Duurzame producten voor de vogels in je tuin Het hele jaar rond de vogels in je tuin welkom heten. En zeker in de herfst en de winter! Met verantwoorde producten zoals vogelvoer en nestkasten om in te schuilen. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin. |  |