Recensie: De tijd, het schrift, het verschil, Samuel IJsseling

Met Samuel IJsseling (1932-2015) maakte ik kennis in het boek Dankbaar en aandachtig. In deze uitgave blikte hij met Ger Groot terug op zijn leven als filosoof. Wat bleek: hij was de afgelopen decennia zo ongeveer een van de belangrijkste filosofen der Lage Landen, zo niet de belangrijkste! Uit mijn gesprekken met boekhandelaren die gespecialiseerd zijn in filosofieboeken bleek telkens hoe geliefd IJsseling was. Iedereen die filosofie had gestudeerd kende IJsseling en IJsseling kende zo op zijn beurt zo ongeveer elke bekende filosoof, hij was zelfs persoonlijk bevriend met Derrida. Dankbaar en aandachtig biedt dan ook een boeiend inkijkje in de wereld van de filosofie vanaf de jaren zestig.

En toen verscheen in september het boek De tijd, het schrift, het verschil, het filosofisch testament van Samuel IJsseling. Kort nadat hij het manuscript had ingeleverd, overleed hij. Het mooie van dit testament is dat het geen ingewikkeld boek is. Het is bedrieglijk eenvoudig geschreven. Geen voetnoten en geen wetenschappelijk taalgebruik hinderen je bij het lezen. En bedrieglijk eenvoudig, omdat IJsseling als geen ander in staat is om in begrijpelijke taal in essentie onbegrijpelijke thema’s uit te leggen. Dagblad Trouw schreef dat het bijna een ‘dichterlijke verkenning’ is. Ik kan me daar wel bij aansluiten, hoewel ik het vooral een heel leerzaam boek vind. Het voert je terug naar wat voorafgaat aan de filosofie. En dat zijn voor IJsseling de fenomenen ‘tijd’, ‘schrift’ en ‘verschil’.

‘Het menselijk bestaan is eindig, de tijd die ons toegemeten beperkt. Hoe oud we ook worden, aan het einde is er onherroepelijk de dood. Het is enige zekerheid die we hebben over onze toekomst. Onzeker zijn alleen de omstandigheden en het ogenblik.’

de tijd, het schrift, het verschil

In hetzelfde hoofdstuk verbindt hij tijd en ruimte met elkaar. ‘Elk handelen (praxis) en elk voortbrengen (poièsis) en elk spreken en schrijven veronderstelt tijd en ruimte om te kunnen gebeuren, plaats te hebben, en confronteert ons met de grenzen van elk gesprek en elk geschrift.’ Zo presenteert IJsseling tijd en ruimte als vereisten om te filosoferen. Deze gaan aan de filosofie vooraf, evenals het schrift.

Tot slot gaat IJsseling in op het ‘verschil’. Verlangde de traditionele filosofie vanaf Plato tot en met Hegel naar eenheid, de hedendaagse mens hoort juist veel verschillende stemmen. Wanneer alles en iedereen hetzelfde zou zijn, dan zou niets en niemand betekenis hebben. ‘Betekenis is er op grond van het verschil.’

Filosoof Erik Meganck schreef een In memoriam dat als uitleiding is toegevoegd aan dit diepzinnig filosofisch testament.

Waarom zou je als filosofisch geïnteresseerde De tijd, het schrift en het verschil moeten lezen? Het antwoord is eenvoudig: het voert je op een prachtige manier terug naar de kernen van de filosofie. Het filosofisch testament van Samuel IJsseling zal voor menigeen een heel toegankelijke filosofische inleiding blijken te zijn.

De tijd, het schrift, het verschil / Samuel IJsseling / Uitgeverij Klement / Paperback

Dankbaar en aandachtig / Ger Groot & Hans Achterhuis / Uitgeverij Klement / Paperback

De beste verrekijkers voor vogelaars

De beste verrekijkers

in de prijsklasse tot EURO 300,00

Goede en betrouwbare verrekijkers voor

beginnende vogelaars en voor mensen

die niet te duur uit willen zijn.

1. Vortex Diamondback HD 10x42

Helder beeld, ook bij weinig licht.

Volledig multi-coated lenzen

Ligt heerlijk in de hand.

2. Bynolyt Stork WPR 10x42 DCF

Een slank en elegant instapmodel.

Laag gewicht.

Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 8x42.

3. Kowa SVII 10x42

Lichtgewicht allround verrekijker.

Volledig multi-coated lenzen.

De beste verrekijkers

in de prijsklasse tot EURO 750,00

Verrekijkers die net een stapje verder gaan

in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. 

1. GPO Passion ED 10x42

Hoogwaardig ED glas.

Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is.

De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss.

Ligt zeer prettig in de hand.

2. Bynolyt Yellowbird 8x42

Zeer prettig gebruikscomfort.

Zeer scherp en lichtsterk beeld.

Relatief lichte verrekijker.

3. Hawke Frontier EDX 10x42 

Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber.

Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort.

Hoogwaardige coatings en prisma's.

Ook verkrijgbaar als 8x42.

De beste verrekijkers

in de prijsklasse tot EURO 1.500,00

Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen.

1. GPO Passion HD 10x42

Scherp van rand tot rand.

HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld.

Zeer natuurgetrouwe kleuren.

2. Leica Trinovid HD 10x42

Robuust en lichtvan gewicht.

Haarscherp beeld en briljant beeld.

Zeer nauwkeurig scherpstellen.

3. Swarovski CL Companion 8x30

Een van de beste verrekijkers van dit moment.

Hoogwaardige materialen en coatings.

Heerlijk lichtgewicht.

De beste verrekijkers

in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00

Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers!

1. Swarovski NL Pure 10x42

De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment!

2. Leica Noctivid 10x42

Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. 

3. Zeiss Victory T*SF 8x42

Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker!