Vaktermen probeer ik liever te vermijden. Ze maken het vogels kijken allemaal lastig. Maar voor het woord eclips maak ik graag een uitzondering. Ik vind het namelijk best een mooi woord. vakterm in de titel: eclips. Het woord wordt gebruikt bij een maansverduistering. Eclips staat dus voor verduistering. En inderdaad, ook bij vogels, overigens alleen bij eenden, staat eclips voor verduistering. Hoe dat zit, ontdek je in dit artikel.
In plaats van het woord eclips, zou je ook eenvoudigweg kunnen zeggen dat de eend in de rui is. Hij werpt één voor één zijn oude veren af en vervangt deze door nieuwe. Eerst gaan de slagpennen eruit. Veel eenden kunnen gedurende het wisselen van de slagpennen in de vleugels niet vliegen! Ze zoeken elkaar op, zitten in grote groepen, want in de groep ben je relatief veilig. Vogels die hun veren verwisselen zitten in de rui. Vandaar dat eclips en rui woorden voor hetzelfde zijn. Het grappige is dat voor een aantal eendensoorten geldt dat de mannetjes tijdens de rui sprekend op de vrouwtjes lijken. De mannen vallen niet meer op. Vandaar dat het woord verduistering zo op zijn plaats is. Opeens zitten de natuurgebieden vol met vrouwelijke eenden en zijn de mannen verdwenen.
Maar dat laatste is niet helemaal waar, zo geeft mijn veldgids Vogeldeterminatie aan. Deze veldgids is er juist voor wie op detailkwesties let. Hoe herken je een mannetje slobeend in eclips, pardon, in de rui? Nou, je let op de grijzige kop en de gemberbruine flanken. Het gele oog duidt op een volwassen exemplaar.
En dan ontstaat te verwarring. Je gaat vogels kijken op een dag met minder licht. Weg gemberbruine flanken, alles egaal bruin. Of de slobeenden zitten op zo’n grote afstand dat je het nauwelijks scherp meer ziet. Of de slobeend zwemt tussen een stel pijlstaarten in de rui en je ziet ternauwernood het verschil. Dat overkwam mij dit weekend in de Hellegatsplaten. Zes pijlstaarten met daartussen een slobeend. Die slobeend was me niet opgevallen tot mijn oog plots oranje poten zag in plaats van de zwarte van de pijlstaart. En een brede, lompe lepelsnavel. Typisch een slobeend.
Ook de slobeenden in het filmpje hieronder zijn duidelijk in de rui. Dat zie je trouwens het beste bij het mannetje. Dit mannetje staat te glanzen in de Nieuwe Dordtse Biesbosch. Zijn kop is duidelijk grijs, de ogen licht en de snavel haast zwart. Ik vind het een bijzondere gedachte dat over een aantal weken deze slobeend weer in zijn prachtkleed zal zijn. Mits hij de duikvluchten van zeearend en bruine kiekendief of een aanstormende vos weet te ontwijken. Wit met roodbruin en blauw in de flank. En een glanzende iriserende groene kop. Heel eerlijk: een slobeend in prachtkleed vind ik toch een stuk mooier!
Duurzame producten voor de vogels in je tuin Het hele jaar rond de vogels in je tuin welkom heten. En zeker in de herfst en de winter! Met verantwoorde producten zoals vogelvoer en nestkasten om in te schuilen. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin. |