Redmond O’Hanlon behoeft denk ik geen introductie. Deze avonturier veroverde het publiek met zijn optreden in het televisie-programma Beagle: In het kielzog van Darwin. Hij noemt zich avonturier, reisboekenschrijver en wetenschapper. Ik vind het vooral een schrijver van de bovenste plank. Neem nu Congo, het verslag van zijn reis door Congo. Het laat je niet alleen kennismaken met dat Afrikaanse land, maar het is ook nog eens op zo’n droge en humoristische manier geschreven dat de lach op geen enkele bladzijde ver weg is. Dit geweldige reisverslag te lezen was een ervaring die ik iedereen gun.

Je valt meteen in het verhaal. Redmond O’Hanlon en zijn kompaan Lary Schaffer raadplegen een féticheuse, een inheemse tovenaar die toch niet de gevaarlijkste van alle Congolese sjamanen blijkt te zijn, zo lees je verderop. Er zijn er die nóg dodelijker zijn!

‘Als u twee maanden blijft,’ zei de féticheuse, die zich alvast naar Larry had gewend, ‘zullen de geesten van het woud u geen kwaad doen. Maar als u twee maanden en één dag blijft, zult u sterven.’
‘Maar ik ben van plan zes maanden te blijven.’
‘Dan zult u sterven,’ zei ze, onfatsoenlijk snel naar Lary kijkend.

Het is echt een fantastisch duo, die Redmond en Lary. Terwijl de één doodsbang is bij elk signaal van onraad (Lary) daar draait de ander zich nonchalant op zijn rug en gaat verder met slapen (Redmond). Ze laten zich meevoeren naar lokale heersers, politiemensen, naar pygmeeën en natuurlijk naar de chimpansees, de vogels, de reptielen diep het oerwoud in. Op hun tocht worden ze begeleid door de onsterfelijke Marcellin die in elk dorp een liefje heeft en heeft die er geen, dan vind hij er wel één. Dit is Afrika, dit is de Congo, een gelukzalige Afrikaanse samenleving op communistische leest geschoeid. Hier wordt niet opgekeken van een drenkeling die met de stroom wordt meegevoerd en dan ten onder gaat. Een baby die sterft door het drinken van ongezuiverd water trekt de aandacht niet. En overal heerst de ziekte. En overal eten ze bush meat. Dieren en planten uit de jungle, alles wordt geserveerd. En gemengd met Coca Cola, Fanta of whiskey.

‘Ik ben stervende! zie Nzé, op handen en voeten. Hij staarde met zijn rechteroog Lary aan, en met de linker het dak van de tent. ‘Mijn pis. Die zit vol etter.’
‘Het loon van de zonde,’ zei Lary, peinzend. ‘De Makao-pokken.’
[…]
‘Te veel meisjes,’ zei Lary vastberaden. Hij duwde Nzé weer terug op zijn hurken, en draaide de dop van mijn veldfles los. ‘Een week lang geen seks.’
‘Een wéék?’ zei Nzé, met paniek in beide ogen.

En direct na deze conversatie volgt een ontmoeting met een oude gorilla. Schitterend. De dialogen en de gebeurtenissen sluiten zelden op elkaar aan en toch vormen ze een bont, hilarisch, indrukwekkend, veelkleurig en fantastisch geheel. Wat kan die Redmond O’Hanlon schrijven!

In Congo ontmoet je de jonge Redmond O’Hanlon die zijn leven waagt tijdens zijn expeditie door de Afrikaanse jungle. Het stinkt er overal als de pest. Het is er warmer dan in een sauna. En overal liggen muskieten, pofadders en cobra’s op de loer. Soms, nee vaak, moet hij in de buidel tasten om iemand meegaande te krijgen. De Afrikaanse manier om zich door het land te begeven. En dan kijk je plots met de ontdekkingsreiziger door zijn verrekijker en zie je een Afrikaanse apenarend, een krokodillenwachter of een Afrikaanse reizenijsvogel. Uiteindelijk is Lac Télé het doel van de expeditie, want daar zou een monster leven. Het ultieme monster dat de prehistorie wist te overleven… Maar eer ze hun eindbestemming halen, is Lary helaas alweer naar Amerika teruggekeerd.

‘Jean lachte. ‘Marcellin, Marcellin! Wat vertel jij toch een leugens!’ Hij schudde zijn hoofd. Er schoot hem iets te binnen. Hij staarde mij aan; zijn lach trok weg, en toen ook zijn glimlach. ‘Kannibalen,’ zei hij, in zijn etensblik starend. ‘We weten allemaal dat iedere blanke een kannibaal is. Iedere blanke man.’
‘Wat?’ zei ik, en ik voelde me meteen schuldig.
‘Hoe bedoel je? ‘ vroeg Marcellin.
‘Je vindt ze in blikjes. Je vindt vaak vingers in blikjes. Je vindt worstjes en vingers.’
‘Dat is een vergissing,’ zei Marcellin. ‘Een vergissing in de fabriek.’

Hoe moet je zo’n fantastisch boek van 568 bladzijden samenvatten? Dat is niet te doen. Dit boek moet je echt ervaren. Het biedt je voor weken stof tot lezen, lachen en huiveren. Een combinatie die ik altijd heel erg weet te waarderen. Wel gezet in een wat kleine letter. Nou ja, mocht dat een probleem zijn, dan biedt het e-book wellicht uitkomst. Die letters kun je heel eenvoudig vergroten.

Congo / Redmond O’Hanlon / Olympus / als paperback en als e-book