harige rups grote beer

Herken de rups van de grote beer

Soms loop je een verrassing tegen het lijf. Vogelaars hopen altijd op die ene verrassing. Een zeldzame soort, als eerste door hem of haar gezien. Dat is een herinnering die je je hele leven als een trofee met je meedraagt. Ik heb er vandaag nog over gelezen, in het nieuwe boek van de bekende vogelaar Noah Strycker. Hij vertelt in Grenzeloos vogels kijken over de kick van het zien van een zeldzaamheid. ‘Mensen als ik raken onder meer aan vogels kijken verslaafd vanwege de willekeurige beloning, of wat de Amerikaanse psycholoog B.F. Skinner in de jarig vijftig omschreef als ‘variabele ratio’. Dank je wel Noah, voor deze uitleg. Mijn euforische gevoel na het maken van een in mijn ogen fantastisch filmpje verklaren doordat de hersenen een stoot dopamine krijgen – de neurotransmitter die verband houdt met genot.

Geloof me, toen ik de rups in dit filmpje zag, ging er nog geen extra stoot dopamine door mijn hersenen. Ik dacht dat het de rups van een gehakkelde aurelia was. Op zich natuurlijk leuk, maar deze dagvlinder is in de Donkse Laagten niet heel zeldzaam. In het nu afgesloten bosje kwam ik er twee jaar geleden heel wat tegen. Nee, de dopamine kwam zojuist pas, bij het monteren van het filmpje. Want dan controleer ik welke soort het is. En wat blijkt? Volgens de ANWB Vlindergids in elk geval géén gehakkelde aurelia. En dus volgde een uitgebreide zoektocht die al heel snel eindigde bij een nachtvlinder die ik dolgraag eens wil filmen: de grote beer.

De grote beer is in de eerste plaats gróót. Een enorme nachtvlinder met een spanwijdte tot 6,5 centimeter. Zwart-wit zijn de vleugels, en gemarmerd. En de achtervleugels zijn prachtig rood. Een van de vele beauties die rondvliegen in het rijk van de nachtvlinders. Maar dat de grote beer dus ook in de zo soortenarme Alblasserwaard voorkomt, dat is voor mij de echte grote verrassing. Ondanks intensieve landbouw, ondanks het gebruik van gif, komt de grote beer nog voor in mijn regio. Of de populatie groeit of juist achteruit kachelt weet ik niet. Maar een bewijs van zijn voorkomen heb ik bij deze geleverd.

Irriterende haartjes

Zoals je ziet, de rups van de grote beer is nogal harig. Wrijf deze haartjes nooit in je ogen, want dan zul je het gevoel ook je hele leven lang met je meedragen, maar niet als trofee. In je ogen zijn de haartjes een bron van gemene irritatie. Zo gemeen zijn de haartjes, dat de rups weinig vijanden kent. Er zijn maar weinig vogels die hem durven inslikken. Ik ken er denk ik maar één: de koekoek. Die bijt kop of staart af en schudt net zo lang aan de rups tot het lijf uit het vel valt. Jammer genoeg gaat het met de koekoek bepaald niet goed. En dat heeft vast ook te maken met de teruglopende populaties insecten, waaronder nachtvlinders die het grootste deel van hun leven als harige rups doorbrengen.

De imposante rups van de grote beer dus. Nu nog verder zoeken naar een volwassen grote beer!

recensie anwb vlindergids heiko bellmann

Vlindergids met afbeeldingen van rupsen

De ANWB Vlindergids is een van de weinige gidsen die veel voorkomende vlinders in Europa met rupsen en waardplanten afbeeldt. De gids beschrijft meer dan 300 soorten dag- en nachtvlinders.

Bekijk hier mijn opname van de rups van de grote beer: