Een bijzonder origineel boek over de relatie tussen vogelzang en muziek. In De vogel en de componist van Fernard Rochette lees je niet alleen over de achtergronden van vogelzang, je ontdekt ook welke musici zich hebben laten inspireren door vogelzang. En dat levert verrassende ontdekkingen op! Ik denk dat dit boek voor elke muziekliefhebber een aanwinst is. Al was het maar omdat er ontzettend veel muziek(stukken) in vermeld worden, compleet met qr-codes waarmee je de muziek meteen kunt beluisteren.
‘Muziek is als eten en drinken voor mij,’ zo schrijft Fernard Rochette in het voorwoord van De vogel en de componist. Hij was en is dan ook heel actief met muziek; muziek loopt als een rode draad door zijn leven. De liefde voor muziek combineerde hij met liefde voor de natuur en voor vogels in het bijzonder. Na zijn pensionering kwamen beide passies bij elkaar. Hij begon zich te verdiepen in de achtergronden van muziek en vond bij veel werken een relatie tussen vogelzang en muziek. Heel veel klassieke muziek, maar ik ontdek hier en daar toch ook moderne muziek. Hoewel ik bepaald geen muziekkenner ben, en muziek voor mij niet zo’n grote rol speelt (ik luister alleen in de auto naar muziek), vind ik dit toch wel een heel bijzonder boek.
Maar voordat de auteur toekomt aan de relatie tussen muziek en vogelzang, verdiept hij zich eerst in de achtergronden van de vogelzang. Waarom zingen vogels eigenlijk? In vroeger tijden vooral om God te eren en te behagen, zo dacht men. En nog altijd ervaren gelovigen dit zo. In de loop van de tijd ontdekten biologen dat vogels echter om heel andere redenen zingen. Om hun territorium af te bakenen, allereerst. Maar ook als verleidingstrucje. Je moet toch wat om als man aan de vrouw te komen! Zolang de nachtegaal geen vrouwtje heeft, zingt hij in de nacht non-stop door tot in de vroege ochtend. Is eenmaal een vrouwtje voor zijn charmes gevallen, dan hoor je hem na middernacht amper meer zingen. Eenmaal ‘gevangen’ in een relatie, blijft er gezongen worden, maar vaak op fluistertoon. Deze fluisterzang is bedoeld om de band tussen beide te verstevigen. In een heel uitgebreid – en lezenswaardig! – hoofdstuk gaat Fernand Rochette nog veel dieper in op de vogelzang. Allerlei vogelsoorten, ook die leven op andere continenten, passeren de revue. Je leest verhalen over de resultaten van allerlei observaties en natuurlijk gaat de auteur in op de misleidende zang van de koekoek.
Dan betreden we het hoofdstuk over de relatie tussen de vogel en de componist. Ik vermoed dat het eerder een relatie is tussen componist en vogel. De vogels in kwestie hebben er natuurlijk geen flauw benul van dat hun zang inspiratie is voor componisten. Overigens hebben ook andere kunstenaars zich laten inspireren door vogelzang, schrijvers bijvoorbeeld.
De nachtegaal blijkt bij uitstek de vogel te zijn die componisten heeft geïnspireerd, evenals de koekoek en leeuwerik. Maar welluidende zangers als zwartkop, grote lijster en zanglijster vind je niet of nauwelijks terug bij klassieke componisten. Vreemd eigenlijk. Gelukkig verrijkten de rockbands Pink Floyd en The Kinks een paar van hun nummers op met de zang van de zanglijster.
En dan volgt een hoofdstuk dat voor muziekliefhebbers welzalig aan moet doen: vogels in de muziek. Eén uitgebreide opsomming van vogelsoorten en de musici die zich door die soorten hebben laten inspireren. Het hoofdstuk opent met de boerenzwaluw. Daarvan lees je eerst de algemene kenmerken die je ook aantreft in een ‘gewone’ vogelgids. Kenmerken als uiterlijk, biotoop, het voedsel, de broedtijd en natuurlijk ruime aandacht voor zang en roep, ook compleet met qr-code waarmee je het geluid van de vogel kunt beluisteren. En dan volgen de componisten met hun muziekstukken.
Bij de boerenzwaluw wordt allereerst Josef Strauss vermeld. Rochette beschrijft de biografie van elke muzikant of componist en beschrijft daarna het muziekstuk waarvoor de betreffende componist zich heeft laten inspireren door de vogel, in dit geval dus de boerenzwaluw. Het blijkt te gaan om Dorfschwalben aus Österreich, wals, opus 164 (1864-1865). Het muziekstuk wordt ook nog eens uitgebreid beschreven en de auteur wijst je op het typische rollertje of tremolo van de boerenzwaluw, geïmiteerd door de piccolo. De qr-code verwijst naar filmpjes op Youtube waar je het betreffende muziekstuk kunt beluisteren. Mijn ervaring is dat als je eenmaal begint met het scannen van die qr-codes, je niet snel meer stopt. Het ene muziekstuk na het andere scande ik, en aldoor luisterde ik aandachtig naar de motieven die te herleiden zijn naar de vogelsoort in kwestie. Een geweldige ontdekkingsreis!
