In het voorjaar barst het vogelkoor weer los. Van maart tot en met juni zingen veel zangvogels dat het een lieve lust is. Een wandeling door een natuurgebied is dan puur genieten. Hoe vroeger je uit de veren bent, hoe beter, want hoe meer vogels dan aan het zingen zijn. Maar ook later op de dag zingen er dan vogels. Wat zijn de tien mooiste zangvogels van het voorjaar? Dat ontdek je in dit artikel.

De tien mooiste zangvogels van het voorjaar

Het is natuurlijk de vraag hoe je bepaalt wat de tien mooiste mooiste zangvogels van het voorjaar zijn. Waar let je op? Op het uiterlijk of op de zang? Voor mij is dat geen tegenstelling. Zelfs de vogels die wij ‘saai gekleurd’ vinden, zijn helemaal niet zo saai. Vaak hebben ze een ragfijne tekening op de veren. Zou je ze van heel dichtbij bekijken, dan sta je versteld van de uiterlijke schoonheid. En daarom neem ik mijn uitgangspunt in de zang. Het uiterlijk komt op de tweede plaats, puur omdat alle vogels mooi zijn van zichzelf. Dan komt hier mijn overzicht van de tien mooiste zangvogels van het voorjaar:

1. De nachtegaal

De nachtegaal is de koning onder de zangers. Geen twijfel mogelijk. Wandel je in april en mei door de duinen dan hoor je zijn gevarieerde lied vast schallen. Maar ook dieper in het binnenland kun je nachtegalen horen zingen. Vooral in uiterwaarden en moerasbossen. Ik associeer de nachtegaal echter vooral met Frankrijk. In dat land lijkt haast in elke struik een nachtegaal te zitten. Met recht mijn nummer één in dit overzicht.

2. De blauwborst

Hierboven gaf ik dan wel aan dat uiterlijk er niet toe doet, maar dat is natuurlijk niet helemaal waar. Bij de blauwborst gaan uiterlijk en zang samen op. Het uiterlijk van de blauwborst brengt in het voorjaar bij menig vogelaar het hart op hol. De eerste blauwborst zien of: een blauwborst hoog in een rietpluim te zien zingen, dat is een ervaring die je nooit meer vergeten. En het lied van de blauwborst? Dat doet volgens fijnproevers haast niet onder voor dat van de nachtegaal…

3. De rietzanger

De rietzanger zou je met recht een ADHD-vogel kunnen noemen. Dat is hij namelijk ook. Alle Dagen Heel Druk. Als dat voor één zangvogel in het voorjaar opgaat, dan wel voor de rietzanger. Loop door een willekeurig moeras en je hoort hem ongetwijfeld. Zijn gekras, gekweel, geriedel en geleuter komt je al van ver tegemoet. En soms stijgt hij op om als een parachuutje weer neer te dalen. Eén van mijn favoriete vogels in het voorjaar waarvoor ik altijd stil blijf staan.

4. De bosrietzanger

De bosrietzanger is een zangvogel voor de fijnproever. Je moet er even aan wennen, zeg maar. Deze ietwat onopvallende rietvogel presteert het om tientallen andere vogels te imiteren in zijn lied. Zijn lied dat doorspekt is van fijne klaters en riedels. Hij komt pas laat in het voorjaar terug uit zijn overwinteringsgebieden en leeft in de ruige delen van het moeras. Daar waar riet en struiken elkaar afwisselen.

5. De zwartkop

De zwartkop is een algemene zangvogel in park en bos. Zijn heldere lied schalt vrijwel overal waar bomen en struiken groeien. Soms begint zijn lied wat ingetogen, maar meestal zwelt het aan tot een hooggestemd lied dat alle andere geluiden overstemt. En bovendien, zijn lied is helder en melodieus. Zie je hem zingen, let dan op zijn zwarte pet waar de zwartkop zijn naam aan te danken heeft. Maar had een vrouw de zwartkop een naam moeten geven, dan was het ongetwijfeld de bruinkop geworden, want het vrouwtje heeft een bruine pet.

6. De kneu

Zien we tijdens een excursie een kneu, dan is het feest. Ik merk dat veel mensen opgetogen naar de kneu kijken in het voorjaar, zeker naar het mannetje met zijn roze borst en voorhoofd. En wanneer hij zijn ‘kneuterige’ liedje dan ook nog eens laat horen, dan is het helemaal feest. Je moet er wel goed naar luisteren, want heel luid wordt het nooit, dat kneuenlied. Maar dat hoeft ook niet. Ook een zacht gemurmel kan prachtig klinken.

7. De putter

Is het Hans Dorrestijn niet die de putter de mooiste vogel van ons land vindt? Ik geloof het direct, want kijk naar het onvoorstelbaar mooie kleurenspel. Rood op de kop, geel in de flank en zo nog wat kleuren op het lijf. En zijn lied? Een zelden onderbroken getwinkel dat met geen enkel ander geluid te vergelijken is.

8. De zanglijster

Eigenlijk zou de zanglijster veel hoger in dit overzicht moeten staan, maar ik was hem simpelweg bijna vergeten. Maar hoe kan ik deze lijster met zijn dynamische zang nu vergeten? Zijn strofen herhaalt hij vaak drie of vier keer. Hij zingt ‘s ochtends vroeg en laat in de avond. En zitten er twee zanglijsters in elkaars buurt te zingen, dan gaat het vaak samen mee op tot het eindigt in een stoeipartij.

9. De merel

Van de merel wordt ik in het voorjaar vroeg wakker. Al in de schemering zit hij te zingen en dat houdt hij urenlang vol. Ben ik eenmaal wakker, dan doe ik geen oog meer dicht. En dat neem ik hem soms best kwalijk. Ook een vogelaar heeft zijn nachtrust nodig. Veel mensen vinden de zang van de merel mooier dan die van de zanglijster. De merel heeft een melancholisch lied; de zanglijster heeft een dynamisch lied. Geef mij de dynamiek van de zanglijster maar. Maar een merel op zijn tijd is ook niet mis…

10. De winterkoning

Voor de winterkoning heb ik een zwak. Dit piepkleine vogeltje heeft misschien wel de hardste zang van heel ons land. Op de cetti’s zanger na. Waarbij komt dat de winterkoning fanatiek kan zitten zingen. Hoort hij een andere winterkoning dan zie je hem de omgeving afspeuren naar zijn rivaal. En je ziet hem luisteren. Laat de andere winterkoning zich horen, dan antwoordt hij diens zang. Liefst door net iets harder te zingen om meer indruk te maken.

Over dit overzicht

Een lijstje samenstellen van de tien mooiste zangvogels in het voorjaar is natuurlijk redelijk arbitrair. Zo eenvoudig is het niet om zangvogels met elkaar te vergelijken en bovendien: wat heeft het voor zin? Een vogelaar geniet denk ik van elke vogel die hij tegenkomt, in elk deel van het jaar. En daarom: geniet gewoon lekker van elke zingende vogel, probeer hem te herkennen door net zo lang te blijven staan tot je hem ziet. Veel plezier met vogels kijken én beluisteren! In dit artikel lees je een paar tips hoe je zangvogels kunt kijken.