Sijmen Hendriks is natuurfotograaf en onlangs recenseerde ik zijn prachtige fotoboek Turn the tide, birds around the North Sea. Dit tweetalige boek (Nederlands en Engels) is een verslag van een reis om de Noordzee, op zoek naar kustvogels die er voorkomen. Ik kwam met Sijmen in contact en stelde hem een paar vragen.
Wat is je opgevallen op je reis langs de kusten van de Noordzee?
Het meest opvallende vond ik dat er zoveel moois te zien is rond de Noordzee. Dit ondanks de miljoenen mensen die er leven, werken en recreëren. Dit ondanks de intense scheepvaart en industrie. Er zijn nog miljoenen vogels te zien en er zijn veel prachtige natuurgebieden te bezoeken. Tegelijkertijd is duidelijk hoe veel plek wij mensen hebben ingenomen aan de kust. En hoe zwaar die vogels, en andere natuur, het te verduren hebben. De papegaaiduiker staat ondertussen op de Britse rode lijst van broedvogels en bij ons staan daar soorten op als wulp en bontbekplevier.
Wat zijn drie onvergetelijke ervaringen tijdens je reis om de Noordzee?
Eén van de mooiste ervaringen vond ik het fotograferen van een groepje strandplevieren op Schouwen-Duiveland. Hele mooie vogeltjes op een groot leeg strand. En het is natuurlijk heel goed dat Staatsbosbeheer speciaal voor hen een deel van het strand afzet, om een rustige broedlocatie te bieden.
Een andere bijzondere ervaring was het om drieteenmeeuwen te fotograferen in het centrum van Newcastle. Drieteenmeeuwen leven, behalve als ze broeden, op zee; het zijn echte zeevogels. Normaal gesproken broeden ze op kliffen aan zee. In Newcastle hebben ze hoge gebouwen en een brug uitgekozen als broedlocatie. Op de brug zitten dan kuikens op hun nest, nog geen 10 meter van het voorbij razende autoverkeer.
Tijdens een bezoek aan Noorwegen om zeearenden te fotograferen, zagen we een stel jonge zeearenden. De twee vogels zagen op gegeven moment een otter die een vis gevangen had. De otter was druk doende om die vis op te peuzelen terwijl vlak boven hem, op dezelfde rots, de twee jonge zeearenden toe keken. Zij hadden die vis ook wel gelust, maar durfden de, veel kleinere, otter niet aan te vallen. Helaas speelde dit tafereel zich op te grote afstand af. Dit voorval is dus ook meteen een mooi voorbeeld van een mooie foto die ik niet heb gemaakt.
[Interview gaat verder onder de foto’s. Klik op de afbeeldingen om de foto’s zonder tekst te bekijken.]
Nederland, Renesse, 10 juni 2018 Strandplevier op het strand bij Renesse op Schouwen-Duiveland. Dit deel van het strand is tijdelijk afgezet zodat deze strandbroeders rustig kunnen broeden en jongen kunnen grootbrengen. Het strand en de duinen tussen Renesse en Burgh-Haamstede maken deel uit van het Europese netwerk van beschermde natuurgebieden Natura 2000 (Kop van Schouwen en Voordelta) en van de Ecologische Hoofdstructuur. Strandplevieren zijn zeldzame vogels in Nederland, ze staan als bedreigd op de Rode Lijst van Nederlandse broedvogels. Anarhynchus alexandrinus. The Netherlands, Renesse, june 10, 2018 Kentish Plover on the North Seabeach of Schouwen-Duiveland in the southwest of the Netherlands. Foto: Sijmen Hendriks 
Verenigd Koninkrijk, Engeland, Skegness, 7 augustus 2016 Sijmen Hendriks, natuurfotograaf, op het strand van Gibraltar Point National Nature Reserve. SIJmen Hendriks werkt aan zijn project “Birds around the North Sea” Foto: Anja Pleit 
Verenigd Koninkrijk, Shetland, Sumburgh Head, 23 juni 2018 Een Papegaaiduiker in natuurgebied Sumburgh Head, Mainland, Shetland. Sumburgh Head is een natuurgebied in beheer bij de RSPB. Papegaaiduikers leven het grootste deel van het jaar op de open zee en broeden in holen op steile rotskusten en eilanden in grote kolonies. Fratercula arctica. United Kingdom, Shetland, Sumburgh Head, june 23, 2018 Puffin in nature reserve Sumburgh Head, Mainland, Shetland. Foto: Sijmen Hendriks 
Denemarken, Mandø, 24 december 2018 Kanoet op de dijkweg naar het waddeneiland Mandø. Deze dijkweg, die Mandø verbindt met het vasteland, staat twee keer per dag bij hoogwater onder water. Mandø is onderdeel van Nationalpark Vadehavet (Nationaal Park Waddenzee). De Deense, Duitse en Nederlandse gedeeltes van de Waddenzee staan op de lijst van Unesco Werelderfgoed. Kanoeten broeden in arctische gebieden en trekken na de broedtijd o.a. via Zuid-Noorwegen naar West-Europa (incl Denemarken) en Afrika. Calidris canutus. Denmark, Mandø, december 24, 2018 Knot on the causeway to wadden island Mandø. Mandø is part of the Wadden Sea National Park. The Danish, German and Dutch parts of the Wadden Sea are inscribed on the World Heritage List of Unesco. Foto: Sijmen Hendriks 
