Inderdaad, de meeste meeuwen die je in Nederland en België ziet rondvliegen zijn heel algemeen. Zelfs zo algemeen dat ik tot mijn schande moet bekennen dat ik ze zo gewoon vind dat ik er nauwelijks naar omkijk. En dan is het geen wonder dat ik vreemde vogels als Pontische meeuw, geelpootmeeuw en kleine of grote burgemeester simpelweg niet herken. En toch loont het de moeite om ook naar meeuwen te kijken.
Zo wandelde ik deze zomer bij het Italiaanse dorp Lenno langs het Comomeer. Ik wist dat in Zuid-Europa de geelpootmeeuw voorkomt en daarom was ik heel gespitst op elke meeuw die ik zag. En jawel, daar kwam een grote meeuw aanvliegen. Dat zou wel eens een geelpootmeeuw kunnen zijn… In draf naar de oever waar de restaurantjes waren, want dat was wel duidelijk. Deze meeuw wist precies waar hij moest zijn om voedsel te zoeken. Niet alleen hij trouwens. Tot mijn stomme verbazing kwam er ook een groepje grote zaagbekken aanzwemmen die lustig van broodresten aten.
Zelfs zonder verrekijker zag ik het meteen: een geelpootmeeuw! Mijn eerste (bewuste) waarneming van een geelpootmeeuw. Niet heel moeilijk, want dat deze meeuw gele poten heeft is wel duidelijk. Daar had ik de bril niet voor nodig die sinds vorige week op mijn neusbrug balanceert.
Op de website van Vogelbescherming Nederland lees ik dat niet alleen de gele poten een opvallend kenmerk zijn. Je herkent de geelpootmeeuw in zomerkleed ook aan de enorme rode stip onder aan de snavel. Deze stip loopt vaak over tot op de bovensnavel. Dat is bij een zilvermeeuw niet het geval. Een kenner zal ook opmerken dat de vleugelpunten van de geelpootmeeuw meer zwart zijn dan die van een zilvermeeuw. Maar eer je dat ziet, ben je echt een expert hoor.
Geelpootmeeuwen zwermen na de zomer uit over de rest van Europa. Een klein aantal bereikt Nederland. Het zijn meestal jonge vogels die je hier ziet. Die lijken nog veel meer op jonge zilvermeeuwen! Nu ja, die te herkennen vergt jarenlange ervaring en haviksogen. En een goede vogelgids. Vogeldeterminatie is zo’n gids. Die is speciaal gemaakt om de verschillen tussen vogels die heel erg op elkaar lijken te ontdekken. De geelpootmeeuw wordt dan ook heel uitgebreid beschreven en vergeleken met zilvermeeuw en Pontische meeuw.
Dan nu mijn Italiaanse meeuw die onmiskenbaar een geelpootmeeuw is:
De beste vogelgidsen van dit moment:
#1. ANWB Vogelgids van Europa
Eindelijk ook verkrijgbaar in een heel praktische plastic hoes. Een enorme verbetering! Zeer complete gids waarin ruim 900 vogelsoorten in Europa en Noord-Afrika worden beschreven. De omschrijvingen zijn uitstekend, de tekeningen gedetailleerd. Het register achterin vermeldt ook de Engelse namen, handig voor in het buitenland. Op dit moment is de ANWB Vogelgids van Europa in mijn ogen de meest complete vogelgids. Meer hoef ik niet te schrijven. Ook volgens de redactie van Roots Magazine is dit de beste gids van dit moment. De terechte nummer 1 dus. Zie ook mijn recensie over de ANWB Vogelgids.
#2. Alle vogels van Europa
Een gloednieuwe vogelgids, een absolute aanwinst in de rubriek vogelgidsen. Alle vogels van Europa is vertaald uit het Frans en beschrijft alle 860 soorten die in Europa voorkomen. En dat in dus inclusief dwaalgasten. Het formaat is iets handzamer dan de ANWB Vogelgids van Europa. Deze vogels in deze gids worden afgebeeld door middel van foto’s. Per soort een aantal foto’s die de verschillen goed in beeld brengen. Een prima alternatief voor de gids hierboven. Ik weet zeker dat deze gids veel vogelaars zal bekoren.
