De biologische klok tikt. Dat doet hij al miljarden jaren lang. En deze klok zal blijven tikken zolang er leven is op aarde. In haar boek De biologische klok beeldt Helen Pilcher allerhande biologische klokken uit. Haar verhaal begint bij de evolutionaire tijden, gaat over in de ecologische tijd, de levensduur en nog veel meer biologische klokken. De natuur in infographics. Zo kun je haar prachtig vormgegeven boek wel samenvatten. Hét natuurboek voor nieuwe generaties. Voor mensen die visueel zijn ingesteld. Een rijke bron aan gegevens ook voor wie regelmatig iets te vertellen of te schrijven heeft over de natuur.
Door de bril van ‘de tijd’
Kijk door de bril van ‘de tijd’ naar biologische processen, dan gaan er onverwachte boeken open. Dat de verschillende gesteentelagen (‘strata’ genoemd) ons een idee geven van de ouderdom van fossielen, zal geen verrassing zijn. Maar dat proppen oorsmeer van walvissen het verband aantonen tussen menselijk handelen en stress die walvissen te verduren hebben, was voor mij één van die verrassende ontdekkingen. De infographic die op de x-as een tijdschaal van 1870 tot heden weergeeft en op de y-as de cortisolwaarden in de proppen oorsmeer spreekt boekdelen. In de eerste periode neemt de walvisjacht nog altijd toe. De cortisolwaarden zijn hoog. In de Tweede Wereldoorlog nemen die waarden weer toe vanwege het geluidsoverlast veroorzaakt door vliegtuigen, bommen en schepen. Vlak na de Tweede Wereldoorlog zie ik een enorme piek, omdat dan de walvisvangst piekt. En de laatste jaren pieken de waarden opnieuw, nu vanwege de opwarming van de oceanen.
Hoe nemen dieren de tijd waar?
Nog zo een interessante infographic: hoe nemen dieren de tijd waar? Geloof het of niet, maar een huisvlieg neemt de tijd bijna zeven keer zo traag waar als wij mensen. De paling daarentegen bijna drie keer zo snel! Als verklaring wordt genoemd dat kleine dieren die snel moeten zijn – om snelle prooien te vangen of om te voorkomen dat ze zelf in prooi veranderen – de tijd langzamer waarnemen zodat ze vliegensvlug (!) kunnen handelen. Helemaal snappen doe ik dit overigens niet, maar ik ben gelukkig ook geen vlieg.
Het verval van een dode walvis
Fascinerend is ook de infographic die het verval van een dode walvis toont. De tijdschalen geven verschillende fasen weer, tot wel 100 jaar. Vlotte aaseters komen aangesneld zodra het karkas de bodem bereikt. Tot 100 jaar na dato zullen bacteriën, borstelwormen, kokkels en andere organismen bezig zijn het vet af te breken dat in de botten zit. En tot ver na een eeuw zullen organismen bezig zijn de mineralen aan de botten te onttrekken. Een dode walvis op de bodem van oceaan of diepzee vormt een ecosysteem op zichzelf.
[tekst gaat verder onder de afbeelding]
Perfecte regeneratie
Vele prachtige infographics verderop kom ik de tijdschaal tegen die de regeneratie bij de axolotl toont. De axolotl is een salamander die in Mexico leeft. Het bijzondere aan dit dier is dat hij altijd tiener blijft. En ook bijzonder is dat deze salamander in staat is om ledematen die verloren zijn gegaan weer perfect aan te laten groeien. De poot die wordt afgebeten groeit dus weer aan tot een nieuwe, perfecte kopie die in niets te onderscheiden valt van de oorspronkelijke poot. Het zou een uitkomst zijn als wetenschappers zouden ontdekken hoe wij mensen deze eigenschappen zouden kunnen ‘aanzetten’. Dat brengt mij terug naar eerdere infographics met tijdschalen over uitsterven. Ik ga niet op deze boeiende afbeeldingen in, maar wandel nu wel een zijpaadje in: wat doen wij mensen onszelf en toekomstige generaties te kort door het veroorzaken van de massale uitstervingsgolf die nu gaande is. Over welke andere bijzondere eigenschappen beschikken de organismen die op het punt van uitsterven staan of nog zullen uitsterven? En hoe zouden deze organismen in de toekomst de wetenschap hebben kunnen dienen? De mens is toch een merkwaardig dier… Hij schiet zichzelf door zijn onmatig handelen ernstig in de voeten.
