Als ik vraag welke vogels beginnende vogelaars graag willen zien tijdens een excursie dan antwoordt men in negen van de tien gevallen: ijsvogel, uilen en roofvogels. Kennelijk oefenen deze vogels een grote aantrekkingskracht uit op natuurliefhebbers, en dat herken ik. IJsvogels zijn simpelweg wonderlijk mooi. Uilen zijn mysterieus. En roofvogels staan voor kracht. In de serie ANWB natuurgidsen is voor liefhebbers van roofvogels een interessant nieuw deel verschenen: de ANWB Roofvogelgids van Europa, samengesteld door Theodor Mebs en bewerkt voor de Nederlandse markt door Ger Meesters.

De ANWB Roofvogelgids van Europa bespreekt 39 soorten roofvogels die je in Europa kunt zien. De uilen doen niet mee. Dat zijn immers geen roofvogels. Toch is het opvallend, want meestal worden roofvogels en uilen in één gids gecombineerd.

Nu heb ik al wel meer roofvogelgidsen besproken, dus heel veel verrassingen kom ik niet tegen in deze nieuwe gids. Alle soorten die je zou verwachten in een roofvogelgids, worden besproken en uitgebreid in beeld gebracht door meerdere foto’s. De gids telt 248 pagina’s en dan begrijp je wel dat de beschrijving per soort uitgebreid is.

Toch een verrassing én eindelijk antwoord op een vraag die tot nu toe in mijn geval nog niet beantwoord was. Waarom behoren valken tot een andere orde dan de havikachtigen en arenden? Dit zit hem in het verschil in lichaamsbouw en manier van leven. Om enkele verschillen te noemen: valken hebben een zogenaamde ‘valkentand’ aan beide zijden van de onderrand van de bovensnavel. Inderdaad is die ‘valkentand’ goed te zien op de foto van de slechtvalk op de pagina ernaast. Dan een klein detail: het neusgat van valken is rond, dat van roofvogels meer ovaal of zelfs een spleet. En zo zijn er nog een paar verschillen. Nadere bestudering van het boek Vogelfamilies van Nederland leverde op dat valken genetisch meer verwant zijn aan papegaaien en zangvogels dan aan havikachtigen. Het lezen van de inleidende hoofdstukken van een vogelgids als deze levert dus weer wat nieuwe kennis op. Altijd leuk. Ondanks de verschillen zijn alle Europese valkensoorten natuurlijk wel opgenomen in deze gids.

Het overzicht van de soorten opent met een spectaculaire arend: de visarend. Tegenwoordig broedt deze geweldige roofvogel ook in Nederland, in de Biesbosch. Tijdens de perioden dat de visarenden doortrekken zie je er nog veel meer in ons land. Polen en het noordoosten van Duitsland blijken echter hotspots te zijn voor de visarend met populaties van honderden paartjes. De illustraties van de visarend bestaan uit foto’s en tekeningen. Aan de visarend worden maar liefst zes pagina’s gewijd. Dat is veel meer dan in menig andere roofvogelgids en zéker meer dan in ‘gewone’ vogelgidsen. Daar blijkt dan ook meteen de kracht van de ANWB Roofvogelgids van Europa: die bevat van elke soort veel meer informatie dan gangbare veldgidsen.

Wat viel mij nog meer op:

• Op de binnenzijde van de flappen vind je vliegbeelden van roofvogels in verschillende stadia. Uiteraard een onmisbaar element, want veel roofvogels vliegen op de thermiek en dan zie je alleen de onderzijde.
• Het hoofdstuk over roofvogels en valken op het internet. Heel nuttig, want wie haalt zijn informatie nu niet van internet?
• Een kort hoofdstuk waarin jonge vogels worden vergeleken. Dat hoofstuk had voor mij nog wel iets uitgebreider mogen zijn. Het vergelijkt de nesten en jongen van 5 soorten: wespendief, havik, rode wouw, zwarte wouw en buizerd. Wel leuk is om te ontdekken dat je zelfs aan de nestbouw en -inrichting de soort kunt herkennen. Zo ‘versieren’ de rode wouw en zwarte wouw hun nesten met vodden en stukjes papier in tegenstelling tot de andere soorten. Deze informatie is denk ik meer voor onderzoekers van belang, dan voor ‘gewone’ vogelaars. Wie immers komt normaal gesproken bij een roofvogelnest hoog in een boom? Ik zou het maar uit je hoofd halen. Het verstoren van roofvogels is bepaald geen lovenswaardig gedrag en nog behoorlijk strafbaar ook.
• De schitterende foto’s waarbij ik op pagina 113 even dacht toch een uil aan te treffen. Het bleek echter de kop van een vrouwtje blauwe kiekendief te zijn en onder de foto’s lees ik inderdaad dat de gezichtsluier sterk op die van uilen lijkt.

De ANWB Roofvogelgids van Europa is een praktische en zeer informatieve veldgids over roofvogels. Door het formaat en de uitvoering (soepele band, waterbestendig, stevig) laat de gids zich prima meenemen in het veld. Het is een uitstekende vraagbaak voor elke vogelaar en zeker voor elke liefhebber van roofvogels. Weer een mooi nieuw deel in de serie veldgidsen van de ANWB.

ANWB Roofvogelgids van Europa / Theodor Mebs / Kosmos Uitgevers / als paperback

Mijn tips voor natuurbeleving en vogels kijken

Met deze tips beleef je de natuur nog intenser en komen de vogels letterlijk dichterbij:

	De beste verrekijkers om vogels te kijken (voor elk budget de drie beste opties) Ga naar het overzicht
	Een vakantiehuisje midden in de natuur (héél véél keuze, en zelfs met geheel contactloos verblijf en dus veilig!) Bekijk het aanbod
	Beste verrekijkers voor wandelaars en fietsers (voor elk budget een paar opties) Bekijk het overzicht
	De beste vogelgebieden van Nederland (per provincie gesorteerd) Ontdek een gebied
	Diervriendelijke planten voor elke tuin of balkon (aantrekkelijke planten voor vogels, vlinders en andere insecten) Bekijk het assortiment
	Tips om vogels naar je tuin te lokken (lees hier mijn tips om spechten, mezen en roofvogels naar je tuin te lokken) Lees mijn tips
	De beste vogelgidsen van dit moment (mijn persoonlijke top tien) Bekijk het overzicht