Ga je vogels filmen, dan heb je stabiliteit nodig. Maar stabiliteit is bij een camera met een zware lens beslist geen garantie is mijn ervaring. Zelfs windkracht twee kan al trilling in het beeld veroorzaken. Je moet dus op zoek naar manieren om die stabiliteit te realiseren. Hoe doe je dat? In dit artikel geef ik praktische tips voor de keuze van een statief om vogels te filmen.
Praktische tips voor de keuze van een statief om vogels te filmen
Iedereen die vogels wil filmen (en soms ook fotograferen) heeft een statief nodig. Je ontkomt er echt niet aan, is mijn ervaring. De camera en de lens zijn te zwaar om ermee uit de losse pols te filmen. Dat lukt misschien even met een vliegende vogel, maar bij een vogel die stilzit zie je meteen trillingen ontstaan. Het statief is daarvoor de eerste oplossing, maar ik begin met een paar algemene tips.
#1. Gebruik een rijstzak
Naast een statief is het gebruik van een rijstzak zeer aan te bevelen. Je kunt immers niet altijd een statief gebruiken. Als je filmt vanuit de auto is een rijstzak het meest praktisch. Die leg je in het geopende raam en daarop leg je dan je camera. Ook wanneer je vanuit een ultra-laag perspectief wilt filmen, dus liggend op de grond, is het gebruik van een rijstzak meestal een betere oplossing dan het gebruik van een statief. De rijstzak kun je makkelijker hanteren en zelfs bij zware wind ligt je camera er stabiel op. Zo kun je de rijstzak natuurlijk ook op een hek, paaltje, op het dak van je auto of een tafel leggen, maar sta je in het veld met hoge vegetatie, dan begin je met een rijstzak helemaal niets.
#2. Film met een hoge framerate
Elk hulpmiddel – of het nu een statief is of een rijstzak – heeft zijn beperkingen. Trilling kan zomaar ontstaan. Een voorbij rijdende auto die jouw auto aan het schudden brengt. Je eigen onhandigheid die de camera doet trillen. Of wanneer je heel snel moet zijn, omdat er plots een roofvogel voorbij komt vliegen en je geen tijd hebt om statief of rijstzak te installeren. Dan film je dus uit de hand. Film je met hoge framerates, dan kun je in de nabewerking je beelden vertragen. Bij 100 frames per seconde kun je je beeld met 75% vertragen. De trillingen worden dan over het algemeen geneutraliseerd.
In veel gevallen zul je echter vanaf een statief filmen. In de loop der jaren heb ik meerdere statieven gebruikt en daar heb ik veel van geleerd. Hieronder deel ik mijn praktische tips voor het filmen vanaf een statief.
#3. Schuif eerst de onderste delen uit
Mijn eerste statief was al heel snel vastgeroest. Hoe dat kwam? Het is heel verleidelijk om als eerste de bovenste delen van de poten van het statief uit de schuiven. Dat is het gemakkelijkst en bovendien rust je camera dan op de dikste delen van de poten. Dat levert meer stabiliteit op. Maar ik realiseerde me niet dat daarmee de onderste ringen (waarmee je de delen losmaakt en weer vastzet) in de modder, in het water en het allerergste: in het zoute water, stonden. Al snel kon ik de onderste ringen niet meer loskrijgen. Ik moest op zoek naar een nieuw statief.
Zorg er daarom altijd voor dat de onderste bewegende delen van de poten altijd schoon blijven en nooit in modder of water staan. Alleen dan geniet je lange tijd van je statief.
#4. Kies een statief zonder middenkolom
De meeste statieven maken gebruik van een middenkolom om je camera op een hoge stand te zetten. Ik heb ook zo’n statief en wat me opvalt is dat die middenkolom toch minder stabiel is dan gewenst. Het minste of geringste zuchtje wind brengt je camera aan het trillen. Kies dus het liefst een statief zonder middenkolom. Plaats de kop direct in het hart van het statief rechtstreeks op de poten. Dat is een stuk stabieler. Kies nu natuurlijk wel voor een statief waarvan je de poten flink kunt uitschuiven. Je statief moet immers hoog genoeg zijn.
Overigens, tijdens mijn zomervakanties neem ik wel degelijk mijn statief met middenkolom mee. Dit statief is een stuk lichter en in de bergen is dat een stuk comfortabeler dan mijn robuuste en dus zware carbonstatief. Ik gebruik dan wel een lichtere lens, niet mijn Sony 200-600 lens, maar mijn Sigma 100-400 lens. En ik schuif de middenkolom zelden tot nooit uit.
#5. Hoog draagvermogen
Vogels film je in de regel met een lens van minimaal 400 millimeter, maar liever kies je voor een 600 millimeter lens. Het gewicht van camera + lens is dan fors. Wil je zonder trillingen filmen, kies dan een statief met een hoog draagvermogen. Ik heb gekozen voor een statief met een draagvermogen van 25 kilo. Het gewicht van mijn camera + lens komt niet hoger uit dan 5 kilo, maar ik vind dat het draagvermogen minimaal een veelvoud moet zijn. Liefst minimaal 25 kilo.
