recensie de kievit sake roodbergen

Recensie: De kievit, Sake P. Roodbergen

 Sake Roodbergen is zijn hele leven liefhebber van de Friese weidevogels. Hij maakte mee hoe de kievit aan zijn opmars begon. En nu ziet hij met lede ogen aan hoe de kievit uit het landschap verdwijnt. Het eerste kievitsei rapen was in zijn jeugd nog heel gewoon. Nu is de traditie nagenoeg afgeschaft, zelfs in Friesland. Maar wat is Friesland zonder weidevogels? Zonder kieviten? Daarom een monument voor de kievit. Om een vonkje over te laten springen naar nieuwe generaties. De kievit dus. Een hartstochtelijk boek.

Met Sake Roodbergen maak ik nu pas kennis. Terwijl hij toch al heel wat boeken op zijn naam heeft staan. De meeste in het Fries en ik ben een Zeeuw. Niet gek dus dat ik zijn boeken niet ken. Eén boek licht ik eruit: De Ljip. Dit jaar verschenen en de prachtige Friese naam voor, jazeker, de kievit. In het Fries geschreven, voor mij een ondoorgrondelijk taal, maar misschien voor jou gesneden koek.

 Waarom toch De kievit geschreven? Grofweg drie redenen, zo schrijft Sake Roodbergen in de inleiding. Omdat de kievit simpelweg een iconische vogel is voor ons land. De kievit broedt in elke provincie, en in Friesland het allermeest. De tabel verderop in het boek spreekt boekdelen. Opvallend is dat de provincie Noord-Brabant op de tweede plaats staat. In die provincie is het areaal weilanden misschien niet zo groot als in Friesland, maar je vindt er wel veel maisakkers. En de kievit blijkt die gronden ook te kunnen waarderen als broedgebied. Overigens broedt ook in Friesland zestig procent van alle kieviten op maisakkers.

De kievit is ondertussen een vogel die de meeste mensen zullen herkennen. De kuif fier overeind, en dan roept hij ook nog eens zijn eigen naam.

In De kievit maak je uitgebreid kennis met deze bijzondere vogel. Een vogel die overigens niet alleen in Nederland voorkomt. Hij broedt van West-Europa tot diep in Aziatisch Rusland. De wereldwijde populatie staat daarmee niet onder druk. Maar de neergang in ons land zou ons iets te zeggen moeten hebben.

Hoe overwintert de kievit? Hoe zoeken de partners elkaar op, maken ze elkaar het hof? Wanneer wordt het eerste ei gelegd? En hoeveel tijd is een kuiken kwijt met voedsel zoeken en opwarmen? Een cruciaal gegeven. Wat blijkt? Een kuiken is relatief veel tijd kwijt met het opwarmen onder moeders vleugels. De minste op geringste verstoring (ook door natuurbeschermers!) doet de kuikens al te veel afkoelen waardoor ze massaal sterven. Wat is de invloed van de toename van het aantal vossen in ons land? En hoe belangrijk zijn koeienvlaaien in de wei voor weidevogels?

Nederland is voor de kievit broedgebied en overwinteringsgebied tegelijk. Het aantal kieviten in de winter overstijgt het zomerse aantal ruimschoots. Leuk zijn allerlei bijzondere details die Roodbergen opnoemt in De kievit. Het bijzondere onderzoek bijvoorbeeld van Jeroen Onrust. Die onderzocht nachtenlang de wormen die in de weilanden voorkomen. Met een mijnwerkerslampje, liggend op een platte kar, duwde hij zichzelf over de weide. En wat bleek? Hij vond rode en grijze wormen. De rode leeft aan de oppervlakte. De grijze zitten dieper. De kievit met zijn korte snavel moet het van de rode wormen hebben. De grutto met zijn centimeters lange snavel peurt een stuk dieper en delft ook grijze wormen. Intensiever bemeste weilanden herbergen meer grijze wormen dan rode. Zie hier één van de problemen waarmee de kievit te kampen heeft.

Grote aandacht gaat uit naar de teloorgang op het platteland. Ook het beleid van natuurorganisaties wordt kritisch onder de loep genomen. Frans Vera en collega’s richtten zich op het creëren van grote, robuuste natuurgebieden. Aan hen hebben we veel te danken. Maar een nadelig gevolg was dat er geen aandacht meer was voor de natuurwaarden in de rest van het land. Waardoor hier de situatie versneld verslechterde.

Albert Beintema, auteur van De grutto, dat andere prachtige boek in de vogelserie van Atlas-Contact wordt vaak geciteerd. Natuurlijk, ook hij heeft een voorliefde voor weidevogels en schrijft met evenveel passie over de vogels in Friesland.

Wie alles wil weten over de kievit, zijn gedrag, de oorzaken van de neergang en de pogingen om het tij te keren, die doet er goed aan De kievit van Sake Roodbergen te lezen. Je proeft de passie voor de weide en de vogels die er leven. Je proef de weemoed en het verlangen naar vroeger, toen het platteland nog zinderde van het leven. De auteur droomt ervan dat die situatie ooit weer terugkeert. Hoopvolle initiatieven van biologische boeren en landbouworganisaties zijn de reddingsboeien in bange dagen. Dat de kievit weer overal mag buitelen en nestelen! En dat onze kinderen nog lange tijd van deze markante vogel zullen genieten!

De kievit / Sake P. Roodbergen / Atlas-Contact / als paperback en als e-book

De beste verrekijkers voor vogelaars

De beste verrekijkers

in de prijsklasse tot EURO 300,00

Goede en betrouwbare verrekijkers voor

beginnende vogelaars en voor mensen

die niet te duur uit willen zijn.

1. Vortex Diamondback HD 10x42

Helder beeld, ook bij weinig licht.

Volledig multi-coated lenzen

Ligt heerlijk in de hand.

2. Bynolyt Stork WPR 10x42 DCF

Een slank en elegant instapmodel.

Laag gewicht.

Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 8x42.

3. Kowa SVII 10x42

Lichtgewicht allround verrekijker.

Volledig multi-coated lenzen.

De beste verrekijkers

in de prijsklasse tot EURO 750,00

Verrekijkers die net een stapje verder gaan

in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. 

1. GPO Passion ED 10x42

Hoogwaardig ED glas.

Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is.

De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss.

Ligt zeer prettig in de hand.

2. Bynolyt Yellowbird 8x42

Zeer prettig gebruikscomfort.

Zeer scherp en lichtsterk beeld.

Relatief lichte verrekijker.

3. Hawke Frontier EDX 10x42 

Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber.

Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort.

Hoogwaardige coatings en prisma's.

Ook verkrijgbaar als 8x42.

De beste verrekijkers

in de prijsklasse tot EURO 1.500,00

Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen.

1. GPO Passion HD 10x42

Scherp van rand tot rand.

HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld.

Zeer natuurgetrouwe kleuren.

2. Leica Trinovid HD 10x42

Robuust en lichtvan gewicht.

Haarscherp beeld en briljant beeld.

Zeer nauwkeurig scherpstellen.

3. Swarovski CL Companion 8x30

Een van de beste verrekijkers van dit moment.

Hoogwaardige materialen en coatings.

Heerlijk lichtgewicht.

De beste verrekijkers

in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00

Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers!

1. Swarovski NL Pure 10x42

De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment!

2. Leica Noctivid 10x42

Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. 

3. Zeiss Victory T*SF 8x42

Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker!