De proloog is al een lofzang op het fenomeen boom. ‘Oude bomen zijn een bron van verwondering. Als vluchtelingen uit een ander tijdperk, met een levenscyclus die zoveel langer is dan de menselijke tijdschaal.’ Bomen leren ons ook iets over de toestand op de wereld. Waar de ene soort komt en de andere verdwijnt, daar kun je iets aflezen over de verandering van het klimaat. Ben Rawlence, voormalig onderzoeker voor Human Rights Watch, maakte een reis door de noordelijke wouden op zoek naar de toekomst van de bossen rond de poolcirkel. In zijn boek De boomgrens volg je hem op de voet en ontmoet je niet alleen een aantal bijzondere boomsoorten, maar ook de mensen die in deze bossen wonen.
Actuele Top 10 Best Verkochte Verrekijkers Wat is de Top 10 Best Verkochte Verrekijkers van dit moment? En welk merk staat het meest in de Top 10? Wat blijkt? Een goede verrekijker hoeft niet duur te zijn! |  |
De invloed van de mens is dermate groot, dat de aarde uit evenwicht is en dat ook de boomgrenszone op drift is. Het noordelijke woud dat als een groene ring om de Noordpool ligt, kent niet zo heel voor soorten. Maar het zijn wel heel creatieve boomsoorten die bestand moeten zijn tegen extreme koude. Het noordelijke woud is trouwens al vanaf het moment dat bomen en planten het land koloniseerden het decor van extreme wisselingen. Wie de geologische tijdschaal onderzoek, ontdekt dat de boreale bossen om de zoveel tijd (enorme tijdvakken) compleet wordt schoongeveegd. Tijdens ijstijden schuurt het landijs de bossen kapot en is het ijsplateau eenmaal geweken, dan komen ontspruiten bomen en struiken weer en maken het gebied groen.
Al tijdens zijn bezoek aan Schotland blijkt de invloed van de mens. Al ver vóór onze eeuw liet de mens zijn sporen na. Schotland werd bijkans helemaal ontbost. Toch zijn hier en daar nog stukken inheems Caledonisch dennenbos gespaard gebleven. Vaak zijn het schijnbaar halfdode oude omaatjes die groot genoeg waren om afgrazing door schapen en herten te overleven. Jawel, in Nederland vindt momenteel een emotioneel debat plaats over de terugkeer van de wolf in ons landschap. In Schotland hoeft die discussie vooralsnog niet gevoerd te worden, want daar is de wolf al lang uitgestorven en zal op eigen kracht niet in Schotland terugkeren. Geen wolven, dat betekent dat hertenpopulaties zich ongebreideld kunnen uitbreiden. En dat gaat ten koste van de bossen, want het zijn juist de jonge zaailingen die deze grazers naar binnen werken. Eerst werd het land kaalgehakt, daarna voorkwamen de grazers dat het bos zich kon herstellen. Zo natuurlijk is het landschap in Schotland bepaald niet!
De reis van Ben Ben Rawlence door Schotland staat model voor de rest van het boek. Hij ontmoet talloze mensen die zich bezig houden met de natuur, bos en klimaat. Hij ontmoet lokale bewoners die vertellen over hun intense relatie met het noordelijke woud. Hij spreekt met klimaatwetenschappers die de gevolgen van de opwarming van de aarde aantonen. In dit hoofdstuk staat de grove den centraal. En als iets duidelijk wordt dat in de loop van de millennia een uniek ecosysteem is gevormd rond de grove den. Maar stel dat door het veranderende klimaat de grove den uit het Schotse landschap verdwijnt? Welke gevolgen heeft dat voor dat ecosysteem?
