Een van de vogels die je in de winter voor de kust van het vasteland kunt zien, is de jan-van-gent. Wil je jan-van-genten zien broeden, dan moet je naar Schotland, Noorwegen of, iets dichterbij huis, naar het Duitse rotseiland Helgoland. Zodra het broedseizoen voorbij is, kiest de jan-van-gent het luchtruim en stroopt de Noordzee af. Op zoek naar scholen vis die ze, eenmaal gelokaliseerd, belagen door van grote hoogte in de school te duiken. Onvoorstelbaar hoe bedreven de jan-van-gent is in het vangen van haring, makreel en andere vis.
Wil je in Nederland een jan-van-gent zien, dan adviseer ik je de Zuidpier van IJmuiden te bezoeken. Liefst nadat er een stevige bries uit het westen heeft gestaan. Let op: tijdens een storm wordt de pier gesloten voor bezoekers. Wandel naar het lichtbaken op het puntje van de pier en tuur in westelijke richting. Een telescoop kan heel handig zijn, want dikwijls vliegen de jan-van-genten ver uit de kust. Vaart een vissersboot het kanaal binnen, kijk dan of er geen jan-van-genten met het vaartuig mee op vliegen. Als aan boord vis wordt verwerkt, worden de resten vaak overboord gegooid en daar is de jan-van-gent tuk op.
Maar een jan-van-gent op de Zuidpier zag ik nog niet. Ik ben vaak gericht op de vogels binnen filmbereik. En de keren dat ik de Zuidpier bezocht, vlogen er geen jan-van-genten voorbij. Hoelang het geleden was dat ik een jan-van-gent zag? Ik denk meer dan twintig jaar geleden. Een vage waarneming tijdens een Zeeuwse vogelaarsdag op de Brouwersdam. Daarna nog eens een dooie aan de dijk van Schouwen-Duiveland, bij Viane, een van de mooiste plekjes in Zeeland. Hoe die volwassen jan-van-gent daar verzeild raakte, is mij een volslagen raadsel.
Jan-van-genten voor de Franse kust
In de kerstvakantie reisden we voor een weekje af naar de Franse kust. De befaamde reisgids A birdwatching guide to France north of the Loire wees Cap Gris-Nez aan als een uitstekende plek om zeevogels te kijken. Wij verbleven in een keurig appartement in het mooie stadje Wimereux, gelegen tussen Calais en Boulogne-sur-Mer. En daar stak me nu net die flinke westenwind op! En dat dreef een aantal jan-van-genten naar het stukje kust voor de boulevard van Wimereux. Eerst zag ik een jong exemplaar. En toen zeilde opeens een aantal volwassen vogels voorbij. De golven sloegen stuk tegen de boulevard en ik kon de jan-van-genten aardig filmen.
Iets meer dan de gemiddelde meeuw!
Het was de enige dag dat ik levende jan-van-genten zag. De volgende dag groeide de de wind uit tot de storm die zo ongeveer heel West-Europa teisterde. De zee veranderde in een schuimvlakte. Zeevogels lieten zich nauwelijks nog zien. Tot ik tijdens een wandeling door de duinen op een dode jan-van-gent stuitte. En dan sta je toch versteld van de grootte van een jan-van-gent. Dat is toch echt iets meer dan de gemiddelde meeuw! Zou de dode jan-van-gent het slachtoffer zijn geworden van de storm? In de duinen gewaaid en niet meer op kunnen stijgen? Of onderkoeld geraakt in het natte zand? Of nekte voedseltekort hem, want overbevissing komt ook in Het Kanaal helaas voor. Het Handboek Vogels van Nederland en België stelt zelfs dat overbevissing een van de grootste bedreigingen voor de jan-van-gent is.
