Hoe lok je een ijsvogel in je tuin?

Na de koolmees, sperwer en huismus nu een wat ambitieuzer doel: een ijsvogel naar je tuin lokken. Hoe doe je dat? Met de ijsvogel gaat het best aardig in ons land. De zachte winters van de afgelopen jaren deden de soort goed. In gure winters vriest het grootste deel van de ijsvogelpopulatie dood. In zachte winters blijven de meeste ijsvogel in leven en dan planten ze zich in het voorjaar erop aardig voort. Toch is een ijsvogel in de tuin een heel bijzondere gast te noemen. Ik heb althans nog nooit een ijsvogel in de tuin gehad. Hoe lok je een ijsvogel in je tuin? Een blog in mijn serie Hoe lok ik … De aanleiding voor dit artikel is een bericht op Facebook van iemand die de ijsvogel regelmatig in zijn tuin te gast heeft. Hij plaatste een foto van een ijsvogel bij hem op de schutting met een goudvis in zijn snavel.

#1. Leg een vijver aan

De ijsvogel is een viseter. Zittend op een tak of rietstengel die over het water hangt, speurt hij naar visjes, kikkers en garnaaltjes. Elk uur heeft hij een hapje nodig en dan begrijp je dat ijsvogels heel actieve jagers zijn. Elke ijsvogel heeft zo zijn vaste rondje. Heb je eenmaal een ijsvogel gezien dan kun je er vanuit gaan dat hij binnen het uur weer op dezelfde plek te zien zal zijn. Laat deze inleiding goed tot je doordringen en je snapt: een ijsvogel houdt van helder water. Wil je een ijsvogel in je tuin lokken, dan moet je dus een vijver aanleggen.

Liefst een vijver met een uitkijkpunt voor de ijsvogel. Een stok die over het water hangt bijvoorbeeld. Nog beter: een oever die begroeid is met besdragende struiken, riet en zegge. Daar voelt de ijsvogel zich helemaal in zijn element (evenals andere tuinvogels trouwens). En in de vijver moet voedsel aanwezig zijn. Laat er in de eerste plaats inheemse waterplanten in groeien als hoornblad, waterviolier en krabbenscheer. Daar voelen visjes en amfibieën zich helemaal in thuis. Zet er vervolgens wat visjes in uit. Wil je het de ijsvogel makkelijk maken, kies dan voor goudvissen. Nadeel van goudvissen is echter dat de ijsvogel die heel makkelijk ziet en de vijver zal binnen de kortste keren leeggevist zijn. Dan dus maar iets van stekelbaarzen of zo. Die zijn beter gecamoufleerd.

Let op dat je geen net over de vijver spant. Sommige mensen doen dat tegen de blauwe reigers. Dat begrijp ik maar al te goed, want ook reigers doen zich tegoed aan de vissen in je vijver. Maar ja, een net stoot ook ijsvogels af.

jako van gorsel de visdief

Eerlijk is eerlijk: een vijver midden in de stad zal niet snel worden bezocht door een ijsvogel. In de stad leven weinig ijsvogels. En waar geen ijsvogels zijn, daar zullen ze je vijver ook niet kunnen bezoeken. De factor rust doet er ook toe. Woon je in het buitengebied, liefst op een ruim kavel, leg dan een weelderige vijver aan met een doorsnede van minimaal tien meter. Ik geef jaarlijks een vogelexcursie aan vrienden uit Vlaanderen en één van hen bewoont een groot kavel met daarop een grote vijver. En die wordt inderdaad bezocht door de ijsvogel.

Heb je een niet al te grote vijver, dan kan het snel gaan met je vissen. Goedkope levende inheemse visjes kun je via internet bestellen bij Marelis Vis en Gerei.

#2. Zorg voor beschutting

ijsvogel op een tak 2 uitsnede

Een ijsvogel heeft niet alleen helder water met vis nodig, maar ook beschutting. IJsvogels willen zich ook wel eens terugtrekken en doen dat het liefst in struiken of bomen met een dicht bladerdak. Ga maar na: de ijsvogel ziet er flitsend uit met het heldere blauw en wijnrood. Hij valt best op. Een sperwer of havik rist hem zo van de tak. Daarom rust een ijsvogel het liefst tussen de bladeren. Heb je een vijver en voldoende grond, zorg dan ook voor wat struiken rond de vijver.

#3. Zorg voor een nestplek

De twee adviezen hierboven zijn al ambitieus, de derde is zo mogelijk nog ambitieuzer. IJsvogels produceren elk voorjaar meerdere legsels. En dat doen ze in een uitgegraven hol. Dat kan zijn in een steile oever langs een vijver of rivier. Het kan ook een hol zijn in een enorme boomwortel. De ijsvogel moet in elk geval de mogelijkheid hebben om een gang van minimaal 30 centimeter uit te graven. Ik vermoed dat deze aanwijzing alleen uitvoerbaar is voor eigenaren van een landgoed of boerderij. Leg een steile oever aan of laat een omgewaaide boom liggen met wortelgestel en al. Vogelbescherming Nederland legt in dit artikel uit hoe je zelf een nestwand kunt maken voor de ijsvogel. Maar wist je dat je ook een nestkast voor ijsvogels in je tuin kunt plaatsen? Natuurlijk, het veronderstelt wel dat er een steile oeverwand aanwezig is, maar het is natuurlijk wel mooi dat het kan!

#4. Eerlijk is eerlijk

ijsvogel op een tak 2 uitsnede

Het zal voor de meeste mensen niet meevallen een ijsvogel in de tuin te krijgen. De meeste kans maak je wanneer je een groot kavel bezit dat weelderig is begroeid met struiken en waar je een mooie waterpartij in kunt aanleggen. En dan nog moet je geluk hebben. Maar voor een ijsvogel zou ik mijn geluk wel willen beproeven! Stel je voor, een ijsvogel in de tuin! Wil je graag een ijsvogel zien, bezoek dan een natuurgebied met veel water. Dit zijn mijn beste gebieden zijn om de ijsvogel te zien.