#3. Zakgids Vogels van Nederland en België
Bespreekt iets meer dan 300 soorten. Daarmee kom je een aardig eind in Nederland. De teksten zijn kort en toegankelijk geschreven waarbij de auteur erin is geslaagd vaktermen te vermijden. Deze gids is daarmee ook geschikt voor kinderen vanaf een jaar of 14. Elke vogel wordt afgebeeld met een kleurenfoto of -illustratie. Voor beginnende en minder gevorderde vogelaars zeer geschikt. Legt het af tegen de nummers 1 en 2, maar vanwege het gebruiksgemak en duidelijke detailafbeeldingen plaats ik deze op nummer 4. Mooi vormgegeven ook, dat mag telt ook mee.
#4. Vogeldeterminatie
Zelfs de beste vogelgids behoeft soms aanvulling. Hoe compleet een vogelgids ook pretendeert te zijn, de informatie blijft altijd beperkt. Maar wat wanneer je een vogel zelfs met behulp van een goede vogelgids niet op naam kunt brengen? Wanneer je twijfelt tussen een bosruiter of een witgatje, een fitis of een tjiftjaf? Dan is Vogeldeterminatie een heel handige gids: een groot aantal vogels die erg op elkaar lijken wordt heel gedetailleerd met elkaar vergeleken. Een handige aanvulling bij je vogelgids of een naslagwerk voor na je vogeltochten.
#5. Petersons vogelgids
De Petersons vogelgids is de klassieker onder de vogelgidsen. Er worden maar liefst 526 verschillende soorten en 170 dwaalgidsen in besproken. Bij de omschrijving worden ook de Engelse, Franse en Duitse naam gegeven, handig in het buitenland. De Petersons vogelgids is al jaren een van de meest gebruikte vogelgidsen, maar het heen en weer bladeren tussen omschrijving en afbeelding vind ik nu toch wel erg achterhaald.
#6. Roofvogels van Europa, Noord Afrika en het Midden-Oosten
Voor beginnende én ervaren vogelaars zonder meer nu al de standaard in Nederland en België voor roofvogelherkenning. Dit handboek is bestemd voor wie vliegbeelden van alle roofvogels van Europa en omstreken wil herkennen. De gedetailleerde informatie, de overvloed aan foto's en het feit dat alle roofvogels worden beschreven maken dit een gids van formaat.
#7. Vogelkijkgids
De Vogelkijkgids is een fraai uitgevoerde en uitstekende basisgids voor wie wil leren vogels kijken. En gezien de toegankelijke teksten denk ik geschikt voor jong en oud. En jong is in dit geval vanaf veertien jaar.
#8. Veldgids Vogelzang
Een vogelgids die de geluiden beschrijft van meer dan 200 Europese vogelsoorten. Met de bijhorende gratis app kun je hiermee heel veel vogelgeluiden herkennen. Realiseer je vogelzang een van de belangrijkste kenmerken is waaraan je een vogel kunt herkennen. De veldgidsen van KNNV Uitgeverij hebben een uitstekende reputatie. De Veldgids Vogelzang moet daarom in dit rijtje vermeld worden. Zelfs ervaren vogelaars zullen er nog veel van leren.
#9. Hayman's Zakgids
Wat ik verder zo prettig vind aan de Hayman’s Zakgids – Vogels is dat auteur Rob Hume (Hume schreef de teksten en Hayman illustreerde) erin slaagt de teksten erg toegankelijk te houden. Veel vogelgidsen zijn doorspekt met vaktermen, dat is in deze vogelgids nauwelijks het geval. Had ook best wat hoger in mijn overzicht geplaatst mogen worden, maar ja, ik hou van variatie.
#10. Handboek Vogels van Nederland en België
De opvolger van het succesvolle Handboek vogels van Nederland - nu uitgebreid met soorten van België. Het meest complete handboek behandelt ruim 300 vogelsoorten van Nederland en België. Alle broedvogels, zomer- en wintergasten en doortrekkers komen aan bod, naast enkele zeldzame, maar regelmatig voorkomende soorten en exoten.
Toegift: MINIGIDS Vogels van Nederland en België
Oké, een toegift om af te sluiten. Met deze uitvouwkaart heb je in één oogopslag 200 vogelsoorten in beeld. Wil je iemand enthousiast maken om vogels te gaan kijken, dan is dit een leuk cadeau. Voor de prijs hoef je het echt niet te laten.