De menopauze, een bijzonder verschijnsel
Zelfs heeft Helen Pilchner in haar boek De biologische klok aandacht voor de menopauze. Eerlijk is eerlijk: over dat biologische fenomeen heb ik nog nooit nagedacht. Toch is het een bijzonder verschijnsel. De meeste vrouwelijke zoogdieren sterven rond de tijd dat hun eierstokken stoppen met functioneren. Gelukkig is dat bij ons mensen niet het geval. Vrouwelijke mensen leven tijdens de menopauze gelukkig door. Gek genoeg delen wij de menopauze niet met andere primatensoorten, lees ik. Maar wel met een klein aantal zeezoogdieren als orka, Indische griend en narwal. Wellicht hebben deze zeezoogdieren een menopauze ontwikkeld omdat ze in sociale structuren leven. Het ‘grootmoedereffect’. Oude generaties die de jonge generaties helpen overleven door kennis en ervaring over te dragen. Maar het mysterie van de menopauze is nog niet opgelost, dus er valt nog een hoop te ontdekken.
Hét natuurboek voor nieuwe generaties
Er is overal een tijd voor. Dat gegeven geldt ook in de biologie. De natuur heeft haar eigen biologische processen en Helen Pilcher heeft een groot aantal van die processen op spectaculaire wijze in beeld gebracht. De infographics zijn kunstwerken op zich. De toelichtingen zijn geschreven in heldere en toegankelijke taal. Dit is hét natuurboek voor nieuwe generaties en voor iedereen die visueel is ingesteld. Ik heb vrijwel alle infographics met grote fascinatie bekeken en vervolgens de toelichtingen erbij gelezen. Zelden heb ik een natuurboek gelezen waarin zo veel informatie zo compact en helder wordt opgediend. En nooit eerder had ik het besef dat bekeken door het perspectief van ‘de tijd’ natuurfenomenen nog fascinerender blijken te zijn dan op het eerste gezicht gedacht. Ik denk dat biologiedocenten ook hun voordeel kunnen doen met De biologische klok. Waar anders vind je deze prachtige en aansprekende infographics die meer zeggen dan duizend woorden?
Je snapt: De biologische klok is een boek dat ik ten zeerste aanraad.
De biologische klok / Helen Pilcher / KNNV Uitgeverij / als hardcover
De beste verrekijkers voor vogelaars
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 300,00 | ||
Goede en betrouwbare verrekijkers voor beginnende vogelaars en voor mensen die niet te duur uit willen zijn. | ||
1. Vortex Diamondback HD 10x42 | Ligt heerlijk in de hand. Helder beeld, ook bij weinig licht. Volledig multi-coated lenzen | |
2. Bynolyt Stork WPR 8x42 | Door Roots verkozen tot beste verrekijker in deze prijsklasse. Laag gewicht. Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 10x42. | |
3. Kowa SVII 10x42 | Lichtgewicht allround verrekijker. Volledig multi-coated lenzen. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 750,00 | ||
Verrekijkers die net een stapje verder gaan in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. | ||
1. GPO Passion ED 10x42 | Hoogwaardig ED glas. Ligt zeer prettig in de hand. Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is. De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss. | |
2. Bynolyt Yellowbird 8x42 | Zeer scherp en lichtsterk beeld. Zeer prettig gebruikscomfort. Relatief lichte verrekijker. | |
3. Hawke Frontier EDX 10x42 | Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber. Hoogwaardige coatings en prisma's. Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort. Ook verkrijgbaar als 8x42. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 1.500,00 | ||
Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen. | ||
1. GPO Passion HD 10x42 | Scherp van rand tot rand. HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld. Zeer natuurgetrouwe kleuren. | |
2. Leica Trinovid HD 10x42 | Robuust en lichtvan gewicht. Haarscherp beeld en briljant beeld. Zeer nauwkeurig scherpstellen. | |
3. Swarovski CL Companion 8x30 | Een van de beste verrekijkers van dit moment. Hoogwaardige materialen en coatings. Heerlijk lichtgewicht. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00 | ||
Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers! | ||
1. Swarovski NL Pure 10x42 | De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment! | |
2. Leica Noctivid 10x42 | Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. | |
3. Zeiss Victory T*SF 8x42 | Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! |
Duurzame producten voor de vogels in je tuin Het hele jaar rond de vogels in je tuin welkom heten. En zeker in de herfst en de winter! Met verantwoorde producten zoals vogelvoer en nestkasten om in te schuilen. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin. |