Dat insecten belangrijk zijn, dat weten we denk ik wel. Geen insecten, geen bestuiving (althans, bij veel planten en bomen). Maar ook: geen insecten en andere kleine beestjes, dan ook geen vruchtbare bodem. Want diertjes als wormen, pissebedden en duizendpoten doen ook héél nuttig werk. Ze bereiden door hun gewroet en gevreet een vruchtbare bodem. In het magazine van Natuurmonumenten las ik dat deze diertjes ‘door de aarde voortbewegende darmen’ zijn. En dat ze van levensbelang voor de bodem zijn. Alle reden dus om in je tuin de deur wagenwijd open te zetten voor insecten en geleedpotigen. En dan is de vraag: hoe maak je van je tuin een insectenparadijs?
Hoe maak je van je tuin een insectenparadijs? Een aantal tips van deskundigen:
#1. Doe helemaal niets
Door niets te doen creëer je een stukje chaos. De natuur gaat zijn gang en dan komen met de wilde planten de insecten als vanzelf. Verrassingen zullen jouw deel zijn. Je hoeft natuurlijk niet heel je tuin over te geven aan de chaos. Dat zou ikzelf ook niet willen. Gewoon een stukje. Laat er wat takken liggen, of een stronk. Maak er een composthoekje waar je organisch materiaal neerlegt. Insecten en geleedpotigen gegarandeerd! Je kunt ook denken aan minder schoffelen en harken. Er schiet misschien wat onkruid op, maar dat is voor insecten helemaal top.
#2. Stapel wat stenen op elkaar
Insecten zijn gek op stapels stenen met kieren en gaten ertussen. Pissebedden, duizendpoten, vlinders en andere diertjes kruipen ertussen en vinden er een schuilplaats. Zelfs de kleine watersalamander heeft het erg op zulke stapels stenen (en boomstammen).
#3. Laat uitgebloeide bloemen staan
Uitgebloeide bloemen vormen als het goed is zaad. Daar komen eerlijk gezegd geen insecten op af, maar wel zangvogels als putter, groenling en huismus. In zaaddozen van papavers (klaprozen bijvoorbeeld) schuilen in het najaar spinnen.
#4. Leg een natuurlijke vijver aan
In een natuurlijke vijver kun je natuurlijk heel andere insecten verwachten. Van geelgerande watertor tot het schrijvertje en de schaatsenrijder. Muggen houden ook van vijvers, want ze leggen er hun eitjes in. En die muggenlarven op hun beurt zijn weer voedsel voor salamanders, kikkers en padden. Wees niet bang voor steekmuggen. Er leven in dit land heel veel soorten muggen en waarvan maar weinig soorten steken. De muggen in je tuin lokken weer zwaluwen en vleermuizen aan. Zo zie je maar, alles hangt met alles samen. Daarom is het ook zo zonde dat de insectenstand zo dramatisch is teruggelopen.
#5. Geen eilandjes in je tuin
Insecten houden ervan om te schuilen. Veel tuinplanten zijn als het ware eilandjes te midden van zwarte grond. Die zwarte grond biedt geen schuilplaats voor insecten. Lekker volplanten dus je tuin. Ook goed voor amfibieën als kikkers en padden.
#6. Let goed op bij de aanschaf van je tuinplanten
Kies in de allereerste plaats voor planten die onweerstaanbaar zijn voor insecten. Een vlinderstruik is natuurlijk de klassieker. En lavendel. Maar wist je dat er veel meer planten zijn die én mooi zijn én heel goed voor insecten?
Ik las dat sommige planten zo worden gekweekt dat stamper en meeldraden ontbreken. Tja, dat soort van gemanipuleer met planten kan niet goed zijn. En dat klopt. Insecten hebben er werkelijk helemaal niets aan. Stuifmeel en nectar vormen immers hun voedsel. Ontbreken die, dan ontbreken ook de insecten.
#7. Hang een insectenhotel op
Tijdens onze vakantie zag ik zelfs insectenhotels op de rotondes staan. Goed werk! Hang naast de nestkastjes voor vogels daarom ook eens een insectenhotel op. Die bieden nestgelegenheid voor solitair levende bijen of dagvlinders. Als je dan in je tuin planten zet die goed zijn voor insecten, dan bied je de insecten onderdak plus voedsel. Insectenhotels heb je in allerlei soorten en maten.
#8. Zweer het gebruik van gif af
Deze week was het in het nieuws: de insectenpopulaties zijn ingestort de laatste twintig jaar. Een van de oorzaken is het gebruik van gif. Stop er alsjeblieft mee. Zelfs een mierenlokdoos heeft een desastreus effect op de insecten in je omgeving. En plant ook eens geen buxusplanten aan. Dan hoef je die vermaledijde buxusmot ook niet te lijf met gif. Plant liever lavendel, of rozen. Veel mooier, geuriger en beter voor insecten. Echt waar, stop met gif als de natuur je iets waard is. In mijn blog Tuin zonder gif geef ik een aantal tips hoe je een gifvrije tuin kunt creëren.
#9. Plant geen exoten aan
Planten die niet in Nederland thuis horen, zullen niet per definitieve insectonvriendelijk zijn. Vele exoten bieden hun bloemen maar wat graag aan onze insecten aan. Maar als een exoot een plaag wordt, of als de exoot een insect meeneemt dat geen natuurlijke vijanden heeft, dan rest vaak alleen het gebruik van gif. Kies liever voor inheemse planten, daar kunnen insecten niet alleen voedsel op vinden, maar ook eitjes op leggen.
Leestip
Het boek Diervriendelijk tuinieren vertelt je alles wat je moet weten over hoe je je tuin aantrekkelijk maakt voor dieren en insecten. Een catalogus van 400 van de beste tuinbloemen, struiken en bomen helpt je om de planten te kiezen die het meest zichtbare en het mooiste resultaat opleveren.
Tien planten waar insecten dol op zijn:
 | Samengesteld uit authentieke bloemenrassen. |
 | Biologische teelt van de zaden gegarandeerd. |
 | Speciaal samengesteld om bijen te helpen. |
 | De paarse bloemen kunnen tot ver in de herfst blijven komen en zullen dan zeker gevonden worden door de vlinders zoals de dagpauwoog en de atalanta. Maar ook andere insecten zullen deze plant snel vinden als hij in bloei staat. |
 | Wil je in de nazomer ook nog bloemen in uw tuin voor de vlinders dan mag de hemelsleutel niet ontbreken. Mooie roze schermen die in augustus/september voor de vlinders een goede voedselbron zijn. |
 | Duifkruid staat graag in de zon. Hij kent een lange bloeiperiode en trekt veel dagvlinders en ook hommels aan. |
 | Dit is een gemakkelijke tuinplant met heldergele bloemen. Hij groeit goed en vormt een bossig gewas, dat zelfs planten uit de directe omgeving steun kan bieden. |
 | Met deze kleurrijke bloemen in de tuin komen de vlinders bij jou thuis. Bijen komen ook graag naar de blauwe korenbloem, wat zorgt voor een goede bestuiving van uw tuin. |
 | De lila-witte bloemen van het Bergsteentijm zijn zeer aantrekkelijk voor bijen en zweefvliegen. De plant staat graag op een open, zonnige plaats. |
 | Het ophangen van een insectenhotel. |