In de tuin van ons vakantiehuis aan het Comomeer stond een Chinese roos die vergeven was van de bladluizen. Op elke bloem enige tientallen en misschien wel honderden bladluizen. De mieren zijn verzot op de honingdauw die de bladluizen produceren. In ruil voor dit ‘suikerwater’ beschermen de mieren de bladluizen zelfs. Je zou de mieren kunnen beschouwen als de herders van de mieren. Als je goed kijkt, houden de mieren contact met de luizen door met hun voelsprieten te zwaaien en te aaien.
In het gloednieuwe boek van Monica Wesseling, Van hommel tot hooiwagen, lees ik dat werksters en mierenkoningin snel opneembare energie nodig hebben. En dat honingdauw, oftewel: luizenpoep, hen deze energie verschaft. De luizen zuigen plantensappen op, maar gebruiken alleen de eiwitten en mineralen. De meeste suiker en water worden uitgepoept als honingdauw. ‘Door met de poten op het achterlijf van de luis te trommelen, zet de mier de luis aan tot poepen. Mieren eten zoetigheid. Om zeker te zijn van een constante levering, houden de mieren er luizenkolonies op na. Ze beschermen de luizen tegen vijanden, waaronder het lieveheersbeestje.’
De mieren en bladluizen op de Chinese roos intrigeerden me bijzonder. Maar ze met mijn gewone camera kon natuurlijk wel, maar heel groot zou ik ze niet in beeld krijgen. Dat was anders met de clip-on macrolens voor mijn smartphone. Een heel goedkope oplossing om close-up opnames te maken van piepkleine beestjes. Wat dan wel een uitdaging is om de beelden niet te veel te laten trillen en schokken. Want macrofilmen betekent dat zelfs de kleinste beweging met je hand (of van het blad) vreselijk hard ‘doorslaat’. Niet om aan te gluren.
Oplossing: knip de bloem compleet met luizen en mieren af en leg ze op het tafelzeil. De smartphone kon ik nu op zijn kant op de tafel laten rusten. En dat levert een veel stabieler beeld op. Voordat je me gaat betichten van dierenmishandeling: na afloop heb ik de bloem weer terug gehangen in de Chinese roos. De bloem zal weliswaar verleppen, maar de mieren zijn niet achterlijk. In het nieuwe boek van Monica Wesseling lees ik zelfs dat de mieren in hun kaken luis voor luis naar een andere tak of verse groeitop overbrengen. Zo ver gaat de liefde van de mieren voor de bladluizen. Een mooi voorbeeld van een bijzondere relatie tussen twee diersoorten. Een symbiose wordt dat genoemd waarbij de één bescherming krijgt en de ander voedsel.
Maar ja. Waarom moeilijk doen wanneer het makkelijk kan? Zo werkt het (ook) in de dierenwereld. Ik dacht: laat ik eens een druppel jam op de bloem deponeren. Ik verzeker je: dan zijn de bladluizen snel vergeten. Zie hoe een mier verlekkerd zijn snoet in de druppel jam steekt om niet meer los te laten. Na een tijdje kwamen een paar andere mieren aan drentelen die zich ook niet bedenken. Lekker smikkelen van de jam.
Leestip
Fotograferen en filmen met de smartphone vraagt een heel andere aanpak dan met een ‘gewone’ camera. De meeste mensen weten niet eens welke mogelijkheden de smartphone biedt. Het boek Smartphonefotografie helpt je om te ontdekken wat je met je smartphone kunt doen. De auteur pretendeert zelfs dat je voortaan je gewone camera thuis kunt laten. Nu ja, zover wil ik niet gaan, maar ik ben wel onder de indruk van de mogelijkheden die mijn smartphone ook op het gebied van fotografie en filmen te bieden heeft.
Dan nu mijn filmpje over de mieren, bladluizen en de druppel jam:
De beste verrekijkers om insecten te bekijken:
 | Let je uitsluitend op de close focus en het gewicht, dan heb ik een heel betaalbare verrekijker voor je gevonden met een extreem goede close focus. Niet voor niets de Papilio geheten, wat zoiets betekent als ‘vlinder’. Deze verrekijker stelt scherp op de ongelooflijke afstand van 0,5 meter. |
 | Een verrekijker met een close focus van 1,5 meter. Met een gewicht van bijna 700 gram wel aan de zware kant. Staat tegenover dat je er ook aardig mee kunt vogels kijken. Een goed instapmodel voor de allround natuurliefhebber. |
 | Een goede outsider in de prijsklasse tot € 500. Dit model van Kowa wordt hogelijk gewaardeerd vanwege zijn uitmuntende beeldkwaliteit. Ook de close-focus mag er zijn: 1,5 meter. |
 | Een pocketverrekijker, dus een heel compact model. Met een close focus van 1,9 meter kun je hier prima mee insecten kijken. Voor een pocketverrekijker aan de wat dure kant. |
 | Een topmodel dat je zowel voor vogels- als voor insectenkijken kunt gebruiken (en voor andere dieren natuurlijk). De close focus ligt op 1 meter. Echt beregoed. Een zeer goede verrekijker met een flink later gewicht dan grotere modellen. Aan dit topmodel hangt wel een fors prijskaartje. |
 | Dit is een model om je vingers bij af te likken, als je op zoek bent naar de beste verrekijker om insecten of amfibieën te kijken. Leica is niet zomaar een merk, het is een topmerk. De close focus ligt op 1 meter. Ook aan dit model hangt een fors prijskaartje. |
 | Licht en compact en een close-focus van 1,8 meter. Lenzen met een diameter van 20 millimeter. Minder lichtsterk, dus een verrekijker voor zonnige dagen en overdag. |
 | De Swarovski EL, alom beschouwd als de beste verrekijker van dit moment. Allereerst om vogels te kijken, maar met een close-focus van 1,5 meter kun je er natuurlijk ook uitstekend mee insecten en amfibieën kijken. Het gewicht is met 800 gram wel wat aan de hoge kant. |