Uitzoeken van wie de ring is

Vogels ringen wordt gedaan om meldingen terug te krijgen. En dus luidt de vraag: waar moet je een geringde vogel melden? Dat varieert per soort, heb ik ontdekt en het is soms een flinke speurtocht om uit te vinden op welke website je zijn moet. Een vogelaar die al jarenlang ringen afleest verwoordde het zo: ‘Eigenlijk heb je er met het aflezen van een vogel een tweede hobby bij gekregen: uitzoeken van wie hij is.’

Daarmee maakt hij meteen duidelijk waar het om gaat als je een geringde vogel wilt melden: om de ringer te vinden. Om het je zo eenvoudig mogelijk te maken om een geringde vogel te melden, hieronder per ringsoort een website waar je zijn moet:

Een metalen ring melden

Nu heb je ringen in allerlei soorten en maten. Metalen ringen kennen we allemaal wel. Zie je een dooie vogel, kijk dan altijd of hij misschien zo’n ring om de poot heeft. Als dat het geval is, haal hem van de poot en stuur de gegevens in via de website griel.nl. Let op: deze website is alleen bestemd om metalen ringen te melden.

Een kleurring melden voor gans, scholekster of huismus

Het melden van een kleurring is iets ingewikkelder. Kleurringen worden bevestigd om de poten of om de hals. De opvallende kleuren bevatten een code bestaande uit een combinatie van een aantal letters en/of cijfers. Waar je een kleurring kunt melden, hangt af van de vogelsoort:

Klik hier voor het melden van een gans met een of meer kleurringen. Op deze website dien je eerst een account aan te maken.
Klik hier voor het melden van een scholekster met kleurringen om de poten. Je mag je waarneming ook op deze website melden (zie de aanvullende informatie in de alinea hier direct onder). Ook op deze website dien je een account aan te maken.
Klik hier voor het melden van een huismus met kleurringen. Een account aanmaken is niet nodig.

Een kleurring melden voor andere vogelsoorten in Nederland geringd

Dan blijven er natuurlijk nog tal van andere soorten over die in Nederland zijn geringd. Van buizerd tot zeearend en van kievit tot kleine plevier. Zie je een vogel die geen gans en ook geen huismus is (scholekster mag dus wel), dan meld je die op deze website (submit.cr-birding.org). Let op: ringers noemen de vogels die zij ringen vaak ‘projecten’. Je moet dus op zoek naar het juiste project.

Anders dan ik dacht, voer je op Submit.cr-birding.org géén code in. Het werkt geheel anders: je gaat op zoek naar de ringer of projectleider die zich bezig houdt met het ringen van de vogel die jij hebt gezien. Zoek onder het menu Projecten jouw vogelsoort op en klik op Info. Een nieuw venster opent zich met daarin de gegevens van de ringer inclusief e-mailadres. Wel, stuur je waarneming op naar de ringer, liefst met foto en andere gegevens en hij of zij zal blij zijn met een teken van leven (of dood) van een van zijn vogels. Wie weet leveren jouw gegevens nieuwe inzichten op.

Een kleurring melden voor alle andere soorten die buiten Nederland zijn geringd

Nu had ik een paarse strandloper met een groene kleurring en de code EYY om de ene poot. En die staat niet tussen de Nederlandse projecten. Daarvoor moet je dan naar een Engelstalige website. Laat je vooral niet afschrikken door de taal.

Ook op deze website worden de vogels projecten genoemd. Om hier de juiste ringer te vinden, vind ik eerlijk gezegd een beetje lastig. Maar een ervaren vogelringer heeft me een beetje geholpen. Heb je het systeem eenmaal door, dan gaat het best aardig. In mijn geval voerde ik dus in: Purple Sandpiper. Ik koos voor Combination of coded flag and legring(s). Vervolgens kreeg ik een zoekresultaat met vier mogelijkheden. Het is nu een kwestie van elk resultaat even openen en bepalen of de code op jouw kleurring past in de codes die de betreffende ringer gebruikt. Zo niet, dan snel door naar de volgende ringer. De Engelse naam vind ik altijd op de website van Sovon: in Google de Nederlandse naam invoeren en Sovon erachter. Op de soortpagina staat altijd de Engelse naam vermeld.

“Probeer vooral rustig te blijven als het even niet lukt. Dat is overigens vast iets dat ik eerder tegen mezelf moet zeggen dan tegen jou.”

Kom je er echt niet uit, dan geeft de ervaren vogelringer het volgende advies: kies gewoon de best passende optie. Je vraagt dan aan de ringer of hij, als de vogel niet van hem is, de waarneming wil doorsturen of een suggestie voor jou heeft. De ringers weten van elkaar natuurlijk wel wie wat doet. Lukt ook dat echter niet, voer je waarneming dan in op waarneming.nl en plaats in de toelichting het verzoek om de ring door te geven aan de ringer.

Heel aardig systeem

Hoewel het misschien wat ingewikkeld is, is het wel een heel aardig systeem, zo heb ik ontdekt. Het aardige zit hem hier in dat je persoonlijk contact krijgt met de ringer. Je stuurt hem immers een mailtje. In mijn geval stuurde ik Kjell een mailtje en niet veel later kreeg ik een uitvoerige reactie met een uitvoerige rapportage over ‘mijn’ paarse strandloper. Dan zie je met hoeveel betrokkenheid de ringer bezig is met zijn vogels. Het is toch ook prachtig dat je een paarse strandloper op Spitsbergen ringt en dan een melding uit Nederland krijgt! En ik vond het op mijn beurt ook heel mooi om te lezen, ontroerend zelfs. Zo’n kleine strandloper die immense afstanden aflegt om te overwinteren. Dat persoonlijke contact beschouw ik als de beloning op het best intensieve speurwerk.

Wat ik ook heb ontdekt is dat niet alleen het ringen vaak op de inzet van vrijwilligers berust. Hetzelfde geldt voor de websites die zijn opgetuigd om ringer en waarnemer bij elkaar te brengen. Ook de websites worden onderhouden door vrijwilligers en daar kun je slechts je petje voor afnemen.

Met dank aan

Dit artikel had ik niet kunnen schrijven zonder de uitleg van Henk van Huffelen, ‘de ervaren vogelaar’ die sinds 1981 al meer dan 30.000 ringen heeft afgelezen. Oftewel: mijn hartelijke dank gaat uit naar Henk.

Verouderde informatie?

Een artikel schrijven is één ding, het artikel actueel houden is een andere uitdaging. Mocht de informatie op deze pagina inmiddels verouderd zijn, stuur me dan gerust een berichtje via het formulier onder de knop Over mij. Ik stel dat zeer op prijs.