Het lijvige boek 1000 vogels van Sarah Hoggett wordt gepresenteerd als een ‘gezaghebbend naslagwerk’ en als een ‘geïllustreerde vogelgids’. Of het boek deze pretenties waar kan maken, laat ik nog even in het midden. Vast staat dat je in dit kloeke boek kennis maakt met maar liefst duizend vogels. En dat is een behoorlijk aantal.
Wereldwijd leven ongeveer tienduizend vogelsoorten. In de inleiding merkt de auteur op dat geen enkele andere diergroep onze belangstelling zo prikkelt als de vogels, zelfs de zoogdieren niet. Dat is een boude uitspraak die niet voor iedereen zal gelden. Maar toch. Vogels kunnen inderdaad rekenen op de belangstelling van veel mensen. Helaas hebben milieuvervuiling, de introductie van ongedierte, overbejaging en vooral habitatvernietiging ernstige gevolgen voor de populaties van veel vogelsoorten, schrijft Sarah Hoggett. Ongeveer een op de acht vogelsoorten wordt in zijn voortbestaan bedreigd.
In 1000 vogels presenteert Sarah Hoggett duizend vogels uit honderdzeventig families. Het is een bonte selectie die een zekere mate van willekeur niet kan verhullen. De auteur heeft geprobeerd van elke familie een paar typische voorbeelden te geven. Daarnaast presenteren ze enkele ongewone of bedreigde soorten. Voor wie bekend wil raken met vogels wereldwijd, kan 1000 vogels daarom een aardig naslagwerk zijn.
Bij een naslagwerk denk ik echter aan een boek dat pretendeert compleet te zijn, of in elk geval: bijna compleet. Dat is 1000 vogels niet. Ook de kwalificatie vogelgids vind ik niet terecht. Daarvoor schieten de omschrijvingen van de soorten te kort. Letterlijk, want slechts een beperkt aantal zinnen. En ook inhoudelijk, want de omschrijvingen hebben een heel algemeen karakter. Op details, grof of fijn, gaat de auteur niet of nauwelijks in.
De kracht van 1000 vogels ligt hierin dat je kennis maakt met duizend vogels wereldwijd. Voor jong en oud is het een mooi bladerboek. Soms kom je een vogel tegen die je ook in Nederland zie. Meestal zie je een vogel die op een ander werelddeel leeft. Ook leuk voor kinderen die geïnteresseerd zijn in vogels en wel eens willen weten hoe de rode lori, gebandeerde cotinga, witnekboomtimalia en bonte juweelbabbelaar eruit zien. Elke soort is afgebeeld door een kleurentekening. Mooie tekeningen die zich echter niet kunnen meten met die van bijvoorbeeld de ANWB Vogelgids van Europa.
Na het lezen van de inleiding verwachtte ik bij de soortomschrijving de vermelding of de soort bedreigd is of niet. Dat element komt helaas niet terug bij de omschrijvingen. Er is dus weinig verbinding tussen de inleiding en de omschrijvingen. Een gemiste kans. Ik vind het verder ook een wat plichtmatige uitgave. Braaf, niet verrassend, oppervlakkig en behoorlijk formulematig. Wat ik ook zo grappig vind is dat Sarah Hoggett dé grote onbekende is. Wie is deze auteur eigenlijk? In de verantwoording achterin staat ze vermeld als ‘project editor’. Ik ken maar weinig boeken waarbij de redacteur gepresenteerd wordt als auteur. Afijn.
Voor wie is 1000 vogels bestemd? Dat vind ik een lastige vraag. Doorgewinterde vogelaars zullen het te oppervlakkig vinden. Die zullen de voorkeur geven aan een ‘echte’ vogelgids. Heb je een algemene belangstelling voor vogels en vind je het leuk om af en toe door een vogelboek te bladeren, dan is 1000 vogels wellicht een goede keuze voor je.
