Bijna tweehonderd soorten vogels broeden in ons land. Of: zouden in ons land moeten broeden, want er zijn inmiddels negen soorten definitief verdwenen als broedvogel. Tien andere soorten staan volgens de nieuwe Rode Lijst die is opgesteld door de overheid op de nominatie om te verdwijnen. Hun status is die van ‘ernstig bedreigd’. Zo gaat dat in een land waarvan de inwoners hun leefomgeving kaal grazen gelijk de grote grazers de vegetatie in de Oostvaardersplassen. Eerst wijken de gevoeligste soorten. Dan de gevoelige. Dan de minder gevoelige en de minst gevoelige. Natuurlijk zal een aantal andere soorten zich prima weten te handhaven. En cultuurvolgers zullen hun aantal zelfs uitbreiden. Het zegt allemaal iets over de staat van onze leefomgeving. Ik denk altijd maar: wat niet goed is voor dieren, is ook niet goed voor de mens. Op deze pagina vind je het meest actuele overzicht van de Rode Lijst van bedreigde Nederlandse broedvogels.
Het actuele overzicht van de Rode Lijst van bedreigde Nederlandse broedvogels.
Verdwenen (9)
Griel
Goudplevier
Bonte strandloper
Lachstern
Hop
Klapekster
Roodkopklauwier
Duinpieper
Ortolaan
Ernstig bedreigd (10)
Korhoen
Woudaap
Kwak
Kemphaan
Dwergmeeuw
Velduil
Grauwe kiekendief
Draaihals
Kuifleeuwerik
Grauwe gors
Bedreigd (12)
Zomertaling
Kwartelkoning
Strandplevier
Watersnip
Zwarte stern
Noordse stern
Grauwe klauwier
Grote karekiet
Paapje
Tapuit
Europese kanarie
Pijlstaart
Kwetsbaar (19)
Patrijs
Slobeend
Wintertaling
Zomertortel
Koekoek
Porseleinhoen
Roerdomp
Bontbekplevier
Wulp
Dwergstern
Grote stern
Steenuil
Ransuil
Torenvalk
Boomvalk
Wielewaal
Snor
Grote lijster
Nachtegaal
Gevoelig (37)
Wilde zwaan
Brilduiker
Smient
Roodhalsfuut
Kleinst waterhoen
Kraanvogel
Kleine zilverreiger
Steltkluut
Grutto
Oeverloper
Tureluur
Drieteenmeeuw
Grote mantelmeeuw
Visdief
Oehoe
Blauwe kiekendief
Zeearend
Raaf
Matkop
Zwarte mees
Buidelmees
Boerenzwaluw
Huiszwaluw
Veldleeuwerik
Graszanger
Spotvogel
Kramsvogel
Grauwe vliegenvanger
Huismus
Ringmus
Engelse kwikstaart
Gele kwikstaart
Graspieper
Keep
Kneu
Roodmus
Vogels die mij het meest verrassen (in negatieve zin natuurlijk) zijn de tureluur, zwarte stern, grote stern, visdief, torenvalk, spotvogel en kneu. Ik zie deze soorten nog heel regelmatig, maar toch gaat het kennelijk niet goed met ze. Bij nader inzien begrijp ik het ook wel. Waar broeden nu nog zwarte sterns? In de Alblasserwaard slechts op twee plaatsen. En verder? Maar dat in mijn ogen algemene soorten als torenvalk en spotvogel inmiddels de status van gevoelig hebben, vind ik veelzeggend.
Op de website van Vogelbescherming Nederland lees ik dat alle maatregelen die gericht zijn op het verbeteren van specifieke leefgebieden onvoldoende zijn. Vogels isoleren in natuurreservaten is onvoldoende (en dat zal ongetwijfeld en misschien nog wel in sterkere mate gelden voor zoogdieren, amfibieën, insecten et cetera die minder mobiel zijn). De kwaliteit van alle leefgebieden, in en buiten natuurgebieden moet omhoog. Minder gif en minder stikstof worden als de belangrijkste maatregelen genoemd. Uiteindelijk zijn de problemen op het platteland het grootst. Door ruilverkaveling, intensief beheer en kaalslag is dat gebied feitelijk veranderd in een woestijn. Een groene woestijn weliswaar, maar bijzonder arm aan soorten.
Kan het anders? Wordt het anders? Ik help het hopen. Als je ziet welke inspanningen organisaties de Vogelbescherming Nederland verricht, dan kun je daar slechts je petje voor af nemen en hopen dat ze het gewenste effect hebben. Maar over dat platteland ben ik bijzonder somber. Niet omdat het ontbreekt aan boeren die ‘natuur-inclusief’ willen werken. Die zijn er heus wel. Nee, het gaat volgens mij mis op het niveau van beleid en politiek. Boerenpartijen als VVD en CDA blinken niet uit in aandacht voor milieu en natuur. Hun insteek is dat wereldpositie van de Nederlandse politiek niet mag verslechteren, ook al zou dat ten goede komen aan het welzijn van de burgers en de natuur. Deze partijen frustreren een goed milieubeleid. De argumenten zijn in mijn ogen soms ronduit stuitend tegenstrijdig.