De komende dagen meer over vogels kijken in het stukje Noord-Frankrijk rond Wimereux, maar nu eerst de jan-van-genten voor de boulevard:
De beste telescopen om vogels te kijken:
 | Het paradepaardje van Swarovski! De revolutionaire telescoop met twee oculairs. Ik testte de Swarovski BTX op het Vogelfestival en was meteen verkocht. Wat een rust aan je ogen! |
 | Een beest van een telescoop. Het paradepaardje van het gerenommeerde merk Zeiss. De Zeiss Victory Harpia 95 spotting scope beschikt over een superieure kwaliteit optisch glas en even superieure technische eigenschappen. |
 | Een allround telescoop die zeer lichtsterk is en een volkomen natuurgetrouw beeld levert. Kan de vergelijking met vergelijkbare modellen van Swarovski, Zeiss en Leica prima doorstaan, sterker, presteert vaak nog beter dan de modellen van deze topmodellen die honderden euro's duurder zijn. Stelt door de dual focus zéér nauwkeurig scherp. |
 | De ATX 95 is de nummer 1 in de Grote Telescopentest van Roots. De details spatten perfect je oog in. Neem daarbij het relatief lage gewicht en je sjouwt met een blij gezicht met deze telescoop door het veld. Verkrijgbaar met een rechte en een schuine inkijk. |
 | Wat een geweldige telescoop is dit ook. En weet je wat ik zo prettig vind aan dit model? Die twee knoppen voor het scherpstellen. De eerste knop voor het iets grovere werk en de tweede knop voor het fijne werk. Ook een sterk punt is dat hij op een paar meter afstand scherp stelt. Plaats 3 in de Roots Grote Telescopen Test. |
 | Het paradepaardje van Kowa. Deze scope is voorzien van een groot 99mm zuiver fluorietkristalobjectief dat ook bij weinig licht een geweldig beeld oplevert. Chromatische abberatie is vrijwel volledig geëlimineerd. En daarbij komt dat hij relatief licht van gewicht is. |
 | De Vortex Razor HD 27-60×85 Angled telescoop zie ik hoog prijken in verschillende testresultaten. Vanwege het gewicht en de helderheid van het beeld. Oculair en telescoop vormen één geheel. En dat heeft ook zijn voordelen. Al was het maar dat de kans op stof in je telescoop een stuk minder groot is. Wordt ook geroemd vanwege zijn heel gunstige prijs/kwaliteitverhouding. Heb je een kleiner budget dan is dit een heel goed alternatief als je op zoek bent naar een 'grote' telescoop. |
 | Beste allround telescoop in de Roots Grote Telescopen Test. Het andere topmodel van Swarovski is de Swarovski ATS 65 + 25-50x zoom. Ook deze telescoop heeft een loepzuiver beeld. Maar het allergrootste voordeel van deze telescoop is zijn verrassend lage gewicht. Nog geen veertienhonderd gram. Dit is de ideale telescoop om mee te nemen op reis. Hij weegt niets. Ook ideaal natuurlijk om mee te sjouwen over ruig terrein. Wat een genot om door te kijken! Toen ik dit model testte, vond ik hem t.o.v. de Kowa Spotting Scope TSN-66A Prominar de mindere. |
 | Prettig geprijsde allround telescoop met uitstekende beeldprestaties! Gelukkig hoeft een telescoop niet bovengemiddeld duur te zijn wil hij een excellent beeld leveren. Neem deze Meopta MeoPro 80 HD. Ik vind de kwaliteit van deze telescoop ook uitmuntend, maar de prijs is veel aantrekkelijker dan bovengenoemde modellen. Ik raad je aan om zelf ook deze telescoop eens aan een test te onderwerpen. |
 | N° 10 Vortex Viper HD 20-60x85 Voor het nog iets kleinere budget. De Vortex Viper heb ik opgenomen in dit overzicht om te laten zien dat je ook me een iets minder groot budget toch een goede telescoop kunt aanschaffen. Natuurlijk, ga je de Vortex Viper vergelijken met één van de 'beesten' hierboven, dan zul je prestatieverschillen gaan zien. Met name in donkerder omstandigheden én bij volledig inzoomen, dus bij sterker vergroten. Maar heb je geen zin om de hoofdprijs te betalen voor een telescoop, dan verzeker ik je dat dat ook niet hoeft. Ook met deze goedkopere telescoop kun je in de meeste gevallen prima uit de voeten. |