In Nederland en Vlaanderen komen drie inheemse slangen voor: de adder, de ringslang en de gladde slang. Voor mij zijn het mysterieuze wezens, want een slang zag ik nog nooit in Nederland. En toch, ze zijn er, en soms verrassend dichtbij ook. Dat ontdekte ik tijdens het lezen van het pas verschenen boek De gladde slang.
Duurzame producten voor de vogels in je tuin Het hele jaar rond de vogels in je tuin welkom heten. En zeker in de herfst en de winter! Met verantwoorde producten zoals vogelvoer en nestkasten om in te schuilen. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin. |  |
Want: in het westen van de provincie Noord-Brabant blijkt een belangrijke populatie te leven. De omgeving van Ossendrecht, gelegen op de Brabantse Wal, blijkt een kerngebied te zijn. Een ook de omgeving van Zundert, de Kempen en de Peelgebieden blijken belangrijke leefgebieden van deze onopvallende en onbekende slang.
Dat de gladde slang onopvallend is, is zo gek nog niet. Hoewel mannetje en vrouwtje best lang worden (maximaal 68 respectievelijk 72 centimeter), worden deze lengtes lang niet altijd gehaald. Sterker nog, pas vanaf het vierde of vijfde levensjaar zijn ze groter dan veertig centimeter. En vanaf dat moment groeien ze nog maar één tot twee centimeter per jaar. De groei gaat dus ontzettend langzaam en dat wordt aardig geïllustreerd door een hand met daarin een gladde slang van ongeveer dertig centimeter. Dat beestje weegt tien gram. Het is dus nauwelijks groter dan een flinke regenworm. Een beetje overdreven gesteld natuurlijk, maar ik wil er maar mee zeggen: je kijkt er al snel overheen of erlangs. Tel daarbij op de perfecte schutkleur en zelfs een doorgewinterde natuurliefhebber zal moeten toegeven dat hij zelden tot nooit een gladde slang ontmoet.
Het boek De gladde slang vertelt het boeiende verhaal van het gelijknamige dier. Het boek is toegankelijk geschreven, want het moest juist voor ‘gewone’ natuurliefhebbers geschikt zijn. En niet alleen voor wetenschappers of onderzoekers. Je komt dan ook niet veel vaktermen tegen. Lekker lezen dus. Tel daar de vele kleurenfoto’s bij op en je weet dat je een fraai vormgegeven boek in handen hebt.
Ondertussen lees je alles over het uiterlijk van de gladde slang, zijn levenswijze, het aantal keer dat hij vervelt, en in welk biotoop hij leeft. Nu is de gladde slang een koudbloedig dier, dus is hij afhankelijk van de omgevingstemperatuur. Er moet voldoende zon op de bodem schijnen, maar er moet ook sprake zijn van schuil- en schaduwplekken. Hoe warmer, hoe beter, gaat ook weer niet op. Hoogvenen, heides, bosranden, open bossen, bermen en graslanden, daar vind je hem. Overigens kun je de gladde slang ook in hartje winter zien. Want de bodemtemperatuur loopt snel op als de zon schijnt. In zijn algemeenheid kun je stellen dat de gladde slang baat heeft bij een natuurlijk landschap, dan wel bij een kleinschalig landschap waar sprake is van natuurinclusieve landbouw. Dat is natuurlijk niet zo heel vreemd. Want wat heeft een gladde slang te zoeken op een akker van een intensieve landbouwer? Hij moet zo nu en dan toch ook nog een prooi zien te vangen, een kikker, muis of hagedis. En die leven er niet zo heel veel op die industriële akkers en weilanden van tegenwoordig. Mooi trouwens om die foto’s te bekijken van gladde slangen met prooi in de bek, of met een prooi die helemaal is omstrengeld door een slangenlijf.
