De havik is een krachtpatser pur sang. Kijk je een havik in zijn felle ogen, dan zou je haast bang worden van de vurigheid die de roofvogel uitstraalt. Ook in zijn gedrag is het een drieste vogel. Hij scheert door bossen, over weiden en waterpartijen. En valt hij in het water een bergeend of meerkoet aan, dan zal hij uit alle macht proberen zijn prooi te verzuipen. Menig vogelaar droomt ervan om een havik in zijn element voor de lens te krijgen. Vandaar in mijn serie Hoe lok ik… een poging om de volgende vraag te beantwoorden: hoe lok ik een havik naar mijn tuin?
Hoe lok ik een havik naar mijn tuin?
De havik leeft in gebieden met veel bomen en struiken. Bossen hebben zijn eerste voorkeur, maar ik kom de havik ook tegen in moerasgebieden waarin meidoorns en andere struiken domineren. Zelfs in steden met veel groen kun je tegenwoordig de havik tegenkomen. Of in polders met rijen populieren of andere boomsoorten. Woon je in een gebied dat arm is aan bomen en struiken, dan is de kans dat je een havik in je tuin zult aantreffen vrijwel nihil. Hoewel, als jij dan net die ene groene tuin hebt, dan kan die wel eens de oase in de woestijn zijn die alle leven naar zich toetrekt. Hou er overigens rekening mee dat de havik een uiterst schuwe vogel is. Ziet hij je, dan is hij op datzelfde ogenblik vertrokken…
Gesteld dat je in een bomenrijke omgeving woont… Hoe lok je dan een havik naar je tuin?
Tip 1
Zorg voor veel groen in je tuin. Laat de bomen in je tuin staan, of plant deze aan. Voor struiken geldt hetzelfde. In een hoge boom kan een havik nestelen, schuilen of op de uitkijk zitten. Een open deel in de vorm van een gazon of lage tuinplanten is ook onontbeerlijk. Hier kan de havik zijn prooien slaan.
Tip 2
Zorg ervoor dat er nauwelijks mensen komen in (een deel van) je tuin. Een havik die door mensen verstoord wordt, maakt zich meteen uit de voeten. Overkomt hem dat een tweede keer, dan is drempel om terug te keren alleen maar groter.
Tip 3
Leg in het meest rustige deel van je tuin een vijver aan met ondiep, helder water. Nu kan de havik komen drinken. Ook kan hij badderen in het ondiepe water.
Tip 4
Biets bij een lokale jager een aantal dode duiven. Konijnen mogen ook. Sla de duiven en konijnen op in een diepvries. Telkens wanneer je de havik naar je tuin wilt lokken, ontdooi je een duif en leg je het in de tuin. Wie weet komt er een havik op af, want een dode duif laat hij niet liggen als hij die in het vizier krijgt. Weet je zeker dat zich een havik in jouw buurt bevindt, dan zou ik regelmatig een duif in de tuin leggen. Overigens maak je nu ook kans op een buizerd in je tuin. Ik zie op Facebook wel eens foto’s van haviken en buizerds die zelfs vechten om zo’n dooie duif. Deze foto’s zijn dan gemaakt vanuit een commerciële vogelkijkhut. Dan weet je nu ook hoe de eigenaren van die vogelkijkhutten te werk gaan.
PS.
Overigens ben ik geen voorstander van de jacht op holenduif, houtduif of konijn. Maar ja, een havik eet nu eenmaal (helaas) geen appels…
Tip 5
Heb je een rustig deel in je tuin waar hoge bomen staan, overweeg dan om hoog in één van deze bomen een nestmand op te hangen. De havik kan erin komen broeden, en ook een buizerd. Een nestmand voor ransuil of boomvalk mag natuurlijk ook.
Weetjes over de havik
1. Het vrouwtje is groter dan het mannetje
Het mannetje van de havik is 49 tot 56 centimeter groot. Zijn vleugels hebben een spanwijdte van ongeveer 1 meter. Het vrouwtje is een stuk groter. Die is tussen de 58 en 64 centimeter groot. Haar spanwijdte is ongeveer 115 centimeter.
2. De havik is een uitstekende navigator
Als een havik vanuit een bosje op een prooidier duikt, dan kan hij een snelheid van wel 80 kilometer per uur halen! In het bos is deze grote roofvogel een behendige rover die konijnen, eekhoorns en vogels weet te vangen.
3. In een nest liggen 3 tot 5 eieren
De eieren van de havik zijn blauwwit van kleur. Mannetje en vrouwtje wisselen elkaar af tijdens het broeden van eind maart tot en met juni. Het duurt ruim 40 dagen voordat de jongen uit het ei kruipen.
4. De jongen verblijven lang in het nest
Nadat de jongen uit het ei zijn gekropen blijven ze 36 tot 40 dagen in het nest. Ze worden continu gevoerd door hun ouders. Als we groter zijn, gaan ze aan de wandel. Ze klauteren dan over de takken en worden daarbij aldoor gevoerd door hun ouders. Ze heten dan takkelingen (evenals de kuikens van bijvoorbeeld de bosuil).
5. De havik kan wel 15 jaar oud worden
In de eerste levensjaren sneuvelen er veel jonge haviken. Maar hebben ze die jaren eenmaal overleefd, dan kunnen ze tot wel 15 jaar oud worden!
6. Aantal broedparen
In Nederland broeden tussen de 1950-2400 broedparen. In de winter verblijven tussen de 5000-7500 haviken in ons land. Vanaf 2010 neemt het aantal broedparen in ons land licht af.
7. Woeste rovers
Haviken zijn gespecialiseerd in het overrompelen van vogels. Niet alleen zangvogels staan op het menu, ook kleine watervogels als meerkoet, wilde eend en zelfs bergeenden worden gevangen. En ongelooflijk maar waar: zelfs menig ransuil valt ten prooi aan de havik! Dat vind ik op mijn beurt dan wel weer jammer. Hij mag die prachtige ransuilen van mij best overslaan…
PS
Herken jij alle roofvogels die je in het vizier krijgt? Er zijn verschillende roofvogelgidsen verkrijgbaar die je helpen bij het herkennen van roofvogels. Zo leer je de buizerd van de havik en bruine kiekendief onderscheiden. En de torenvalk van de boomvalk. En vaak vind je ook uilen in deze gidsen. Bekijk mijn overzicht van de beste roofvogelgidsen die je kunnen helpen bij het herkennen van roofvogels (en uilen).