Een schuine of een rechte inkijk voor je telescoop. Dat is een serieuze kwestie, want vaak is er bij de aanschaf van een telescoop aan aardige som gemoeid. En voor dat geld wil je een telescoop die het best bij je past. Dus: schuin of recht? Beide opties zijn in technisch opzicht gelijkwaardig. Het gaat dus om het gebruiksgemak. In dit artikel leg ik uit wat de voor- en nadelen van elke optie zijn.

Stabiliteit
Een heel belangrijke factor bij een telescoop is de stabiliteit. Als je maximaal vergroot dan levert de kleinste trilling een enorme verstoring in je beeld op. Hoe lager het statief, hoe stabieler. Voor een telescoop met schuine inkijk geldt dat je de telescoop laag kunt plaatsen. Je kunt immers buigen om in de lens te kijken. Bij een rechte inkijk sta je pal achter de ‘buis’ en die moet dan op gelijke hoogte staan als jouw ogen. En dat betekent: de hoogte in, met alle risico op trillingen van dien. Bij een telescoop met een rechte inkijk zul je dan ook extra eisen moeten stellen aan je statief, lees: een zwaarder statief moeten aanschaffen.

Voor de stabiliteit is de telescoop met schuine inkijk in het voordeel.

Naar boven of naar beneden kijken
Soms zit een vogel pal boven je en moet je de telescoop naar boven richten. In ons vlakke land komt heel schuin naar beneden kijken nauwelijks voor. Hoewel: als je vlinders kijkt, dan tuur je ook wel eens naar de grond. Naar boven of naar beneden kijken lukt het best met een telescoop met schuine inkijk. Door de hoek hoef je niet zo diep te buigen en bovendien: het schuine oculair scharniert vaak ook naar beneden. Met een rechte inkijk moet je altijd onder of boven het oculair blijven. En dat betekent soms: flink strekken of juist diep buigen. Nee, soms moet je zelfs op de grond gaan liggen om door de rechte inkijk naar boven te kunnen kijken.

Kijk je vaak naar boven of naar beneden, dan is de telescoop met schuine inkijk in het voordeel.

Zere rug
Heeft de rechte inkijk dan geen voordelen? Jawel! Heb je een hernia of een zwakke rug, dan is een telescoop met rechte inkijk ideaal. Je staat immers kaarsrecht achter je telescoop. Je hoeft niet te buigen met alle pijnscheuten die dit kan veroorzaken. Echter, een telescoop met schuine inkijk kun je vaak zo scharnieren dat je ook rechtop kunt blijven staan. Dat is iets bewerkelijker, maar met een goed statief moet dit geen probleem zijn.

Voor mensen met een zwakke rug is een telescoop met rechte inkijk licht in het voordeel.

Korte en lange mensen
Niet iedereen is even groot. Een telescoop met schuine inkijk kun je instellen op de kortste persoon. De langere personen moeten dan bukken om in het oculair te kijken. Dat is in veel gevallen geen probleem. Bij een telescoop met rechte inkijk moet je de hoogte telkens aanpassen aan de persoon die achter de telescoop staat. En dan gaat een van de voordelen van een telescoop verloren: de vogel in beeld houden zodat anderen de vogel zonder te zoeken zien.

Kijk je vaak in gezelschap (of leid je regelmatig excursies) dan is een telescoop met schuine inkijk in het voordeel.

In je rugzak
Ik las ergens dat een telescoop met rechte inkijk compacter zou zijn dan een telescoop met schuine inkijk. Dat weet ik eerlijk gezegd niet zo goed. Het hangt van het formaat rugzak af of je telescoop erin past. Volgens mij is er in dit opzicht weinig verschil tussen telescopen met een rechte en schuine inkijk. Ben je bewust op zoek naar een compacte telescoop, zoek dan naar een lichtgewicht model. Die van Swarovski bijvoorbeeld.

Raamstatief
Als je vaak vanuit de auto vogels kijkt, dan plaats je je telescoop op een raamstatief. Zo’n raamstatief is vaak behoorlijk beperkt. Even kantelen is er vaak niet bij. Heb je een telescoop met schuine inkijk, dan zou je hoofd zomaar klem kunnen komen tussen oculair en dak. Dat is niet echt comfortabel. Een rechte inkijk is dan beter. Je hoeft je hoofd immers slechts achter de buis te plaatsen en niet boven het oculair.

Bij kijken vanuit de auto is een telescoop met rechte inkijk licht in het voordeel.

Digiscoping
Voor digiscoping maakt het niet veel uit of je een schuine of een rechte inkijk hebt. Maar zou je je onder een camouflagekleed of in een schuiltent willen verstoppen, dan is een rechte inkijk comfortabeler. Je kunt immers recht achter de buis gaan liggen. In plaats van dat je je hoofd boven het oculair moet tillen. Leg je telescoop met fotocamera plat op een rijstzak en zelf lig je kaarsrecht achter de telescoop.

Bij digiscoping vanuit een schuiltent of vanonder een camouflagedoek is een telescoop met rechte inkijk in het voordeel.

Advies
Tja, en wat nu? De keuze is en blijft een persoonlijke. Omdat de aanschaf van een telescoop een lieve duit kost, moet de telescoop ook optimaal aan jouw wensen voldoen. Ik adviseer je daarom om goed te na te denken over hoe jij de telescoop wilt gaan gebruiken. Misschien kun je een telescoop lenen van iemand om eens te proberen. Nog beter zou zijn wanneer je een telescoop met rechte en een met schuine inkijk kunt lenen. Dan voel je pas echt wat jij het meest prettig vindt. En praat er ook eens over met medevogelaars. Eén ding is mij wel duidelijk: de meeste vogelaars kiezen voor een schuine inkijk. En dat is vast niet voor niets!

Ga in elk geval niet over één nacht ijs. Het zou zonde zijn wanneer je een telescoop kiest die na een maanden toch niet optimaal blijkt te zijn. En wil je weten wat de beste telescopen zijn, klik dan hier.