Het aantal broedparen in ons land (en in België) van de bontbekplevier verraste mij onaangenaam toen ik het Handboek Vogels van Nederland en België en de website van Sovon raadpleegde. In Nederland komen jaarlijks tussen de 300 en 360 paartjes tot broeden. In België slechts een schamele 5 tot 11 paar. De oorzaak? Je raadt het al: de mens met zijn alomtegenwoordige aanwezigheid. Onze stranden zijn vrijwel langs de hele kust bestemd voor recreatie. Zijn het geen vissers dan wel wandelaars met hun viervoeters. Funest voor kwetsbare grondbroeders als dwergstern, bontbekplevier en strandplevier. Want die broedden vanouds op de verlaten stranden aan onze kust.
De bontbekplevier laat zich langs de kust het best bekeken worden in de perioden maart tot en met mei voor de voorjaarstrek en in augustus en september. In Zeeland zie ik de bontbekplevier heel regelmatig. In gebieden als de Karrenvelden bij de Oesterdam, de Prunje, de Brouwersdam en op schelpenstrandjes langs de Oosterschelde. Nieuwe natuur blieft de bontbekplevier ook. Het tragische is dat nieuwe natuur na verloop van tijd zo nieuw niet meer is. En oude natuur groeit meestal dicht. En als de bontbekplevier aan iets een hekel heeft, dan is het wel aan hogere begroeiing. Kaal terrein, een beetje schelpachtig en ach, hier en daar een pluk zeekraal, dat is optimaal. In het binnenland mag je de zeekraal vervangen door andere kruiden.
Bontbekplevier en kleine plevier
De bontbekplevier lijkt op de kleine plevier. En dan heb je ook nog de strandplevier, maar die is werkelijk het meest zeldzaam van het trio. Allemaal hebben ze te kampen met de aanwezigheid van de menselijke soort. Bontbekplevier en kleine plevier zie je nog wel eens in dezelfde gebieden. En dan is het: op zoek naar de verschillen. Het makkelijkste verschil is de gele oogring. Die de kleine plevier wel heeft en de bontbekplevier niet. Een adulte bontbekplevier heeft bovendien een snavel met een oranje basis en zwarte punt. De snavel van de kleine plevier is helemaal zwart.
Zeedijk op Schouwen-Duiveland
Maar nu de moeilijkheid: een juveniele bontbekplevier heeft ook een zwarte snavel! Wat een toestanden zeg. De Schepper heeft het ons vogelaars niet eenvoudig gemaakt. En anders wel dat ongeleide project dat evolutie heet. En dus hieronder twee filmpjes. Het eerste filmpje maakte ik vandaag. En ik was er erg mee in mijn nopjes, want deze opnamedag dreigde in de wind met kracht zes opgeblazen te worden. Veel wind, dan weinig vogels. Ik hou niet van wind, en de meeste vogels ook niet. Maar in een hoekje van de zeedijk op Schouwen-Duiveland luwde de wind wat en daar zat plots deze juveniele bontbekplevier.
Plat liggend op de grond
Snel mijn droogpak aan, mijn groene regenpak eroverheen en als een volleerde marinier naar de bontbekplevier tijgeren. Die verrassend genoeg rustig bleef zitten. En dus is mijn conclusie: steltlopers filmen doe je liggend op de grond, zo plat als een schol. Omdat hij zich zo goed liet filmen, kan ik de verschillen tussen een adulte en een juveniele bontbekplevier goed in beeld brengen.
Verschillen tussen adulte en juveniele bontbekplevier
De verschillen tussen een adulte en een juveniele bontbekplevier zijn op zichzelf niet heel moeilijk. Een volwassen (adulte) bontbekplevier heeft een zwart masker, een zwarte band op de nek en een snavel met oranje basis en zwarte punt. De jonge (juveniele) bontbekplevier heeft nog vrijwel geen zwart op kop en borst. Alles wat bij een adulte bontbekplevier zwart is, is bij de juveniel bruin. En de snavel? Die is bij het juveniel nog zwart. De poten schijnen ook nog wat in kleur af te wijken, maar dat vind ik eerlijk gezegd een beetje hachelijk. Bekijk mijn opnames maar, in beide gevallen zijn de poten oranje.
Innovatiever graag bij aanleg van nieuwe natuur
Wordt het niet eens tijd dat we in ons land een beetje innovatiever worden als het gaat om de aanleg van nieuwe natuur? Zeker met het oog op kwetsbare grondbroeders? Hoeveel van onze zogenaamde nieuwe natuur groeit niet binnen een paar jaar volledig dicht? Ik ken nieuwe natuur op Zuid-Beveland waar het onkruid hoog opschiet. Funest voor deze grondbroeders. Waarom zou daar nu niet een meter schelpen op gestort kunnen worden? Voor mijn part eerst een laag grind, en bovenop een laag schelpen. En nog iets: neem nu dat broedeiland voor de vogelkijkhut op de Philipsdam. Zonder planten ideaal terrein voor de bontbekplevier. Maar helaas… Aanleggen is één, maar onderhouden is twee. Op het eiland woekeren wilgenroosje en wilg. Mooi voor de ijsvogel, maar die komt daar ook op andere plekken wel aan zijn trekken. Maar funest voor de de grondbroeders.
Drijvende eilanden
En als dit allemaal niet kan? Dan mogen de landschapsarchitecten van mij inspiratie opdoen in een boek over nota bene de jacht. Het boek Heer- en broodjagers. Ik las dat men in vroeger tijden drijvende bakken vol modder schepten. Die gingen te water en vanuit het riet wachtte de jager tot de watersnippen in die bakken vielen. Met één schot haalde de jager regelmatig meerdere snippen naar beneden. Want het blijkt dat die bakken enorme aantallen watersnippen aantrokken. Nu ben ik volstrekt geen voorstander van de jacht op onschadelijke vogels, maar die bakken, dat kunnen wij tot ook wel? Water genoeg in ons land. Drijvende bakken van enkele tientallen meters lang ontwikkelen, volstorten met schelpen en aanbieden aan bontbekplevier, kleine plevier en dwergstern. Of dit een goed idee is? Ik weet het niet. Maar die nieuwe natuur die binnen de kortste keren vol staat met zuring en ander hoog kruid, dat zint me ook niet. Er zijn vast nog wel een paar andere innovatieve ideeën te bedenken?
En dan nu mijn opname van een juveniele bontbekplevier met daaronder die van een adult. Mooie steltlopers, altijd het bekijken waard:
Mijn tips voor natuurbeleving en vogels kijken
Met deze tips beleef je de natuur nog intenser en komen de vogels letterlijk dichterbij:
 | (voor elk budget de drie beste opties) |
 | (héél véél keuze, en zelfs met geheel contactloos verblijf en dus veilig!) |
 | (voor elk budget een paar opties) |
 | (per provincie gesorteerd) |
 | (aantrekkelijke planten voor vogels, vlinders en andere insecten) |
 | (lees hier mijn tips om spechten, mezen en roofvogels naar je tuin te lokken) |
 | (mijn persoonlijke top tien) |