Onlangs besprak ik al een deeltje in de serie ANWB Basis Natuurgidsen, namelijk het deeltje over Tuinvogels. Nu ligt een ander deeltje voor me: Bloemen. Dit beknopte en toegankelijke natuurgidsje geeft informatie over 158 plantensoorten. Door de handige kleurcodes is het makkelijk zoeken in deze gids waardoor je de meest voorkomende plantensoorten snel kunt determineren.
Wit, geel, rood, blauw, groen en bruin. In onze inheemse natuur kom je bloemen tegen in allerlei kleuren. Dat maakt het enerzijds eenvoudig om ze terug te vinden in een natuurgids als ANWB Basis Natuurgids Bloemen. Je bladert simpelweg naar het hoofdstuk met de betreffende kleurcode en dan is het een kwestie van de sterkst gelijkende bloem in dat hoofdstuk zien te vinden. Zo zou het werken in een vogelgids, maar bloemen determineren brengt nog een dimensie met zich mee waar je mee moet rekenen, namelijk de structuur van de bloem. Die structuur is ook een belangrijk kenmerk waarmee je de bloem kunt determineren. En dan kan het iets lastiger worden, want dan moet je gaan letten op details die je misschien helemaal niet zo eenvoudig opmerkt.
Grofweg vallen bloemen uiteen in twee bloedgroepen, zo lees ik in de instructieve inleiding. Je hebt bloemen die cirkelvormig zijn en meerzijdig symmetrisch of de bloem is tweezijdig symmetrisch. Eerlijk waar: ik vind het nog zo eenvoudig niet, maar realiseer je hierbij dat ik niet gezegend ben met een goed ontwikkeld ruimtelijk inzicht. Wiskundige inzichten gaan bij mij niet al te diep.
Nadat je hebt bepaald of de bloem meerzijdig symmetrisch is of tweezijdig symmetrisch, dan tel je de kroonbladen. Dat gaat me dan weer iets makkelijker af.
Het eerste hoofdstuk is die van de witte bloemen. Aan het begin van dit hoofdstuk word je wegwijs gemaakt. Vanaf bladzijde 8 vind je de bloemen met maximaal 4 kroonblaadjes. Vanaf bladzijde 16 de bloemen met 5 kroonbladen, enzovoort. De tweezijdig symmetrische bloemen vind je vanaf bladzijde 34.
Vervolgens kun je de bloemen in je omgeving gaan determineren. Natuurlijk zijn voorjaar en zomer de beste perioden van het jaar om bloemen te determineren. Look-zonder-look is de eerste bloem die wordt besproken. Die bloeit in de periode april tot en met juni. Puntsgewijs word je gewezen op de belangrijkste kenmerken. En kennelijk bestaan de bloemen uit minder dan 4 kroonbladen en na enig turen kan ik niet anders concluderen dan dat dat inderdaad het geval is.
Dan op naar pagina 35 om een tweezijdig symmetrische bloem te zoeken. Dan heb ik meteen een idee wat daar precies mee wordt bedoeld. Op deze pagina vind ik de witte honingklaver. Deze bloemsoort is licht giftig, lees ik. Eindelijk ontdek ik dat de plant die zo ontzettend rijk is aan insecten de witte honingklaver is! In Italië trok deze plant het staartblauwtje aan, bij Lago di Piano, naast het Comomeer. In Nederland kwam ik deze zomer enorme velden van deze soort tegen in de Crezéepolder bij Ridderkerk waar het werkelijk gonsde van de honingbijen. Ik heb altijd willen weten welke plantensoort het is, en met behulp van deze gids heb ik dat nu ontdekt.
Ik sla een bladzijde om en tref daar de witte dovenetel aan. Op de foto van de bloem zie ik een aantal detailstreepjes die je wijzen op specifieke kenmerken. En ik zie in de uitgebreide omschrijving een typisch kenmerk van de bloem. In het geval van de witte dovenetel is dat onder andere dat hij als verdediging het uiterlijk van de brandnetel heeft gekopieerd.
En zo navigeer je door deze bloemengids, op zoek naar de bloem die je in het vizier hebt. Elke pagina bevat een duidelijke full colour foto van de bloem, een korte en toegankelijke beschrijving van de belangrijkste kenmerken en bij een groot aantal bloemen vind je ook aandacht voor typische kenmerken.
Ook belangrijk: achterin de gids vind je een uitgebreid register. In de achterste flap vind je bovendien een grafische uitleg van de verschillende onderdelen van bloem en plant. Ook worden de verschillende bloemvormen in beeld gebracht. Hoe een meerzijdig symmetrische bloem er uitziet bijvoorbeeld. En welke bloeiwijzen planten kunnen vertonen. Omdat ook de bladeren behoorlijk in het oog springen vind je hier ook een overzicht van welke bladeren er zijn. De binnenzijde van de voorflap biedt instructies om te navigeren door de gids.
De ANWB Basis Natuurgids Bloemen van Eva-Maria Dreyer is een toegankelijk geschreven basisgids om de meest voorkomende planten en bloemen in ons land te determineren. Plantenliefhebbers zullen snel gewend zijn aan de verschillende vormen die bloemen kunnen aannemen. Een leuke en praktische gids voor iedereen die de bloemen in zijn of haar omgeving wil determineren. Heel bruikbaar voor gebruik in tuin, park, berm en bos.
ANWB Basis Natuurgids Bloemen / Eva-Maria Dreyer / Kosmos Uitgevers / als paperback