Theorieën over de aard van ruimte, tijd en de oorsprong van het heelal zijn er talloze. Sommige zijn even gecompliceerd als bizar. Ben je geïnteresseerd in de moderne kosmologie dan is het populair-wetenschappelijke boek Bizar universum van de filosoof en amateurastronoom David Seargent wellicht interessant voor jou. Dit stevig uitgevoerde boek biedt een populair-wetenschappelijk overzicht van de laatste bevindingen van het kosmologische onderzoek.

Laat ik voorop stellen dat Bizar universum geen eenvoudige kost is. Het is soms aardig technisch van aard en zoals ik hierboven al aangaf, het is een populair-wetenschappelijk boek. Gelukkig maar, vind ik. Als zelfs de knapste koppen in onze samenleving het alleen zouden moeten doen met makkelijke kost, dan zouden we geen steek vooruit komen. Ben je geïnteresseerd in het heelal en reik je naar iets minder eenvoudige kost, dan is Bizar universum ongetwijfeld iets voor jou. Maar ondertussen behoor ik niet tot de knapste koppen, moet ik eerlijk bekennen.

Maar dat neemt niet weg dat ik Bizar universum heel interessant vindt. En weet je waarom? Omdat David Seargent een heel brede scope heeft en op een serieuze en erudiete wijze allerlei theorieën bespreekt en toelicht. Of het nu gaat om de meer primitieve theorieën van oude Grieken als Thales van Milete, Anaximenes of Aristoteles, hij beschrijft de theorieën met veel waardering. Leuk vind ik overigens de praktische oefening in het eerste hoofdstuk. Anaximedes hield zich bezig met de lucht en bedacht het allereerste wetenschappelijke experiment uit de westerse geschiedenis. Je kunt het zelf ook doen, en het is ontzettend leuk om het met kinderen te doen. Dit experiment gaat aldus: adem eerst met mond open uit op je handpalm. Voelt de lucht warm of koud aan? Pers nu je lippen samen en blaas tegen je hand. Hoe voelt de uitgeademde lucht nu aan? Kouder of warmer? En wat zou de verklaring voor het verschil kunnen zijn? Seargent legt uit dat er nog geen overtuigende verklaring is gegeven voor het verschil in perceptie.

Hoe bewegen sterrenstelsels zich tegen opzichte van elkaar? Wat verstaan we onder een uitdijend heelal? Wat houdt de steady-statetheorie in? Bekijk de oerknal op de tv (je hebt dan wel een ouderwetse analoge tv nodig). Lees alles over de ontdekking van Richard Feynman die als jongetje ontdekte dat lichamen de neiging hebben om hun positie te behouden. En dan hebben we het nog niet gehad over begrippen als ruimte, tijd, relativiteit… Geniet van de prachtige foto van de planetaire nevel NGC 2392, ook bekend onder de naam Eskimo-nevel. Veel foto’s bevat Bizar universum overigens niet. Het is echt een leesboek. En mochten je ogen al iets minder vermogen hebben, zet dan een leesbril op. De letters zijn niet heel groot. Wetenschappers stellen ook bizarre vragen en nog in alle ernst ook. Is het heelal misschien een hologram? is er zo-één. En hoe is het heelal ontstaan? Spontaan vanuit het niets, toevallig? Of is het een ontwerp of een keuze uit vele mogelijkheden? Dat vind ik nu het aardige aan Bizar universum. De auteur benadert alle theorieën op erudiete wijze. Daar waar hij ingaat op atomen, kwantums, snaren en branen ben ik eerlijk gezegd eventjes afgehaakt. Niet voor niets dat ik ooit koos voor een economische studie in plaats van me aan de exacte vakken te laven.

Interessant, erudiet, leerzaam, bizar, bijzonder, enorm en abstract. En er vallen nog wel meer typeringen te bedenken om het boek Bizar universum te omschrijven. Ben je geïnteresseerd in wetenschappelijke theorieën over het heelal, dan is Bizar universum een machtig overzichtswerk.

Bizar universum / David A.J. Seargent / Veen Media / gebonden