Een bezoeker van mijn website stelde me een vraag: hoe laat kun je het beste vogels kijken? Deze vraag kun je van twee kanten benaderen. De eerste kant is die van de vogels. En de tweede is het perspectief van de vogelaar (en de medemens). In dit artikel geef ik je een paar praktische tips met onderbouwing over de tijdstippen om vogels te kijken.
#1. Hoe laat zijn vogels het meest actief?
Het tijdstip waarop vogels het meest actief zijn, is in de regel het beste tijdstip om ze te zien. Ze bewegen zich druk en laten zich horen. Een vogel die zich volgegeten heeft en het verder prima heeft, die zal zich buiten het broedseizoen redelijk rustig houden. Waarom zou je immers energie verspillen voor niets? Maar daarmee is niet alles gezegd. Lees hieronder zeker verder.
Zangvogels en andere vogels IN HET BINNENLAND
Conclusie: mijn ervaring is dat je niet perse al voor zonsopgang hoeft op te staan wil je zangvogels zien en horen. Een paar uur na zonsopgang is ook prima. Je ziet dan echt niet minder vogels dan wanneer je voor dag en dauw in het natuurgebied zou hebben gestaan. Wel is waar dat juist het krieken van de dag het mooiste deel van de dag is (vind ik).
Het weer is ook nog een bepalende factor
En dan is er ook nog de factor ‘het weer’. Nu iedereen gezegend is met de app van buienradar op zijn smartphone, weten we precies hoe laat het begint met regenen, en hoe laat de regenbui over is. Welnu, het moment dat de regenbui stopt en het zonnetje doorbreekt, behoort ook tot de beste momenten om vogels te kijken. De zangvogels komen weer te voorschijn na te hebben geschuild tegen de regen, gaan druk in de weer met voedsel zoeken en laten zich massaal zien.
Een andere factor is de zon. In het voorjaar warmen vogels zich ’s ochtends vroeg op in het zonlicht. De jonge staartmees in deze opname kon ik filmen doordat hij zich door de zon liet koesteren. Een minuut later en hij was even druk als anders en niet meer te filmen.
Vogels VAN DE KUST
Aan de kust is alles anders. Veel steltlopers leven op het ritme van het getij. Kijk maar eens in de Oosterschelde of op de Waddenzee. Zodra het laag water wordt, komen steltlopers als zilverplevier, rosse grutto en bonte strandloper in enorme zwermen voorbij vliegen, op weg naar slikgebieden die droog vallen. En zodra het hoog water wordt, vliegen ze in omgekeerde richting naar hoogwatervluchtplaatsen. En dat twee keer per etmaal! Het gaat ’s nachts gewoon door hoor. Wandel tijdens een donkere nacht maar eens over een zeedijk, geheid dat je wulpen hoort, en scholeksters. Hetzelfde geldt trouwens voor getijdengebieden in het binnenland. Ook in het rivierengebied, zeker in het westen van Nederland, heerst het getijde. Om de zoveel uur vallen in natuurgebieden als de Biesbosch en de Crezéepolder grote stukken slik droog. Waar je dan ook grote aantallen steltlopers, waadvogels, eenden en ganzen kunt zien.
Conclusie: wil je aan de kust vogels kijken, dan moet je altijd rekening houden met het getij. Ga je naar een hoogwatervluchtplaats, zorg dan dat je twee uur voor hoog water ter plaatse bent. Ga je naar een waddengebied dat droog valt, zorg dan dat je voor laag water aanwezig bent.

#2. Hoe laat zijn mensen het meest actief?
Ben je een ochtendmens of een avondmens? Dat is me nogal bepalend voor het tijdstip waarop je het beste vogels kunt kijken. Ben je een ochtendmens, dan zul je weinig moeite hebben met vroeg opstaan. Ben je een avondmens, dan kan het bitter tegenvallen om al voor zonsopgang naar buiten te strompelen. Ik ben zelf noch een ochtendmens noch een avondmens, oftewel: ik ben een slaapkop. Ik hou daarom ontzettend van de winter. Dan komt de zon laat op en hoef ik niet heel vroeg uit bed. Mocht je denken: so what? wel, bedenk dan dat je optimaal van vogels kijken geniet wanneer het met je humeur ook snor zit. En anders voor de mede-vogelaars wel.