De vijanden van de gladde slang worden ook aan je voorgesteld. De klapekster is er zo één, en ook de egel blijkt een ware slangenkiller. Evenals de slangenarend die niet voor niets die naam draagt. Tot mijn grote verrassing wordt de slangenarend steeds vaker gezien in de Lage Landen. Dat duidt toch op een toename van het aantal reptielen in onze contreien. Driekwart van het menu van de slangenarend bestaat uit slangen. Ik weet eigenlijk niet of ik dan zo blij moet zijn met de verschijning van een slangenarend. Maar ja, elke bioloog zal zeggen: waar een slangenarend jaagt, daar zitten voldoende slangen. Dus ja, blij mag ik waarschijnlijk wel zijn.
Ik stip zomaar wat onderwerpen aan, want over de gladde slang valt veel meer te schrijven en dat doen de auteurs dan ook. Het boek De gladde slang kun je met recht een monografie over de gladde slang noemen. Mooi vind ik het hoofdstuk over het landschapsbeheer. Neem je in het landschapsbeheer de gladde slang als uitgangspunt, dan profiteren allerlei andere bijzondere soorten van dit beheer: de geelgors, bruine eikenpage, de nachtzwaluw en de veldparelmoervlinder bijvoorbeeld. Op herstelde heideterreinen bleken zich opeens zeer zeldzame dagvlinders en spinnensoorten te vestigen.
Wil je je jezelf aanmelden als vrijwilliger om de gladde slang te inventariseren in een (natuur)gebied, dan raad ik je helemaal aan het boek De gladde slang te lezen. Het bevat namelijk een handleiding voor het organiseren van een inventarisatie of monitoring van de gladde slang. Eén ding kan ik je verzekeren: pak een gladde slang niet zomaar op. Giftig is hij niet, maar bijten kan hij wel. En als ze echt gestresst zijn, dan schijten ze je helemaal onder en dat stinkt nogal.
Kortom, mijn conclusie: het boek De gladde slang is een prachtige monografie over een bijzonder reptiel dat gelukkig ook nog in ons land voorkomt. Ik wens hem snel te mogen ontmoeten. Na het lezen van dit boek pretendeer ik al zijn geheimen te kennen, maar of dat ‘in het veld’ ook nog zo is, moet nog maar blijken.
De gladde slang / Arnold van Rijsewijk en Jeroen van Delft / KNNV Uitgeverij / als hardcover
De beste verrekijkers voor vogelaars
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 300,00 | ||
Goede en betrouwbare verrekijkers voor beginnende vogelaars en voor mensen die niet te duur uit willen zijn. | ||
1. Vortex Diamondback HD 10x42  | Ligt heerlijk in de hand. Helder beeld, ook bij weinig licht. Volledig multi-coated lenzen | |
2. Bynolyt Stork WPR 8x42  | Door Roots verkozen tot beste verrekijker in deze prijsklasse. Laag gewicht. Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 10x42. | |
3. Kowa SVII 10x42  | Lichtgewicht allround verrekijker. Volledig multi-coated lenzen. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 750,00 | ||
Verrekijkers die net een stapje verder gaan in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. | ||
1. GPO Passion ED 10x42  | Hoogwaardig ED glas. Ligt zeer prettig in de hand. Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is. De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss. | |
2. Bynolyt Yellowbird 8x42  | Zeer scherp en lichtsterk beeld. Zeer prettig gebruikscomfort. Relatief lichte verrekijker. | |
3. Hawke Frontier EDX 10x42  | Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber. Hoogwaardige coatings en prisma's. Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort. Ook verkrijgbaar als 8x42. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 1.500,00 | ||
Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen. | ||
1. GPO Passion HD 10x42  | Scherp van rand tot rand. HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld. Zeer natuurgetrouwe kleuren. | |
2. Leica Trinovid HD 10x42  | Robuust en lichtvan gewicht. Haarscherp beeld en briljant beeld. Zeer nauwkeurig scherpstellen. | |
3. Swarovski CL Companion 8x30  | Een van de beste verrekijkers van dit moment. Hoogwaardige materialen en coatings. Heerlijk lichtgewicht. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00 | ||
Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers! | ||
1. Swarovski NL Pure 10x42  | De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment! | |
2. Leica Noctivid 10x42  | Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. | |
3. Zeiss Victory T*SF 8x42  | Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! | |