Iemand zocht het antwoord op de vraag: Op welk tijdstip zijn spechten actief? In algemene zin wordt die vraag me wel vaker gesteld: wat is het beste tijdstip om vogels te kijken? In dit artikel ga ik meer specifiek in op de vraag wanneer je het beste spechten kunt gaan kijken.
Op welk tijdstip zijn de spechten actief?
Wat voor veel vogels geldt, en zeker voor vogels van park en bos, is dat ze vroeg in de morgen, vanaf zonsopgang, het meest actief zijn. Ze hebben dan een nacht lang geen voedsel kunnen zoeken. Ze hebben stilletjes ergens zitten slapen, en moeten nu hun energievoorraad weer aanvullen. En dat geldt ook voor spechten. Direct na zonsopgang zijn spechten met meest actief. Ze laten zich dan ook het meeste van zich horen. Een naar voedsel zoekende specht doet dat immers in zijn territorium. Maar de grenzen van die territoria bakenen ze af door te roffelen… En ondertussen wacht eind van de winter en begin van het voorjaar de uitdaging om een partner te vinden. Ook dat gaat met roffelen en roepen gepaard.
Het hoogtepunt van de dag om spechten te zien is dus van zonsopgang tot eind van de ochtend. Daarna worden ze meestal rustiger, om in de avonduren weer even wat actiever te worden. Dan moeten ze tenslotte nog even wat energie tanken voor de lange nacht.
Conclusie: spechten zijn het meest actief vlak na zonsopgang. Vroeg uit de veren, dat is het beste advies dat ik je geven kan als je spechten wilt zien.
En in welke tijd van het jaar zijn de spechten actief?
Dat is natuurlijk een beetje een merkwaardige vraag. Een levende specht is immers altijd actief. Elke dag wacht hem de uitdaging om voldoende voedsel te vinden. En om uit de klauwen van een roofvogel te blijven… Een betere vraag is: in welke tijd van het jaar kun jij het beste spechten gaan kijken?
Het antwoord op die vraag is niet eenduidig, zoals je hieronder zult zien:
- De beste tijd om spechten te zien is de periode van januari tot en met april. Dan zijn de spechten actief met roffelen (territorium afbakenen en partner vinden) en met de chance, oftewel: het rollenspel tussen mannetje en wijfje. Wist je dat de mannetjes met het roffelen proberen indruk te maken op de vrouwtjes? Hoe harder, hoe beter! Soms gaat een specht daarom tegen een nestkast of holle lantaarnpaal roffelen. Zo’n holle klankkast verstrekt het geluid enorm. En dat gaat allemaal gepaard met geluid waardoor je de spechten relatief eenvoudig kunt vinden. Bedenk dat in deze periode de bomen ook nog niet in blad staan. De spechten gaan niet schuil achter de bladeren, maar zitten vanwege de kale takken ‘te kijk’. Maar ook dan zijn spechten er een meester in om zich te verstoppen hoor.
- De kleine bonte specht is zo klein als een mus en gaat achter de dunste takjes schuil.
- Zwarte spechten zien jij als eerste en verstoppen zich dan achter de stam. En ze draaien om de stam als je voorbij komt…
- De groene specht zit muisstil tegen tak of stam en die zie je niet. Meestal zie je de groene specht dan ook vliegend.
- De middelste bonte specht heeft geen al te uitbundig leven. Alleen in de baltsperiode kan zijn baltsroep je niet ontgaan.
- De grote bonte specht tenslotte is de meest algemene specht. Evenals zijn soortgenoten is ook hij schuw en schichtig, maar hoog in een populier gezeten, trekt hij zich vaak niets van je aan.
- Weet je echter een spechtennest te zitten, dan is de periode vanaf april natuurlijk ook interessant. Je kunt de verrichtingen van de oudervogels en jongen proberen te volgen. Maar kijk alsjeblieft wel uit dat je het nest niet verstoort. Dat is allereerst strafbaar en natuurlijk nooit de bedoeling. Het is verleidelijk – ik weet het maar al te goed want ben soms ook een groot kind – maar ga niet door een bos lopen struinen op zoek naar een spechtennest of zo. Je verstoort de natuur echt enorm. Kom je dan bovendien een boswachter tegen, dan wacht je ook nog eens een flinke prent. En terecht.
- Woon je dichtbij een park of bos, dan zitten er vast grote bonte spechten in je buurt. De periode van oktober tot en met maart biedt je nog een andere kans: door in je tuin vogels bij te voeren, lok je misschien wel een specht in je tuin. De gespecialiseerde webshop Vivara.nl biedt heel veel soorten vogelvoer aan, maar je kunt natuurlijk ook op Bol.com bestellen. Een mix van zaden en gedroogde meelwormen is ideaal voor spechten.
- Heb je een tuin met bomen en struiken, lees dan mijn artikel hoe je spechten in je tuin kunt lokken.
Zodra het broedseizoen is begonnen, zul je merken dat spechten zich gedeisd gaan houden. Mannetje en vrouwtje hebben elkaar gevonden, het territorium is afgebakend, geen enkele reden meer om veel lawaai te maken. Wel om veel heen en weer te vliegen tussen nest en bomen om voedsel te zoeken, zonder veel op te vallen. Dat duurt tot een eind in de zomer. Want dan gaan ook de spechten in de rui en kunnen ze minder goed vliegen. Ook een reden om niet te veel op te vallen. Want een sperwer of havik weet wel wat hij met een slecht vliegende specht moet doen…
Eindconclusie
Vroeg uit de veren in de periode januari tot en met april. Dat levert de hoogste kans op om in park en bos een specht te zien. Maar tuur ook de rest van het jaar in de bomen, of speur de lucht af naar een vogel die in golvende bewegingen vliegt. Dan weet je: daar vliegt een specht.
Nog wat extra adviezen
Spechten willen zien, betekent ook dat je spechten moet leren herkennen. Kun je een middelste bonte specht onderscheiden van een grote bonte specht? En het verschil horen tussen de lach van een groene specht en een zwarte specht? Veel mensen, waaronder ikzelf, hebben daar moeite mee. Vandaar dus deze twee tips:
- Schaf een goede vogelgids aan. Vogelgidsen heb je in alle soorten en maten. Hier vind je mijn selectie van de beste vogelgidsen van dit moment.
- Op de website van Vogelbescherming Nederland kun je heel eenvoudig de geluiden van spechten beluisteren. Bezoek bijvoorbeeld de pagina over de kleine bonte specht en scrol naar beneden. Je kunt nu ook de andere spechtensoorten opzoeken en hun geluiden beluisteren.
- Zoek vooraf uit welke spechtensoorten er leven in het gebied dat je gaat bezoeken. Dan kun je je gericht voorbereiden. Het heeft niet zoveel zin om te weten hoe de lach van de zwarte specht luidt, als hij niet voorkomt in het gebied dat je gaat bezoeken.
De beste verrekijker van dit moment
 | De Vortex Diamandback HD 10x42 is vernieuwd. Wat mij bij het testen opviel was het stoere uiterlijk, de heerlijke handligging en het heldere beeld. De vormgeving vind ik uitgekiend. Ik ben heel enthousiast over deze verrekijker en dus is dit voor mij hét instapmodel voor beginnende vogelaars en 'gewone' natuurliefhebbers. |
 | Door Roots Magazine verkozen tot beste verrekijker in deze prijsklasse. |
 | Nikon is voor mij een merk waar ik niet direct aan denk als ik aan verrekijkers denk. Maar test ik een Nikon verrekijker dan valt me altijd op hoe contrastrijk en helder de beelden zijn. En dat geldt ook voor het vernieuwde model Nikon Prostaff P7 8x42. |
 | GPO is één van de meest populaire merken van dit moment. De makers hebben hun sporen verdiend in de wereld van de verrekijkers. In het middensegment is dit een heel gunstig geprijsde verrekijker die en rustig en haarscherp beeld levert. |
 | Nikon is voor mij een merk waar ik niet direct aan denk als ik aan verrekijkers denk. Maar test ik een Nikon verrekijker dan valt me altijd op hoe contrastrijk en helder de beelden zijn. Door het relatief lage gewicht biedt deze verrekijker ook nog eens een hoog gebruikscomfort. |
 | De verrekijkers van Zeiss staan garant voor kwaliteit. In het middensegment tot € 600 is dit één van de topkijkers. Deze verrekijker levert een hoog gebruikscomfort. |
 | GPO is één van de meest populaire merken van dit moment. De makers hebben hun sporen verdiend in de wereld van de verrekijkers. De GPO Passion HD 10x42 is in deze prijsklasse het meest betaalbare model. Het beeld is natuurgetrouw, contrastrijk en superhelder. Een aantrekkelijke prijs-kwaliteitverhouding in deze prijsklasse. |
 | De verrekijkers van Leica staan heel hoog aangeschreven onder vogelaars. De modellen zijn robuust en stoer. Deze verrekijker is voorzien van hoogwaardige technologie en biedt een haarscherp beeld. |
 | Scherp en helder beeld van rand tot rand. Dit is een echte topkijker van het gerenommeerde Amerikaanse merk Vortex. Deze kijker heet een extreem breed beeld en ligt heerlijk in de hand. |
 | Dé nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nóg meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 159 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment! |
 | Na de NL Pure hét topmodel van Swarovski. Nog altijd een revolutionair model dat garant staat voor levenslang fabuleuze kijkervaringen. En nu ook nog eens behoorlijk in prijs verlaagd! |
 | Hét topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! |
Alles voor een diervriendelijke tuin Het hele jaar rond de dieren in je tuin welkom heten. Met de juiste nestkast, een voederplank, waterschaal of schuilmogelijkheden. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin. |  |