De keuze voor een statief met een hoog draagvermogen heeft één nadeel: het is in de regel een zwaarder statief. Maak dus voor jezelf de afweging of je met een zwaarder statief wil rondzeulen, of niet.
#6. Schuif je statief niet helemaal uit
Hoe meer je de poten van je statief uitschuift, hoe gevoeliger de hele installatie wordt voor de wind. Hoe minder je de poten uitschuift, hoe minder vat de wind op het statief krijgt. Het statief staat robuust op de grond. Wil ik met mijn robuuste statief in de wind filmen, dan kies ik ervoor om op mijn knieën op de rond achter mijn statief en camera te gaan zitten. Dat voorkomt in veel gevallen de ergste trillingen.
#7. Plaats je statief in de beschutting
Ga je liever niet op je knieën achter je statief en camera zitten, plaats dan je statief in de luwte, als dat kan. Gebruik bijvoorbeeld je auto als windscherm. Of ga achter een boom zitten. Een muurtje, zandhoop of dijk is natuurlijk ook altijd goed. Ik geniet er ook altijd van om de autodeur te openen, mijn statief met camera naast de auto te zetten en dat ik zelf op de autodrempel naast mijn stoel ga zitten. Zo zit ik zelf ook in de luwte en heb ik toch nog het idee dat ik buiten ben.
#8. Goedkoop is vaak duurkoop
Mijn eerste statief was er eentje in de prijsklasse tot 50 euro. Toen nog voor mijn compact camera. Helaas, na twee keer filmen was het voor mij wel duidelijk: totaal ongeschikt. En dus kocht ik een Manfrotto statief. Dat was een enorme verbetering! Dit statief voldoet nog altijd, zolang ik maar met mijn lichtere Sigma 100-400 millimeter lens film. Tussendoor kocht ik nog een videostatief waarvan de poten dus binnen de kortste keren vastgeroest waren.
Film ik echter zoals gewoonlijk met mijn Sony 200-600 millimeter lens, dan durf ik dit Manfrotto statief niet te gebruiken. Mijn zijn draagvermogen van 10 kilo en met zijn lichte gewicht ben ik bang dat vroeg of laat mijn hele installatie aan diggelen valt. En dus kocht ik een zwaar statief met een draagvermogen van maar liefst 25 kilo.
#9. Goede statieven
Hieronder selecteerde ik twee statieven met een draagvermogen van 25 kilo. Ze zijn gemaakt van carbon, een stevig maar relatief licht materiaal. En deze statieven hebben geen middenkolom. Je plaatst de kop dus rechtstreeks op de draagpoten. Voor een uitgebreid overzicht, raadpleeg je op CameraNu dit overzicht van statieven met een groot draagvermogen.
De beste verrekijkers voor vogelaars
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 300,00 | ||
Goede en betrouwbare verrekijkers voor beginnende vogelaars en voor mensen die niet te duur uit willen zijn. | ||
1. Vortex Diamondback HD 10x42 ![]() | Ligt heerlijk in de hand. Helder beeld, ook bij weinig licht. Volledig multi-coated lenzen | |
2. Bynolyt Stork WPR 10x42 DCF | Een slank en elegant instapmodel. Laag gewicht. Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 8x42. | |
3. Kowa SVII 10x42 ![]() | Lichtgewicht allround verrekijker. Volledig multi-coated lenzen. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 750,00 | ||
Verrekijkers die net een stapje verder gaan in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. | ||
1. GPO Passion ED 10x42 ![]() | Hoogwaardig ED glas. Ligt zeer prettig in de hand. Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is. De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss. | |
2. Bynolyt Yellowbird 8x42 ![]() | Zeer scherp en lichtsterk beeld. Zeer prettig gebruikscomfort. Relatief lichte verrekijker. | |
3. Hawke Frontier EDX 10x42 | Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber. Hoogwaardige coatings en prisma's. Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort. Ook verkrijgbaar als 8x42. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 1.500,00 | ||
Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen. | ||
1. GPO Passion HD 10x42 ![]() | Scherp van rand tot rand. HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld. Zeer natuurgetrouwe kleuren. | |
2. Leica Trinovid HD 10x42 ![]() | Robuust en lichtvan gewicht. Haarscherp beeld en briljant beeld. Zeer nauwkeurig scherpstellen. | |
3. Swarovski CL Companion 8x30 | Een van de beste verrekijkers van dit moment. Hoogwaardige materialen en coatings. Heerlijk lichtgewicht. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00 | ||
Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers! | ||
1. Swarovski NL Pure 10x42 ![]() | De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment! | |
2. Leica Noctivid 10x42 ![]() | Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. | |
3. Zeiss Victory T*SF 8x42 ![]() | Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! |