Over wolven en mensen, zo luidt de ondertitel van het boek De kinderen van de nacht van Dik van der Meulen. De relatie tussen wolf en mens is enigszins paradoxaal. Zo complex dat de wolf in onze contreien is uitgeroeid. Maar hij staat weer aan de grens, klaar om Nederland te veroveren. De eerste wolven zijn al in ons land gesignaleerd. Om door de één met open armen te worden ontvangen en door de ander te worden terug gejaagd. Zo boeiend is dit boek dat het terecht de Jan Wolkers Prijs 2017 heeft gewonnen.
Listen to them – the children of the night
De wolf en de mens. Waar de mens in oude tijden woonde, daar leefde ook de wolf. Maar waren ze nou vriend of vijand van elkaar? Waarschijnlijk beide. Niet voor niets dat wolven bekend staan als zorgzaam, sociaal en aanhankelijk. Dat zijn waarden die ons mensen positief in de oren klinken. Het sprookje van Roodkapje en de wolven van Dracula wijzen juist op de negatieve eigenschappen. Wolven eten mensen, liefst jonge kinderen en wat de mensen in de Middeleeuwen betreft: liefst jonge meisjes. Roodkapje blijkt een sprookje dat zo ongeveer wereldwijd in allerlei varianten is verteld. Dik van der Meulen koos als motto voor zijn boek een uitspraak van de duistere graaf Dracula: ‘Listen to them – the children of the night. What music they make!’
De kinderen van de nacht
Kinderen van de nacht, dan weten we genoeg. Een huilende wolf in het holst van de nacht. In oude tijden was men behoorlijk gevoelig voor bijgeloof. Het duister van de nacht bracht ongeluk in de vorm van wolven. Binnenblijven en laten huilen die kinderen van de nacht. Wee de wolf die te dicht bij de mens kwam. En ongeluk moest worden bestreden. Mooi zijn de verhalen in De kinderen van de nacht over klopjachten op wolven. Prins Maurits die in het midden van de Republiek der Verenigde Nederlanden op wolvenjacht gaat. Niet iedereen mag een geweer dragen, dat is slechts voorbehouden aan de elite. Boeren en pummels dragen lansen, rieken en ander gereedschap.
Het oerbegin van de wolf
Het oerbegin van de wolf. Dat ligt in tijden zo duister dat we het slechts met een luttel aantal fossielen moeten doen. Ver hoeven we niet. Dormaal is een van de locaties waar het oerbegin wordt gesitueerd. In een van de eerste hoofdstukken van De kinderen van de nacht fietst Dik van der Meulen door het Vlaamse laagland. Dormaal, een nietig plekje waar zelfs het frietkot gesloten is. Ooit lag er een tropisch moeraswoud. En scharrelde de Dormaalocyon latouri er rond. Een handvol tandjes, vier onderkaakjes en wat fragmenten van een achterpoot is wat rest van de voorouder van onze wolf.
De kinderen van de nacht: een cultuur-historisch boek
Wat ik zo aardig vind van De kinderen van de nacht is dat het niet in de allereerste plaats een natuurboek valt te noemen. Ik zou het een cultuur-historisch boek over de relatie wolf en mens noemen. Natuurlijk komen allerlei biologische thema’s over de wolf ter sprake. Zoals het oerbegin van de wolf, het biotoop waar de wolf zich nu thuis voelt, de jacht, de verschillende soorten wolven (met nadruk op de Europese en de Noord-Amerikaanse wolf), zijn sociale leven en natuurlijk het feit dat jonge wolven op zwerftocht plegen te gaan. En zich dan opeens melden aan de Nederlandse grens. Maar hij schrijft ook over Darwin die op de Falkland Eilanden een of andere inheemse wolf ontdekte. Inmiddels uitgestorven trouwens.
Maar voor mij is De kinderen van de nacht dus allereerst een cultuur-historisch boek. Talloze mensen worden bevraagd op hun liefde en soms op hun afschuw voor de wolf. Dik van der Meulen bezoekt de wolvenplek die elke wolfer ooit moet hebben bezocht: Yellowstone Park in Noord-Amerika. De herintroductie van de wolf in dit befaamde nationale park spreekt talloze biologen tot de verbeelding. Roofdier wolf staat aan de top van de voedselpiramide. Waar zulke roofdieren ontbreken breiden kuddes wild als edelherten en damherten zich ongebreideld uit. Met grote rampspoed voor vegetatie en kleine dieren tot gevolg. Het experiment in Yellowstone Park heeft uitgewezen dat een roedel wolven bij uitstek hét medicijn is om een ecosysteem in evenwicht te brengen. Laat maar komen in ons land, die wolf!
Die lofzang heft echter niet iedereen aan. De wolf is een roofdier en het sprookje van Roodkapje zit diep verankerd in onze volksziel. Kun je nog wel met je kinderen over de hei wandelen, als de wolf er rond scharrelt? Dat de wolf zich afzijdig houdt van mensen, wil er bij velen nog niet in. En als hij niet gevaarlijk is voor mensen, dan toch voor ons vee. Een schaap is snel gepakt en dat blijkt ook wel. De wolf die ons land een paar jaar geleden in de ban hield, had toch echt een schaap te pakken. En toch, de plannen liggen al klaar. In De wolf terug: eng of enerverend? worden alle randvoorwaarden beschreven om de wolf in ons land een plek te geven.
