Anselm Grün is ongetwijfeld de bekendste monnik van Europa. Hij schreef talloze spirituele boekjes die in de loop der jaren talloze mensen hebben bemoedigd, aangespoord of geïnspireerd. Dat de benedictijner monnik ook fervent bergwandelaar is, dat wist ik niet. Maar nu weet ik het wel, want ik heb zijn nieuwste boekje Langs bergen en dalen van het leven gelezen.
Langs bergen en dalen van het leven is een bijzonder openhartig boek. Anselm Grün schrijft over zijn persoonlijke fascinatie, het bergwandelen. Een fascinatie die hij deelt met zijn broers, zus, schoonzussen en neven en nichten. Elk jaar trekt de familieclan de bergen in om er van hut naar hut te wandelen. Die fascinatie begon al in zijn tienerjaren. Toen nam zijn vader hem mee de bergen in. In de inleiding vertelt hij hoe apetrots hij was als hij een bergtop had bedwongen. En nog altijd kijkt hij reikhalzend uit naar de top die ergens boven hem ligt, vaak onzichtbaar en meestal ook onverwacht ver. Meent Grün dat hij vlak bij de top is, dan maakt het wandelpad een slinger en blijkt het eindpunt verder weg dan ooit. Maar dan, daar ligt de top. Een laatste klim, vaak zwaarder dan de hele klim ervoor, en dan de topervaring!
Wie de boeken van Anselm Grün kent, weet dat hij nooit zomaar ergens over schrijft. Grün maakt altijd een verbinding met het leven van elke dag en geeft je wijze levenslessen. Je ziet het al aan de titel van zijn nieuwste boek: Langs bergen en dalen van het leven. Elk stadium op weg naar de top staat voor een ervaring in het leven. Kijk eens naar het eerste hoofdstuk met als titel Voor je van start gaat. Wie gaat bergwandelen moet zich terdege voorbereiden. Anders ligt een ongeluk of een onweersbui op de loer. En dat wil je in het vlakke land al niet, laat staan in de bergen. Het betekent ook het nemen van beslissingen. Welke route nemen we? Wat nemen we mee? Dat zijn bewuste beslissingen. En dan maakt Anselm Grün het bruggetje naar zijn praktijk als begeleider van mensen: ‘In mijn pastorale praktijk kom ik vaak mensen tegen die geen beslissingen kunnen nemen. Ze willen alles tegelijk’. Zijn advies: ‘Je moet op een gegeven moment gewoon een keuze maken. Die kun je vervolgens alleen met volle inzet realiseren als je de andere wegen loslaat.’ De volgende twee hoofdstukken van Langs bergen en dalen van het leven hebben eenzelfde toespitsing. De titel van hoofdstuk 2 luidt: Voorwaarts mars! En dat betekent soms: op de tanden bijten en niet opgeven. ‘Als je te snel opgeeft, stagneert je innerlijke professionele en persoonlijke ontwikkeling. Je ontkomt niet aan woestijnperioden waar je simpelweg doorheen moet.’
Het derde hoofdstuk gaat over het doel van elke bergwandelaar: Op de top! Op de top aankomen is een magistrale belevenis, schrijft Grün. Dan blijkt ook dat Grün wortelt in de christelijke traditie. Want op elke bergtop in Oostenrijk staat een kruis. ‘In het vroege christendom was het kruis ook een symbool voor de levensboom, die hemel en aarde verbindt. Zo toont het kruis dat wij altijd zowel mensen van de aarde als mensen van de hemel zijn.’
Overigens: topervaringen moet je vieren. ‘Er zijn te veel mensen die van het ene succes naar het andere razen. Hun successen vieren of ervan genieten is er niet bij. Maar ieder succes vraagt om een pas op de plaats, om met dankbaarheid terug te blikken op de weg die je bent gegaan. Welke moeilijkheden heb je overwonnen? Welke inspanningen heb je je getroost om de top te bereiken?’
Dat Langs bergen en dalen van het leven een ontzettend persoonlijk boekje is, wordt onderstreept door het fotokatern in het midden van het boek. Sfeervolle foto’s van Anselm Grün, al wandelend door het gebergte.
Anselm Grün besluit zijn boek Langs bergen en dalen van het leven met een aantal bijbelteksten die over wegen en bergen gaan. Gedachten die tijdens het lopen in hem opkwamen. Om je ogen te openen voor het mysterie van het trekken. En om dan ook zelf op weg te gaan.
En ook een leuk element: speciaal voor de Nederlandse lezers voegde hij een extra hoofdstuk toe aan Langs bergen en wegen van het leven. Grün beschrijft een paar wandeltochten door het Zillertal die in zijn geheugen gegrift staan. Een Natuurleertocht bijvoorbeeld, en de route naar de Brennerhütte. De tocht naar de Berliner Hütte maakte ook diepe indruk op Anselm Grün. Een klim van ongeveer drie uur. Hij vertelt over twee Nederlandse vrouwen die hij er ooit tegenkwam. Een van hen zag het niet meer zitten, haar vriendin moedigde haar aan. Ondanks de mentale en lichamelijke vermoeidheid kwamen ze allebei aan op de top en genoten er samen met Grün van een biertje en het prachtige uitzicht. Kijk, daar doe je het voor!
Op de laatste bladzijde wordt duidelijk wat Grün met Langs bergen en dalen van het leven voorheeft: ‘Ik wil met dit boek bij de Hollandse lezers graag een verlangen naar de bergen wekken en wens dat jullie, lieve lezers en lezeressen, de ervaringen die jullie opdoen tijdens het wandelen zullen overdenken en deze als symbolisch voor jullie leven zullen herkennen.’
Waarvan acte!
Langs bergen en dalen van het leven / Anselm Grün / Berne Media / als paperback en e-book
