Driewerf fenomenaal! Dat slaat op een foedraal met drie fabuleuze boeken over de invloed van dieren op (bij)geloof, cultuur, kunst, verhalen en legenden. Het verscheen onlangs onder de titel Compendium van dieren als dragers van cultuur. De Vlaamse auteurs Marcel de Cleene en Jean-Pierre de Keersmaeker leverden een prestatie van geweldig formaat. Wat een uitgave! Fenomenaal! Ben je geïnteresseerd in natuur en cultuur dan hoef je na aanschaf van deze fenomenale set de komende tien jaar geen ander boek meer te kopen.
Mens en dier, ze leven sinds den beginne samen. En dat willen wij weten ook! Of de dieren dat ook willen weten is een vraag die we maar moeilijk kunnen beantwoorden. Maar dieren! We offer(d)en ze aan de goden. We schilderden op de wanden van grotten. Gaven ze een plaats in spreekwoorden en gezegden. Luisterden er onze schilderijen mee op. Onze voorouders schiepen oneindige rijen fabeldieren. We dichten ze menselijke eigenschappen toe. Of duivelse. En als de dieren niet oppassen eten we ze als dank ook nog eens op. En geven aan dat verorberen ook weer diepe betekenis. Zwermen, kuddes, scholen en troepen dieren vergezellen de mensheid op weg naar zijn bestemming. Welke bestemming is dan de vraag, maar zijn het vaak niet de dieren die we deze vraag laten beantwoorden? Of die we op zijn minst vragen ons te begeleiden op weg naar een antwoord op die vraag.
De Vlaamse schrijvers prof. dr. Marcel De Cleene en drs. Jean-Pierre De Keersmaeker brachten in ruim 2.600 pagina’s de cultuurhistorische betekenis van talloze dieren en fabelbeesten bij elkaar. Het Compendium van dieren als dragers van cultuur bevat maar liefst vijf kilo aan inzicht in de belangrijke rol die dieren spelen in de mythologie, religie en psychologie, symboliek, kunst, heraldiek, verhalen, volksgeneeskunde, volksgeloof, magie, dromen en wat al niet meer… Het kan haast niet anders of het Compendium van dieren als dragers van cultuur bevat een beschrijving van alle dieren die ook maar iets hebben betekend in de hoge of lagere (volks)culturen wereldwijd. En zoals gezegd, ze beschrijven ook nog eens bijna honderd fabeldieren, zoals de draak, fenix en zeemeermin.
Wie een beetje bekend is in het Oude Testament die is op de hoogte van de overvloedige dierenoffers in de tempeldienst. Het oude Israël stond daarbij niet op zichzelf. Ook omliggende volken (en volken ontzettend ver weg) hadden hun offercultus waarbij dieren (en soms ook mensen) een belangrijke lijdende rol speelden. De Egyptenaren hadden een pantheon aan heilige dieren. Om over de Indiërs maar te zwijgen. En tot in de Middeleeuwen werden er in het hoge noorden van Europa dieren geofferd. Ook in de westerse geschiedenis speelt het dier een cruciale rol. De schilderkunst staat bol van de dierensymboliek. Dieren zijn behept met menselijke eigenschappen en schilders als Rembrandt en Vermeer toverden niet zonder reden een bepaald dier op het doek. Waarbij de kunstenaar soms erg tegenstrijdig was. De hond stond symbool voor smerigheid en tegelijkertijd ook voor trouw. Onze voorvaderen schopten de hond de straat op en lieten hem ook toe in huis, getuige het spreekwoord De hond in de pot vinden. Ondeugd en deugd komen in veel beesten te saam. Behalve bij het varken. Dat is en blijft over het algemeen een onrein beest. Ach, wij mensen. Wij denken dat wij het middelpunt van het al zijn. Stelde Jahweh de mens in het paradijs niet in het midden van de dieren om over hen te heersen? Niet vreemd dus dat wij dieren nogal antropomorf betekenis geven. Het dier als symbool van de mens.
Wil je weten: Waarom het christendom de vis als symbool heeft. Waarom Aphrodite geboren werd uit een schelp. Hoe Allah tevreden moet worden gesteld. Welke rol dieren sinds oude tijden tot heden in westerse en oosterse culturen spelen. Waarom ook dieren in vroeger tijden voor de rechter werden gedaagd en ter dood werden veroordeeld. Welke legenden er wereldwijd de rondte doen met dieren in een hoofdrol. Kortom, wil je alles weten over de relatie tussen dier en cultuur? Dan ontkom je niet aan de aanschaf van het Compendium van dieren als dragers van cultuur. Uit drie delen bestaat deze magistrale uitgave:
Deel 1 Compendium van dieren als dragers van cultuur Zoogdieren
Deel 2 Compendium van dieren als dragers van cultuur Vogels
De complete set is ook verkrijgbaar in een stevig en stijlvol vormgegeven foedraal.
Vergeet internet. Duizenden en duizenden jaren van geschiedenis smijt je toch niet oneerbiedig op het wereldwijde web? Dat glibberige medium dat op de kalender van de mensengeschiedenis nog geen paar seconden oud is. Het Compendium van dieren als dragers van cultuur is een naslagwerk met groot allure. Ben je geïnteresseerd in de betekenis van dieren in religie, kunst, verhalen en legenden, dan is dit een uitgave waar je niet omheen kunt. Driewerf fenomenaal. Wat een uitgave! Wat een prestatie! Maak er jezelf blij mee. Of een ander.
Compendium van dieren als dragers van cultuur / Marcel de Cleene en Jean-Pierre de Keersmaeker / Mens & Cultuur Uitgevers / Hardcover