De wereld over
Dik van der Meulen reisde ondertussen voor De kinderen van de nacht de wereld over. Hij voelt de opwinding door zijn lijf gieren als hij in Yellowstone Park een stel wolvenoren in beeld krijgt. Hij gaat op excursie door Duitse bossen waar de wolf voorkomt. Bezoekt allerlei mensen die idolaat zijn van de wolf. Beschrijft sagen, sprookjes en mythen over de wolf. Laat zijn gezicht in een Duits wolvenverblijf aflikken door twee enorme wolven. Ze zijn tam en hun adem blijkt verrassend geurloos. Kom daar eens om bij een hond! Hij beschrijft confrontaties tussen mens en wolf. En bezoekt Romeinse nederzettingen in de Lage Landen waar sporen van de wolf zijn gevonden.
Geweldige schrijver
En in dit alles betoont Dik van der Meulen zich een geweldige schrijver. Van begin tot eind leest De kinderen van de nacht als een trein. Het persoonlijke karakter van De kinderen van de nacht dwingt je telkens door te lezen. Waarbij het leesplezier geen moment vermindert.
Schitterende verhalen
Wat mij betreft is De kinderen van de nacht terecht de Jan Wolkers Prijs 2017 won. Steeds meer mensen zien in dat de wolf noodzakelijk is in grote natuurgebieden. Noodzakelijk om het ecosysteem in evenwicht te houden. Het is een kwestie van tijd of het eerste wolvenroedel vestigt zich in Nederland. Ik zie er naar uit. Maar de kans dat ik ooit een wilde wolf te zien zal krijgen, is miniem, begrijp ik van Dik van der Meulen. Er zijn biologen die tien jaar lang onderzoek deden naar de wolf en het dier zelf nooit te zien kregen. Schitterende verhalen, je moet ze beslist lezen.
De kinderen van de nacht / Dik van der Meulen / Querido / als hardcover en als ebook
De beste telescopen om de wolf te bekijken:
 | Het paradepaardje van Swarovski! De revolutionaire telescoop met twee oculairs. Ik testte de Swarovski BTX op het Vogelfestival en was meteen verkocht. Wat een rust aan je ogen! |
 | Een beest van een telescoop. Het paradepaardje van het gerenommeerde merk Zeiss. De Zeiss Victory Harpia 95 spotting scope beschikt over een superieure kwaliteit optisch glas en even superieure technische eigenschappen. |
 | De ATX 95 is de nummer 1 in de Grote Telescopentest van Roots. De details spatten perfect je oog in. Neem daarbij het relatief lage gewicht en je sjouwt met een blij gezicht met deze telescoop door het veld. Verkrijgbaar met een rechte en een schuine inkijk. |
 | Wat een geweldige telescoop is dit ook. En weet je wat ik zo prettig vind aan dit model? Die twee knoppen voor het scherpstellen. De eerste knop voor het iets grovere werk en de tweede knop voor het fijne werk. Ook een sterk punt is dat hij op een paar meter afstand scherp stelt. Plaats 3 in de Roots Grote Telescopen Test. |
 | Het paradepaardje van Kowa. Deze scope is voorzien van een groot 99mm zuiver fluorietkristalobjectief dat ook bij weinig licht een geweldig beeld oplevert. Chromatische abberatie is vrijwel volledig geëlimineerd. En daarbij komt dat hij relatief licht van gewicht is. |
 | De Vortex Razor HD 27-60×85 Angled telescoop zie ik hoog prijken in verschillende testresultaten. Vanwege het gewicht en de helderheid van het beeld. Oculair en telescoop vormen één geheel. En dat heeft ook zijn voordelen. Al was het maar dat de kans op stof in je telescoop een stuk minder groot is. Wordt ook geroemd vanwege zijn heel gunstige prijs/kwaliteitverhouding. |
 | Beste allround telescoop in de Roots Grote Telescopen Test. Het andere topmodel van Swarovski is de Swarovski ATS 65 + 25-50x zoom. Ook deze telescoop heeft een loepzuiver beeld. Maar het allergrootste voordeel van deze telescoop is zijn verrassend lage gewicht. Nog geen veertienhonderd gram. Dit is de ideale telescoop om mee te nemen op reis. Hij weegt niets. Ook ideaal natuurlijk om mee te sjouwen over ruig terrein. Wat een genot om door te kijken! |
 | Prettig geprijsde allround telescoop met uitstekende beeldprestaties! Gelukkig hoeft een telescoop niet bovengemiddeld duur te zijn wil hij een excellent beeld leveren. Neem deze Meopta MeoPro 80 HD. Ik vind de kwaliteit van deze telescoop ook uitmuntend, maar de prijs is veel aantrekkelijker dan bovengenoemde modellen. Ik raad je aan om zelf ook deze telescoop eens aan een test te onderwerpen. |
 | N° 9 Vortex Viper HD 20-60x85 Voor het iets kleinere budget. De Vortex Viper heb ik opgenomen in dit overzicht om te laten zien dat je ook me een iets minder groot budget toch een goede telescoop kunt aanschaffen. Natuurlijk, ga je de Vortex Viper vergelijken met één van de 'beesten' hierboven, dan zul je prestatieverschillen gaan zien. Met name in donkerder omstandigheden én bij het inzoomen, dus bij sterker vergroten. Maar heb je geen zin om de hoofdprijs te betalen voor een telescoop, dan verzeker ik je dat dat ook niet hoeft. Ook met deze goedkopere telescoop kun je in de meeste gevallen prima uit de voeten. |