Ik blader door naar de allerlaatste vogelsoort, dat is de zwartkop. Maar die heeft slechts één componist geïnspireerd, Ad Colen. Dat is wat weinig, dus ik neem de één na laatste soort, een vogelsoort die nodig genoemd moet worden: de zomertortel. Daar gaat het niet goed mee in ons land en in West-Europa. Jacht en vangst met netten op de trekroutes naar Afrika eisen hun tol. Het is eigenlijk niet te bevatten dat wij mensen nog op zo’n barbaarse wijze omgaan met bedreigde vogelsoorten. Nee, dan liever Antonín Dvorák (1841-1904). Die liet zich voor zijn compositie Die Waldtaube, B 198, opus 110 (1896) inspireren door de zang van de zomertortel. De auteur gaat na welke duivensoort de componist daadwerkelijk inspireerde. Was het misschien de houtduif, holenduif of toch de zomertortel? De Turkse tortel kwam toen niet voor in West-Europa, dus die kan het niet zijn. De trillers in het muziekstuk wijzen op inspiratie door de zomertortel. Maar geheel zeker is hij niet van zijn zaak. ‘Holenduif of zomertortel? Het blijft moeilijk voor componisten om vogelzang goed herkenbaar weer te geven in de muziek. Als dat al hun bedoeling was!‘.
Het stuk van Pink Floyd heb ik diverse malen beluisterd. Evenals A sky of honey van het dubbelalbum Aerial van Kate Bush waarin je de merel hoort, maar ook vogels als de winterkoning en roodborst. Dat is echt een aanrader. Zoals ik trouwens het lezen van de informatie over de muziek, de relatie met een vogelsoort en de componist ook aanraad. Hoewel ik bepaald niet muzikaal ben, vind ik dit boek echt meesterlijk.
Dit boek getuigt van een geweldige kennis van muziek en vogelzang. Ik ben onder de indruk van het grote aantal muziekstukken waarvoor de componist zich heeft laten inspireren door vogelzang. En ook de Slotbeschouwingen over wat muziek met je doet, is heel lezenswaardig. Tot slot wijs ik je op de uitgebreide registers achterin het boek met onder andere een overzicht van de componisten en hun composities per vogel.
Voor elke muziekliefhebber is dit boek een must-have! En als vogelliefhebber vind ik het heel bijzonder om te ontdekken dat zo veel muziek, klassiek én modern, is geïnspireerd door vogels.
De vogel en de componist / Fernand Rochette / Sterck & de Vreese / als paperback
De beste verrekijkers voor vogelaars
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 300,00 | ||
Goede en betrouwbare verrekijkers voor beginnende vogelaars en voor mensen die niet te duur uit willen zijn. | ||
1. Vortex Diamondback HD 10x42 | Ligt heerlijk in de hand. Helder beeld, ook bij weinig licht. Volledig multi-coated lenzen | |
2. Bynolyt Stork WPR 8x42 | Door Roots verkozen tot beste verrekijker in deze prijsklasse. Laag gewicht. Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 10x42. | |
3. Kowa SVII 10x42 | Lichtgewicht allround verrekijker. Volledig multi-coated lenzen. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 750,00 | ||
Verrekijkers die net een stapje verder gaan in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. | ||
1. GPO Passion ED 10x42 | Hoogwaardig ED glas. Ligt zeer prettig in de hand. Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is. De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss. | |
2. Bynolyt Yellowbird 8x42 | Zeer scherp en lichtsterk beeld. Zeer prettig gebruikscomfort. Relatief lichte verrekijker. | |
3. Hawke Frontier EDX 10x42 | Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber. Hoogwaardige coatings en prisma's. Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort. Ook verkrijgbaar als 8x42. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 1.500,00 | ||
Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen. | ||
1. GPO Passion HD 10x42 | Scherp van rand tot rand. HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld. Zeer natuurgetrouwe kleuren. | |
2. Leica Trinovid HD 10x42 | Robuust en lichtvan gewicht. Haarscherp beeld en briljant beeld. Zeer nauwkeurig scherpstellen. | |
3. Swarovski CL Companion 8x30 | Een van de beste verrekijkers van dit moment. Hoogwaardige materialen en coatings. Heerlijk lichtgewicht. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00 | ||
Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers! | ||
1. Swarovski NL Pure 10x42 | De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment! | |
2. Leica Noctivid 10x42 | Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. | |
3. Zeiss Victory T*SF 8x42 | Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! |
Duurzame producten voor de vogels in je tuin Het hele jaar rond de vogels in je tuin welkom heten. En zeker in de herfst en de winter! Met verantwoorde producten zoals vogelvoer en nestkasten om in te schuilen. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin. |