Kijk, van een woordvoerder landbouw in de Tweede Kamer kan ik best begrijpen dat hij of zij opkomt voor de positie van de Nederlandse landbouw. Dat is zijn of haar taak. Voedselproductie is ook van belang, want ook ik wil niet dat mijn kinderen honger lijden. Ik begrijp deze argumenten, maar niet wanneer ze tegen een gezond milieu- en natuurbeleid worden gebruikt. Er is in mijn ogen nog veel meer mogelijk op het platteland. Wat ik in deze echter stuitend tegenstrijdig vind is dat ik dezelfde woordvoerders in de Tweede Kamer niet hoor opponeren tegen het onttrekken van landbouwgronden ten gunste van bijvoorbeeld zonneparken. Er worden de komende jaren duizenden hectares landbouwgrond onttrokken aan voedselproductie ten gunste van de opwekking van zonne-energie. Ook heel belangrijk (ook in het kader van het terugdringen van stikstof), maar je zou van deze woordvoerders verwachten dat ze hier ook kritisch op zouden reageren. Ook onder de Nederlandse bevolking kom je deze tegenstrijdigheden tegen. Onttrek een Hedwigepolder aan de landbouw voor natuur en overal in het land klinkt herrie en gemor. Plant een complete landbouwpolder vol met zonnepanelen en je hoort niemand, behalve de opgetogen boer in kwestie. Terwijl ook die polder wordt onttrokken aan de landbouw en er hectares en hectares braak liggen voor zonnepanelen in de vorm van platte daken op bijvoorbeeld bedrijfsgebouwen. Ja, je moet er een dak voor op, maar daar hebben we in de prehistorie toch trappen voor uitgevonden?
It is about money, stupid! En zolang dat argument het zwaarste weegt, zullen soorten versneld en door mensenwerk blijven uitsterven.
De beste telescopen om vogels te kijken:
 | Het paradepaardje van Swarovski! De revolutionaire telescoop met twee oculairs. Ik testte de Swarovski BTX op het Vogelfestival en was meteen verkocht. Wat een rust aan je ogen! |
 | Een beest van een telescoop. Het paradepaardje van het gerenommeerde merk Zeiss. De Zeiss Victory Harpia 95 spotting scope beschikt over een superieure kwaliteit optisch glas en even superieure technische eigenschappen. |
 | Een allround telescoop die zeer lichtsterk is en een volkomen natuurgetrouw beeld levert. Kan de vergelijking met vergelijkbare modellen van Swarovski, Zeiss en Leica prima doorstaan, sterker, presteert vaak nog beter dan de modellen van deze topmodellen die honderden euro's duurder zijn. Stelt door de dual focus zéér nauwkeurig scherp. |
 | De ATX 95 is de nummer 1 in de Grote Telescopentest van Roots. De details spatten perfect je oog in. Neem daarbij het relatief lage gewicht en je sjouwt met een blij gezicht met deze telescoop door het veld. Verkrijgbaar met een rechte en een schuine inkijk. |
 | Wat een geweldige telescoop is dit ook. En weet je wat ik zo prettig vind aan dit model? Die twee knoppen voor het scherpstellen. De eerste knop voor het iets grovere werk en de tweede knop voor het fijne werk. Ook een sterk punt is dat hij op een paar meter afstand scherp stelt. Plaats 3 in de Roots Grote Telescopen Test. |
 | Het paradepaardje van Kowa. Deze scope is voorzien van een groot 99mm zuiver fluorietkristalobjectief dat ook bij weinig licht een geweldig beeld oplevert. Chromatische abberatie is vrijwel volledig geëlimineerd. En daarbij komt dat hij relatief licht van gewicht is. |
 | De Vortex Razor HD 27-60×85 Angled telescoop zie ik hoog prijken in verschillende testresultaten. Vanwege het gewicht en de helderheid van het beeld. Oculair en telescoop vormen één geheel. En dat heeft ook zijn voordelen. Al was het maar dat de kans op stof in je telescoop een stuk minder groot is. Wordt ook geroemd vanwege zijn heel gunstige prijs/kwaliteitverhouding. Heb je een kleiner budget dan is dit een heel goed alternatief als je op zoek bent naar een 'grote' telescoop. |
 | Beste allround telescoop in de Roots Grote Telescopen Test. Het andere topmodel van Swarovski is de Swarovski ATS 65 + 25-50x zoom. Ook deze telescoop heeft een loepzuiver beeld. Maar het allergrootste voordeel van deze telescoop is zijn verrassend lage gewicht. Nog geen veertienhonderd gram. Dit is de ideale telescoop om mee te nemen op reis. Hij weegt niets. Ook ideaal natuurlijk om mee te sjouwen over ruig terrein. Wat een genot om door te kijken! Toen ik dit model testte, vond ik hem t.o.v. de Kowa Spotting Scope TSN-66A Prominar de mindere. |
 | Prettig geprijsde allround telescoop met uitstekende beeldprestaties! Gelukkig hoeft een telescoop niet bovengemiddeld duur te zijn wil hij een excellent beeld leveren. Neem deze Meopta MeoPro 80 HD. Ik vind de kwaliteit van deze telescoop ook uitmuntend, maar de prijs is veel aantrekkelijker dan bovengenoemde modellen. Ik raad je aan om zelf ook deze telescoop eens aan een test te onderwerpen. |
 | N° 10 Vortex Viper HD 20-60x85 Voor het nog iets kleinere budget. De Vortex Viper heb ik opgenomen in dit overzicht om te laten zien dat je ook me een iets minder groot budget toch een goede telescoop kunt aanschaffen. Natuurlijk, ga je de Vortex Viper vergelijken met één van de 'beesten' hierboven, dan zul je prestatieverschillen gaan zien. Met name in donkerder omstandigheden én bij volledig inzoomen, dus bij sterker vergroten. Maar heb je geen zin om de hoofdprijs te betalen voor een telescoop, dan verzeker ik je dat dat ook niet hoeft. Ook met deze goedkopere telescoop kun je in de meeste gevallen prima uit de voeten. |