De Zoogdierenvereniging heeft in samenwerking met Naturalis een prestatie van formaat neergezet: de publicatie van de Atlas van de Nederlandse zoogdieren. De oorspronkelijke opzet was om alle 96 soorten zoogdieren die in ons land voorkomen te beschrijven, maar in de loop van de tijd zijn daar 10 soorten aan toegevoegd. In een aantal informatieve hoofdstukken wordt bovendien aanvullende informatie gegeven over de de Nederlandse zoogdierenfauna. Ik overdrijf niet wanneer ik het de Zoogdierenvereniging na zeg: deze atlas is gewoon het standaardwerk over de Nederlandse zoogdieren. Voor liefhebbers biedt de Atlas van de Nederlandse zoogdieren een schat aan informatie. Voor professionals is deze atlas niet minder dan een must-have.
Gelukkig bevat de Atlas van de Nederlandse zoogdieren veel goed nieuws. Met veel zoogdieren gaat het in ons land eigenlijk best goed. Zeker in vergelijking met een aantal decennia geleden. In dagblad Trouw geeft Johan Thissen aan waarom: ‘De waterkwaliteit is enorm verbeterd, de schadelijkste bestrijdingsmiddelen, zoals ddt, zijn allang weer verboden, de pcb’s zijn uitgebannen en voor veel dieren is eindelijk een einde gekomen aan de vervolging.’ En van deze vooruitgang profiteren soorten als otter, zeehonden, waterspitsmuis en watervleermuis. Ook blijkt een aantal zoogdieren zich behoorlijk goed te kunnen aanpassen aan de uitbreiding van de stedelijke omgeving. Verrassend genoeg gaat dat ook op voor bijvoorbeeld de bever, die zelfs in de binnenstad van Almere is waargenomen. Dat betekent ondertussen niet dat het met alle zoogdieren in Nederland voor de wind gaat. Hamster, hermelijn en wezel lijken het juist moeilijker te hebben, vooral vanwege de grote veranderingen op het platteland.
De Atlas van de Nederlandse zoogdieren is het resultaat van jarenlang monitoren en noeste arbeid. De atlas is gebaseerd op maar liefst 1,3 miljoen waarnemingen in de periode 1973-2012. Waarnemingen die bijvoorbeeld via de site waarneming.nl worden gemeld. Dat geeft meteen ook aan dat het melden van waarnemingen veel zin heeft. Zonder de waarnemingen van al die liefhebbers die regelmatig in de natuur rond scharrelen, is het veel lastiger om een atlas als deze samen te stellen. Deze kennis is essentieel voor het beleid en de bescherming van zoogdieren. Ik ga mijn waarneming van een reebok in de Biesbosch vanmorgen dus ook nog maar even invoeren.
Het uitbrengen van een boek als de Atlas van de Nederlandse zoogdieren kost niet alleen veel tijd, het vergt ook een flinke investering. En dat in tijden waarin de overheid de subsidiekraan flink terug draait. Complimenten aan de mensen van de Zoogdierenvereniging die creatieve manieren hebben bedacht om fondsen te werven. Zo konden particulieren en bedrijven bijvoorbeeld een zoogdier adopteren.
En dat heeft dus geleid tot een heus standaardwerk waarin 106 soorten zoogdieren worden beschreven: insecteneters, vleermuizen, haasachtigen, knaagdieren, roofdieren, hoefdieren en zeezoogdieren. De Atlas van de Nederlandse zoogdieren is rijk geïllustreerd met kleurenfoto’s, tekeningen en overzichtskaarten. Bij elke soort wordt informatie gegeven over zaken als de verspreiding, leefwijze, trends en archeologische gegevens. Ook nog een primeur ten opzichte van eerdere atlassen over zoogdieren: ook de zeezoogdieren binnen de Nederlandse zeegrenzen zijn opgenomen. En zo belandden verrassenderwijs (voor mij dan) zelfs de walrus en beloega in de Atlas van de Nederlandse zoogdieren.
Wat ik hierboven al aangaf: voor professionals die zich op een of andere manier bezighouden met zoogdieren is de Atlas van de Nederlandse zoogdieren verplichte kost. Voor liefhebbers geldt dat misschien in iets mindere mate, maar voor hen geldt dat deze atlas zo veel nieuwe inzichten biedt, dat ook zij er toch eigenlijk niet omheen kunnen.
Atlas van de Nederlandse zoogdieren / Sim Broekhuizen en Johan Thissen / Naturalis Biodiversity Center / paperback
De beste verrekijkers om vogels te kijken (gerangschikt per prijsklasse):
 | De Vortex Diamandback HD 10x42 is vernieuwd. Wat mij bij het testen opviel was het stoere uiterlijk, de heerlijke handligging en het heldere beeld. De vormgeving vind ik uitgekiend. Ik ben heel enthousiast over deze verrekijker en dus is dit voor mij hét instapmodel voor beginnende vogelaars en 'gewone' natuurliefhebbers. |
 | Door Roots Magazine verkozen tot beste verrekijker in deze prijsklasse. |
 | Nikon is voor mij een merk waar ik niet direct aan denk als ik aan verrekijkers denk. Maar test ik een Nikon verrekijker dan valt me altijd op hoe contrastrijk en helder de beelden zijn. En dat geldt ook voor het vernieuwde model Nikon Prostaff P7 8x42. |
 | GPO is één van de meest populaire merken van dit moment. De makers hebben hun sporen verdiend in de wereld van de verrekijkers. In het middensegment is dit een heel gunstig geprijsde verrekijker die en rustig en haarscherp beeld levert. |
 | Nikon is voor mij een merk waar ik niet direct aan denk als ik aan verrekijkers denk. Maar test ik een Nikon verrekijker dan valt me altijd op hoe contrastrijk en helder de beelden zijn. Door het relatief lage gewicht biedt deze verrekijker ook nog eens een hoog gebruikscomfort. |
 | De verrekijkers van Zeiss staan garant voor kwaliteit. In het middensegment tot € 600 is dit één van de topkijkers. Deze verrekijker levert een hoog gebruikscomfort. |
 | GPO is één van de meest populaire merken van dit moment. De makers hebben hun sporen verdiend in de wereld van de verrekijkers. De GPO Passion HD 10x42 is in deze prijsklasse het meest betaalbare model. Het beeld is natuurgetrouw, contrastrijk en superhelder. Een aantrekkelijke prijs-kwaliteitverhouding in deze prijsklasse. |
 | De verrekijkers van Leica staan heel hoog aangeschreven onder vogelaars. De modellen zijn robuust en stoer. Deze verrekijker is voorzien van hoogwaardige technologie en biedt een haarscherp beeld. |
 | Scherp en helder beeld van rand tot rand. Dit is een echte topkijker van het gerenommeerde Amerikaanse merk Vortex. Deze kijker heet een extreem breed beeld en ligt heerlijk in de hand. |
 | Dé nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nóg meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 159 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment! |
 | Na de NL Pure hét topmodel van Swarovski. Nog altijd een revolutionair model dat garant staat voor levenslang fabuleuze kijkervaringen. En nu ook nog eens behoorlijk in prijs verlaagd! |
 | Hét topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! |