Tot mijn verrassing is de populatie ransuilen in ons land niet zo heel groot. Er broeden tussen de 2.200 en 3.000 paartjes in ons land en helaas is de tendens de afgelopen decennia sterk dalend. In de winter verblijven tussen de 7.000 en 12.000 ransuilen in ons land en dan is de kans om een ransuil te zien dus een stuk groter. Te meer daar ransuilen vaak midden in een dorp of een woonwijk neerstrijken om daar de dag door te brengen. Waar herken je de ransuil aan?
Herken de ransuil
Wetenschappelijke naam: Asio otus
De ransuil heeft is tussen de 35 en 37 centimeter groot. Zijn spanwijdte is ongeveer 95 centimeter en zijn gewicht 290 gram. Overdag rust de ransuil in een zogenaamde roestboom. In de winter zoeken ze elkaar op en kun je in zo’n ransuil vaak meerdere ransuilen zien. Zo ook in de roestboom in een Zeeuws dorpje. In het filmpje hieronder kun je zien hoe ik drie ransuilen zag, maar er zaten er nog twee in. Vijf ransuilen in totaal dus in die ene roestboom.
Voorkomen
De ransuil komt in heel Europa voor, behalve op IJsland. Hij broedt vooral in naaldbossen, maar ik ken ook broedgevallen in de Alblasserwaard. De ransuilen die je in de winter in ons land ziet, zijn over het algemeen afkomstig uit het noorden.


Uiterlijk
De ransuil is perfect gecamoufleerd. Hij is bruin, in verschillende schakeringen. Donkere en lichte stippen en strepen op de bruine veren maken dat de ransuil vaak compleet wegvalt als hij in een boom zit. De Engelse naam van de ransuil is de long-eared owl. In mijn filmpje hieronder kun je wel zien waarom: hij kan inderdaad veren op zijn kop rechtop zetten. Die suggereren dat hij oortjes heeft, maar de veren hebben geen enkele functie die bijdraagt aan het gehoor. Het zijn veren, meer niet. Zet de ransuil de veren rechtop dan is dat vaak een signaal dat hij zich verontrust voelt. Je komt te dichtbij of er is een andere reden waarom hij zich niet helemaal gerust voelt.
Voedsel
Het dieet van de ransuil bestaat voor het grootste deel uit muizen en dan ook nog eens vooral veldmuizen. Dat betekent dat het aantal broedende ransuilen en het aantal jongen dat wordt groot gebracht jaarlijks sterk afhankelijk is van de muizenpopulatie. Veel veldmuizen is gunstig voor de ransuilen, weinig veldmuizen natuurlijk ongunstig. In een jaar dat rijk is een veldmuizen komen er meer ransuilen tot broeden en worden er meer jongen groot gebracht.
Geluiden
Ransuilen zijn nachtdieren. Overdag rusten ze uit en maken ze zelden geluid. Loop je in het donker buiten, dan kun je de ransuil aan deze geluiden herkennen:
Zang
Belangrijke vijanden van de ransuil zijn de buizerd, havik en de oehoe. De groeiende populatie oehoes in ons land is voor de ransuil dus niet bepaald goed nieuws. Deze roofvogels vangen de kuiken van ransuilen. Vrouwtjes haviken en oehoes pakken ook volwassen ransuilen.
Jazeker, ransuilen kunnen zingen. De jongen bedelen in het nest. En de mannetjes hebben een andere roep dan de vrouwtjes. Hieronder vind je een aantal geluidsopnamen (geluidsbron: xeno-canto.org)
Zingend vrouwtje
Zingend mannetje
Bedelende jongen
Tips om de ransuil te zien
Mijn ervaring is dat het niet heel eenvoudig is om een ransuil te zien te krijgen. Ze zijn behoorlijk schaars en ook nog eens goed gecamoufleerd. Op waarneming.nl worden bij de waarnemingen vrijwel alle locaties op onzichtbaar gezet. De beste manier om een ransuil te ontdekken, is om andere vogelaars te vragen naar een goede locatie. Als je belooft de locatie geheim te houden, dan zijn veel vogelaars bereid om je op weg te helpen. Leg zeker ook je oren te luister in je eigen omgeving. Zo gaf een schoonzus mij de tip voor de ransuilen in het filmpje hieronder.
Weet je een bosgebied waar ransuilen in voorkomen, wandel dan eens door het bos en ga op zoek naar witte poepstrepen op de bomen. Vind je een boom met poepsporen, zoek dan onder de boom naar braakballen. Liggen die er, speur dan heel nauwkeurig de boom af. Ransuilen camoufleren zich perfect, dus geef niet te snel op.
Je kunt natuurlijk ook in de schemering of in het donker een wandeling door een park of een bos (als dat is toegestaan) maken. Hoor je ransuilen roepen of zingen, dan weet je in elk geval dat ze in het bos leven.
Filmpje van roestende ransuilen
Mijn andere artikelen over de ransuil
Hoe lok je uilen (waaronder de ransuil) naar je tuin?
Het verschil tussen de bosuil en de ransuil.
Het verschil tussen de velduil en de ransuil.
De mooiste boeken over uilen en roofvogels.
De beste verrekijkers voor vogelaars
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 300,00 | ||
Goede en betrouwbare verrekijkers voor beginnende vogelaars en voor mensen die niet te duur uit willen zijn. | ||
1. Vortex Diamondback HD 10x42 ![]() | Ligt heerlijk in de hand. Helder beeld, ook bij weinig licht. Volledig multi-coated lenzen | |
2. Bynolyt Stork WPR 10x42 DCF | Een slank en elegant instapmodel. Laag gewicht. Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 8x42. | |
3. Kowa SVII 10x42 ![]() | Lichtgewicht allround verrekijker. Volledig multi-coated lenzen. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 750,00 | ||
Verrekijkers die net een stapje verder gaan in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. | ||
1. GPO Passion ED 10x42 ![]() | Hoogwaardig ED glas. Ligt zeer prettig in de hand. Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is. De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss. | |
2. Bynolyt Yellowbird 8x42 ![]() | Zeer scherp en lichtsterk beeld. Zeer prettig gebruikscomfort. Relatief lichte verrekijker. | |
3. Hawke Frontier EDX 10x42 | Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber. Hoogwaardige coatings en prisma's. Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort. Ook verkrijgbaar als 8x42. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 1.500,00 | ||
Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen. | ||
1. GPO Passion HD 10x42 ![]() | Scherp van rand tot rand. HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld. Zeer natuurgetrouwe kleuren. | |
2. Leica Trinovid HD 10x42 ![]() | Robuust en lichtvan gewicht. Haarscherp beeld en briljant beeld. Zeer nauwkeurig scherpstellen. | |
3. Swarovski CL Companion 8x30 | Een van de beste verrekijkers van dit moment. Hoogwaardige materialen en coatings. Heerlijk lichtgewicht. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00 | ||
Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers! | ||
1. Swarovski NL Pure 10x42 ![]() | De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment! | |
2. Leica Noctivid 10x42 ![]() | Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. | |
3. Zeiss Victory T*SF 8x42 ![]() | Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! |