Waar in Schotland nog behoorlijk veel landschappelijke ruimte is om het noordelijke bos te herstellen, daar stuit het bos in Noorwegen op een natuurlijke grens: plots houdt het land op en begint de Noordelijke IJszee! De Noordpool warmt in rap tempo op en dat heeft niet alleen voor mens en dier gevolgen, ook de bomen merken die verandering. De auteur gaat de toendra op en ontdekt dat de warmere winters desastreuze gevolgen heeft voor de rendieren. Die sterven bij bosjes, omdat van gezonde sneeuwpakketten geen sprake meer is. En dat heeft gevolgen voor het korstmos waarvan de rendieren leven. Het ontbreken van bomen op de toendra beschermde in indirecte zin het korstmos: de wind blies onbelemmerd over de vlakte en vormde een dun beschermend tapijt poedersneeuw over het korstmos. Maar al een beetje opwarming van de sneeuw richt een ravage aan. De structuur van het sneeuw verandert, het poedersneeuw verandert in een ijsvlakte en het korstmos raakt onbereikbaar voor de rendieren. Geen voedsel: dan de dood. Rawlence bezoekt de Sami, de inheemse bevolking van Noorwegen en maakt kennis met hun wijze van leven en denken en omgaan met de natuur waarmee zij verweven zijn.
Interessant is het hoofdstuk over de Slapende Beer. De Russische taiga is het grootste bos ter wereld. Oneindige stukken taiga bestaat uit één boomsoort: de Larix. Hoe reageert deze boom op de verandering van het klimaat? Je ploegt niet alleen door het bos, maar maakt ook kennis met de Russische cultuur. Ook hier kom je sjamanen tegen, evenals in het hoofdstuk over de Sami in Noorwegen. Verder naar het oosten staat hij op de grens tussen Rusland en Alaska. Dat blijkt slechts 90 kilometer ondiep water te zijn. De boomgrens in Alaska bestaat juist uit een mengeling van zwarte en witte sparren. Hier bezoekt hij onderzoekers die zich bezighouden met het bestuderen van wilde dieren die vanuit het bos naar de toendra als gevolg van toename van het struikgewas. En dat heeft gevolgen voor sneeuwhoen, eland, beer en bever… In Alaska maken sommigen zich echter meer druk over het handelen van de Amerikaanse federale overheid met haar plannen tot de aanleg van dammen en het verlenen van mijnbouwconcessies. Waterhuishouding, structuur van het bos en ecosystemen zullen dramatisch veranderen. Hier sijpelt de politiek het verhaal binnen en wordt Trump ten tonele gevoerd mijn zijn plannen om mijnbouwplannen versneld goed te keuren, zeer tegen de zin van lokale bewoners.
In het hoofdstuk over het boek aan Canada ontmoet de auteur Diana Beresford-Kroeger die min of meer gedwongen werd de gevestigde wetenschap te verlaten. Zij legt uit hoe de hogere temperaturen leiden tot meer verdamping, dat weer leidt tot meer neerslag. Maar die regen blijft niet op de grond, ze wordt alweer snel omgezet in waterdamp waardoor de waardoor droogte en overmatige bodemvochtigheid ervoor zorgen dat bomen afsterven zullen. Uiteindelijk zullen de zwakste mensen het als eerste begeven in een opwarmend klimaat. Zieken, de jongste kinderen en ongeboren baby’s zullen als eerste sneuvelen. Hun hart zal het bij lagere zuurstofconcentraties als eerste begeven.
Andere fascinerende boeken over bomen en de natuur:
- Het bedwongen bos. Over de relatie tussen Nederlanders en hun natuur.
- Beleef het bos. Geschreven door de bekende boswachter Peter Wohlleben. Een praktische gids om het bos nog beter te leren kennen.
- De halve aarde. Een pleidooi om een groot deel van de aarde te reserveren voor natuur.
Het zijn juist de bossen die ervoor zorgen dat de zuurstofconcentraties op peil blijven. Maar als we de bomen en bossen in het huidige tempo blijven kappen, dan zal dat een negatieve impact hebben op het gehalte aan zuurstof in de atmosfeer. Geen opbeurend verhaal. En of het verslag over zijn bezoek aan Groenland daar iets aan verbeterd, weet ik eerlijk gezegd niet. Ik heb dit hoofdstuk met de grootste ambivalentie gelezen. Enerzijds staat ook op Groenland de kwaliteit van de bossen ernstig onder druk, maar doordat de ijsmassa daar in rap tempo afkalft, wordt Groenland ook steeds groener!
Ben Rawlence toont zich in De boomgrens geen doemdenker. Hij observeert, gaat in gesprek, noteert en reist verder. Telkens op zoek naar de gevolgen van klimaatverandering voor het boreale bos. Die uiteindelijk ook de toekomst van de mensheid bepaalt. En dat doet hij met ontzag voor de evolutionaire natuur. In het besef dat je in het bos deel uitmaakt van iets magisch en groots, waarin elke stap tegelijk een daad van vernietiging en schepping, van leven is. Om te benoemen en te leren begrijpen. En om ons en onze kinderen voor te bereiden op de onzekerheid die ons wacht. Met als uitgangspunt dat ons leven een morele onderneming is, en dat ieders leven een erfenis achterlaat. En wat is vanuit deze gedachte het juiste om te doen? Pasklare antwoorden biedt dit boek niet. Wel bijna vierhonderd bladzijden met gesprekken, observaties, ideeën en gedachten om over te blijven nadenken.
De boomgrens / Ben Rawlence / Uitgeverij Ten Have / als paperback en als e-book
De beste verrekijker van dit moment
 | De Vortex Diamandback HD 10x42 is vernieuwd. Wat mij bij het testen opviel was het stoere uiterlijk, de heerlijke handligging en het heldere beeld. De vormgeving vind ik uitgekiend. Ik ben heel enthousiast over deze verrekijker en dus is dit voor mij hét instapmodel voor beginnende vogelaars en 'gewone' natuurliefhebbers. |
 | Door Roots Magazine verkozen tot beste verrekijker in deze prijsklasse. |
 | Nikon is voor mij een merk waar ik niet direct aan denk als ik aan verrekijkers denk. Maar test ik een Nikon verrekijker dan valt me altijd op hoe contrastrijk en helder de beelden zijn. En dat geldt ook voor het vernieuwde model Nikon Prostaff P7 8x42. |
 | GPO is één van de meest populaire merken van dit moment. De makers hebben hun sporen verdiend in de wereld van de verrekijkers. In het middensegment is dit een heel gunstig geprijsde verrekijker die en rustig en haarscherp beeld levert. |
 | Nikon is voor mij een merk waar ik niet direct aan denk als ik aan verrekijkers denk. Maar test ik een Nikon verrekijker dan valt me altijd op hoe contrastrijk en helder de beelden zijn. Door het relatief lage gewicht biedt deze verrekijker ook nog eens een hoog gebruikscomfort. |
 | De verrekijkers van Zeiss staan garant voor kwaliteit. In het middensegment tot € 600 is dit één van de topkijkers. Deze verrekijker levert een hoog gebruikscomfort. |
 | GPO is één van de meest populaire merken van dit moment. De makers hebben hun sporen verdiend in de wereld van de verrekijkers. De GPO Passion HD 10x42 is in deze prijsklasse het meest betaalbare model. Het beeld is natuurgetrouw, contrastrijk en superhelder. Een aantrekkelijke prijs-kwaliteitverhouding in deze prijsklasse. |
 | De verrekijkers van Leica staan heel hoog aangeschreven onder vogelaars. De modellen zijn robuust en stoer. Deze verrekijker is voorzien van hoogwaardige technologie en biedt een haarscherp beeld. |
 | Scherp en helder beeld van rand tot rand. Dit is een echte topkijker van het gerenommeerde Amerikaanse merk Vortex. Deze kijker heet een extreem breed beeld en ligt heerlijk in de hand. |
 | Dé nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nóg meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 159 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment! |
 | Na de NL Pure hét topmodel van Swarovski. Nog altijd een revolutionair model dat garant staat voor levenslang fabuleuze kijkervaringen. En nu ook nog eens behoorlijk in prijs verlaagd! |
 | Hét topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! |
Alles voor een diervriendelijke tuin Het hele jaar rond de dieren in je tuin welkom heten. Met de juiste nestkast, een voederplank, waterschaal of schuilmogelijkheden. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin. |  |