Het leefritme van andere mensen
Jouw eigen leefritme is dus van groot belang bij het bepalen van het beste tijdstip om vogels te kijken. Maar wij mensen zijn met velen. En dus is ook het leefritme van andere mensen van groot belang. Mijn stelling is: in de weekenden is het na 10.00 uur gedaan met de rust in veel natuurgebieden. Hardlopers in felgekleurde tricots jagen de vogels op. Wielrenners claimen met hun gebrul en geschreeuw het fietspad en jagen en passant ook alle vogels op. Om maar niet te spreken over de hondenbezitters die zelfs in gebieden waar het niet mag hun honden vrij laten lopen. De meeste van deze verstorende lieden liggen in het weekend tot een uur of negen in bed. Ga dan dus het liefst zo vroeg mogelijk in de ochtend op pad.
Door de week speelt dit allemaal iets minder, maar potjandosie, dan werkt iedereen! Geloof me, even met je auto op een weggetje stil staan om een purperreiger van dichtbij te bekijken, is er dan ook vaak niet bij, omdat al die werkende mensen voorbij komen jakkeren in hun auto’s. Of er wordt druk gewerkt aan het strandpaviljoen-in-aanbouw zoals mij vorig jaar overkwam aan het Oostvoornse Meer. Speciaal vrij genomen om vogels te kijken, is het er zo druk en was er zo enorm veel lawaai dat ik er niet blij van werd! Hetzelfde hoorde ik van Vlaamse vogelaars toen we spraken over de vogels kijken in de Doelpolders. Daar kun je maar beter op werkdagen niet zijn. Liever bezoek je die natuurgebieden in het weekeinde. Dan is er veel minder vrachtverkeer dat in haast langs je heen raast.
Conclusie
Ken het gedrag van de vogels en ken jezelf, daarmee kom je al een heel eind bij het vinden van een antwoord op de vraag: hoe laat kun je het beste vogels kijken? Je medemens is echter een stuk minder voorspelbaar en kan een geduchte spelbreker zijn. Over het algemeen ga ik het liefst in de ochtend vogels kijken. Dan ben ik zelf uitgerust, veel vogels zijn dan het meest actief en het licht is heel mooi. Later op de dag is het zonlicht een stuk feller. In gebieden waar het ritme van het getij een bepalende factor controleer ik altijd het getij en stem daar mijn bezoekuren op af.
Veel plezier met vogels kijken!
De beste verrekijkers voor vogelaars
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 300,00 Goede en betrouwbare verrekijkers voor beginnende vogelaars en voor mensen die niet te duur uit willen zijn. |
1. Vortex Diamondback HD 10x42 Helder beeld, ook bij weinig licht. Volledig multi-coated lenzen Ligt heerlijk in de hand. |
2. Bynolyt Stork WPR 10x42 DCF Een slank en elegant instapmodel. Laag gewicht. Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 8x42. |
3. Kowa SVII 10x42 Lichtgewicht allround verrekijker. Volledig multi-coated lenzen. |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 750,00 |
Verrekijkers die net een stapje verder gaan in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. |
1. GPO Passion ED 10x42 Hoogwaardig ED glas. Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is. De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss. Ligt zeer prettig in de hand. |
2. Bynolyt Yellowbird 8x42 Zeer prettig gebruikscomfort. Zeer scherp en lichtsterk beeld. Relatief lichte verrekijker. |
3. Hawke Frontier EDX 10x42 Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber. Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort. Hoogwaardige coatings en prisma's. Ook verkrijgbaar als 8x42. |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 1.500,00 |
Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen. |
1. GPO Passion HD 10x42 Scherp van rand tot rand. HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld. Zeer natuurgetrouwe kleuren. |
2. Leica Trinovid HD 10x42 Robuust en lichtvan gewicht. Haarscherp beeld en briljant beeld. Zeer nauwkeurig scherpstellen. |
3. Swarovski CL Companion 8x30 Een van de beste verrekijkers van dit moment. Hoogwaardige materialen en coatings. Heerlijk lichtgewicht. |
De beste verrekijkers in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00 |
Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers! |
1. Swarovski NL Pure 10x42 De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment! |
2. Leica Noctivid 10x42 Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. |
3. Zeiss Victory T*SF 8x42 Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! |