Verenigd Koninkrijk, Engeland, Newcastle upon Tyne, 14 juli 2017 Jonge Drieteenmeeuwen (of Kittiwakes) op nesten op de Tyne Bridge in Newcastle upon Tyne. Op de Tyne Bridge, op het Baltic Centre for Contemporary Arts, en nog een aantal gebouwen in het centrum van Newcastle is de verst van zee gelegen kolonie Drieteenmeeuwen gevestigd. Drieteenmeeuwen leven het grootste deel van het jaar op de open oceaan en broeden op steile rotskusten en eilanden in grote kolonies. Rissa tridactyla. United Kingdom, England, Newcastle upon Tyne, july 14, 2017 Young Kittiwakes on nests on Tyne Bridge. Foto: Sijmen Hendriks 
Frankrijk, Marck, Pas-de-Calais, 16 mei 2015 Bontbekplevieren (met één Bonte Strandloper) op het Noordzeestrand bij Les Hemmes de Marck, bij Calais. Op de achtergrond een veerboot, onderweg van Dover naar Duinkerke. Charadrius hiaticula. France, Marck, Pas-de-Calais, may 16, 2015 Ringed Plovers (with one Dunlin) on the North Sea beach, Les Hemmes de Marck, near Calais. In the background, a ferry on its from Dover to Dunkirk. Foto: Sijmen Hendriks 
Nederland, Ameland, 24 september 2017 Eiders op een wadplaat, op de achtergrond is aardgasproductieplatform van de NAM op de Noordzee bij Ameland. De Waddenzee is een Natura 2000-gebied en onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur. Sinds 2009 staat het Waddenzeegebied op de lijst van Unesco Werelderfgoed. Eiders zijn echte zee-eenden. De Eider is een broedvogel in Waddenzeegebied. In de winter verblijven veel Eiders afkomstig uit Noord-Europa en het Oostzeegebied op vooral de Waddenzee. Somateria mollissima. The Netherlands, Ameland, september 24, 2017 Common Eiders, in the background a natural gas production platform off the coast of Ameland in the North Sea. Foto: Sijmen Hendriks
Welk kustgebied moet elke vogelaar beslist hebben bezocht, en waarom?
The Wash in Engeland. En dan vooral een bezoek aan het einde van de zomer. In de periode na de broedtijd verzamelen zich hier grote aantallen steltlopers met vooral veel kanoeten. De kanoeten foerageren verspreid op het wad, maar bij vloed komen ze in grote groepen dicht aan de kust. Bij springtij worden ze nog dichter naar de kust gedreven. Het is een fantastisch spektakel als die tienduizenden vogels massaal opvliegen.
Heb je een paar tips voor goed bedoelende amateurs als ik voor het fotograferen of filmen van kustvogels?
Een goeie tip voor het fotograferen van vogels aan de kust is: let op je standpunt. Ga door je knieën. Of ga een keer op je buik liggen (als het droog genoeg is) om vanuit een heel laag standpunt te fotograferen. En het is natuurlijk goed om, naast de weersvoorspelling, ook de getijden in de gaten te houden.
Wat is je volgende natuurproject?
Ik zit nu nog midden in het Noordzee-project. Naast het fotoboek loopt er ook een expositie in het Natuurhistorisch Museum Rotterdam t/m begin december. Boek en expositie zijn niet het eindpunt. Het is de bedoeling om nog op meer plekken te exposeren, ook in andere landen rond Noordzee. Ook is het de bedoeling om mee lezingen geven.
En er valt nog meer te fotograferen. Ik ben plannen aan het maken om vogels die broeden aan de Noordzee op te zoeken in hun winterverblijf in Afrika en om overwinteraars aan de Noordzee te fotograferen in hun arctische broedgebieden.
The making of Turn the tide, bird around the North Sea
Expositie bezoeken
Tot en met 8 december 2019 exposeert Sijmen Hendriks met een aantal foto’s uit Turn the tide, birds around the North Sea in het Natuurhistorische Museum Rotterdam. Informatie over de expositie lees je hier.
Over het boek
Het Noordzeegebied is belangrijk voor veel vogels: om te broeden, te overwinteren of als pleisterplaats tijdens de trek. Gedurende vierenhalf jaar reisde Sijmen Hendriks rond de Noordzee. Hij fotografeerde vogels en de landschappen waarin zij leven. De ene keer in majestueuze natuurgebieden met schitterende vergezichten, de andere keer in grimmige industriegebieden of kuststeden. Het resulteerde in een indrukwekkend fotoboek.
NB. Voor alle foto’s op deze pagina geldt: copyright Sijmen Hendriks.