Het begint prachtig en het blijft even mooi: de Atlas van de Veluwe opent met een ode aan de Veluwe. De vierregelige alinea’s lezen haast als een gedicht. Ze bezingen het ontstaan van Nederland, de eerste rivieren die aarzelend door de delta beginnen te stromen, de mammoeten en holenberen, de streek die aan het einde van de achtste eeuw als Felaouua in de boeken komt te staan, later Vale Ouwe wordt genoemd en nu de Veluwe. Het is een ode aan veranderlijkheid, de evolutie van de natuur die nooit stopt. Deze atlas beschrijft de Veluwe in al zijn gedaanten. ‘De Veluwe, oud en gehard: huldigt haar veerkracht als karaktertrek.’
In een atlas verwacht je allerhande overzichtskaartjes, reconstructies van oude landschappen, hoogtekaarten, bodemkaarten en veel meer geologische afbeeldingen aan te treffen, en die kom je dan ook op vrijwel elke bladzijde in de Atlas van de Veluwe tegen. Toch zijn het niet meteen de afbeeldingen (hoe mooi en interessant ook) die mij fascineren. De verhalen, die houden me in hun greep. In die verhalen komen landschappelijke ontwikkelingen, de bewoners, de bewerking van de bodem en andere historische ontwikkelingen ter sprake. De verhalen lezen als een trein en voeren je terug in de tijd, naar de Middeleeuwen waarin bewoners, bijgestaan door monniken, werken aan een dijk. Want de Veluwe is nat geworden, veel te nat. De beken voeren het overtollige water onvoldoende meer af. Het water blijft staan en het land wordt drassig. Hier wordt geschiedenis gemaakt. Het begin van modern watermanagement dat Nederland zijn bestaansrecht levert, en zijn welvaart. Het is het verhaal van de stuwwal.
In de zestiende eeuw ontstaat het arcadische landschap waarin de edelen zich zo thuis voelen. Water stroomt overvloedig door de Veluwe. Dorpjes als Renkum en Oosterbeek verwerven roem als kunstenaarskolonies. Op de hellingen ontstaan lange linten van watermolens. In de zeventiende en achttiende eeuw trekken tuinontwerpers en landschapsarchitecten het landschap strakker, rechter. De Veluwezoom wordt geroemd om zijn schoonheid. En zo volgen verhalen over de vallei, de kuststrook, de heidevelden, stuifzanden, oude bossen en parken.
De Veluwe is dan ook veel meer dan alleen de heide, bossen en zandverstuivingen die wij met deze streek associëren. In vroeger tijden lag de Zuiderzee in het westen. Hier was wonen niet zonder gevaar. Maar steden als Nijkerk, Elburg en Harderwijk leren om te gaan met het water en worden rijk van de visserij en handel. Drie steden die door hun inventiviteit en koopmansgeest de welvaart laten groeien. Maar zodra de Hanze achterop raakt, krimpt de handel en moeten andere bronnen worden aangeboord. Visserij en landbouw worden later de grootste bronnen van inkomsten. Nijkerk specialiseert zich en dat legt de bewoners geen windeieren: de tabaksteelt trekt zelfs Duitse schepen over de Wadden.
Geologie, geschiedenis, sociologie, kunstgeschiedenis, biologie, architectuur en landschapsinrichting. Ze vormen een symbiose die de liefde voor de Veluwe van de bladzijden doet spatten. Wie de huidige Veluwe wil begrijpen, die doet er goed aan zijn geschiedenis te onderzoeken. Iedereen die dat wil, zal zijn hart ophalen aan de Atlas van de Veluwe. Eén ding is me wel duidelijk: door de eeuwen heen is het gezicht van de Veluwe talloze malen veranderd. Door natuurlijke ontwikkelingen maar zeker ook door de grillen van zijn bewoners. Het is het verhaal van de Veluwe, en het verhaal van Nederland.
Atlas van de Veluwe / Tjirk van der Ziel en Wim Eikelboom / W BOOKS / als hardcover
De beste verrekijkers voor vogelaars
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 300,00 | ||
Goede en betrouwbare verrekijkers voor beginnende vogelaars en voor mensen die niet te duur uit willen zijn. | ||
1. Vortex Diamondback HD 10x42 | Ligt heerlijk in de hand. Helder beeld, ook bij weinig licht. Volledig multi-coated lenzen | |
2. Bynolyt Stork WPR 10x42 DCF | Een slank en elegant instapmodel. Laag gewicht. Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 8x42. | |
3. Kowa SVII 10x42 | Lichtgewicht allround verrekijker. Volledig multi-coated lenzen. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 750,00 | ||
Verrekijkers die net een stapje verder gaan in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. | ||
1. GPO Passion ED 10x42 | Hoogwaardig ED glas. Ligt zeer prettig in de hand. Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is. De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss. | |
2. Bynolyt Yellowbird 8x42 | Zeer scherp en lichtsterk beeld. Zeer prettig gebruikscomfort. Relatief lichte verrekijker. | |
3. Hawke Frontier EDX 10x42 | Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber. Hoogwaardige coatings en prisma's. Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort. Ook verkrijgbaar als 8x42. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 1.500,00 | ||
Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen. | ||
1. GPO Passion HD 10x42 | Scherp van rand tot rand. HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld. Zeer natuurgetrouwe kleuren. | |
2. Leica Trinovid HD 10x42 | Robuust en lichtvan gewicht. Haarscherp beeld en briljant beeld. Zeer nauwkeurig scherpstellen. | |
3. Swarovski CL Companion 8x30 | Een van de beste verrekijkers van dit moment. Hoogwaardige materialen en coatings. Heerlijk lichtgewicht. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00 | ||
Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers! | ||
1. Swarovski NL Pure 10x42 | De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment! | |
2. Leica Noctivid 10x42 | Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. | |
3. Zeiss Victory T*SF 8x42 | Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! |