Gisteravond ging ik er even met de auto op uit, een rondje langs de Donkse Laagten. Aangezien het al lang geleden was dat ik een purperreiger van dichtbij filmde, was deze soort mijn doel. De purperreiger kun je in de hele Alblasserwaard tegenkomen, maar rond de Donkse Laagten het allermeest. En jawel, aan de kant van Streefkerk slopen er twee in een weiland langs een sloot. Even was ik bang dat een groepje wandelaars ze zouden verstoren, maar dat viel alles mee. Ik kon ze filmen en even later ook een blauwe reiger. Stel dat jij ook een purperreiger wil zien of fotograferen, waar moet je dan zijn? In dit artikel stel ik de beste gebieden om de purperreiger te zien aan je voor.

De beste gebieden om de purperreiger te zien

Aangezien ik in de Alblasserwaard woon, een regio met maar liefst twee grote broedkolonies, ligt mijn antwoord voor de hand. Maar gelukkig kun je in meer gebieden deze prachtige reigersoort bewonderen. Dit zijn in mijn ogen de beste gebieden om de purperreiger te zien:

1. Molengebied Kinderdijk

Molengebied Kinderdijk is niet alleen een hotspot voor molenliefhebbers, ook vogelliefhebbers hebben er veel te zoeken. Hoewel de moerasvogels op behoorlijke afstand zitten, is een waarneming van de purperreiger in de periode mei tot en met augustus vaste prik. Sla je blik op de brug over het water bij Molen Nederwaard N° 5 naar de molens aan de andere kant van het water (de Overwaard) en de purperreigers vliegen regelmatig voorbij, want daar broeden ze. Dat betekent natuurlijk ook dat je ze in de omliggende weilanden kunt zien jagen, zeker na afloop van het broedseizoen wanneer ook de eerste jaars purperreigers hun kostje bij elkaar moeten zoeken. Vanwege de behoorlijke afstanden heb je hier wel een verrekijker nodig.

2. De Zouweboezem

Voor de Zouweboezem geldt hetzelfde: eigenlijk 100% garantie op het zien van een purperreiger. Alleen zijn hier de afstanden vaak net wat groter dan in Molengebied Kinderdijk. De overeenkomst tussen beide gebieden is trouwens de molen als ijkpunt. Bij de Vlietmolen sla je je blik naar de overkant van het water. Daar bevindt zich een moerasbos waar een grote kolonie purperreigers huist. In het broedseizoen vliegen de purperreigers af en aan. Helaas vliegen ze op grote afstand voorbij. Heb je geluk dan sluipen ze door een van de weilanden aan de westkant van de A27, maar meestal vliegen ze door naar de andere kant van de snelweg.

3. De Donkse Laagten

De Donkse Laagten is een veengebied tussen Streefkerk en Bleskensgraaf, in het hartje van de Alblasserwaard. Hier wemelt het van de kikkers, kleine vissen en grote insecten. Het ideale jachtgebied voor de purperreiger dus. De purperreigers die bij Kinderdijk broeden, zoeken hier hun kostje bij elkaar. Ik moet eerlijk zeggen dat je hier nog altijd een portie geluk moet hebben om een purperreiger te zien. Vaak zitten ze op grote afstand, dus neem een verrekijker of telescoop mee.

4. De rest van de Alblasserwaard

Dit artikel begint te lijken op een lofzang op de Alblasserwaard. Dat mag ook wel eens een keer. Eigenlijk is het groene karakter van de Alblasserwaard maar schijn. De meeste weilanden zijn niet anders dan groene woestijnen waar geen plaats is voor grutto, kievit en slobeend. Opportunisten als de ooievaar, blauwe reiger en purperreiger scharrelen er echter wel hun kostje bij elkaar. En weet je wat het gekke is? Pas gemaaide weilanden die zijn het meest in trek. Maar zo gek is dat niet. De maaimachines hakken immers niet alleen het gras kort en klein, ook veel muizen, kuikens en kikkers overleven de scheerbeurt niet. De stuiptrekkende en dode beesten zijn een eenvoudige prooi voor de grote waadvogels. Met de kolonies van Kinderdijk aan de westkant en die van de Zouweboezem aan de oostkant, maak je in de hele Alblasserwaard kans op een waarneming van een jagende purperreiger die meestal langs de slootkant sluipt.

5. De Nieuwkoopse Plassen

Ook in de Nieuwskoopse Plassen bevindt zich een grote broedkolonie van tientallen paren. Ik ben een keer naar dit geweldige natuurgebied afgereisd om de purperreigers te zien, maar eerlijk gezegd maak je vanaf de wandel- en fietspaden weinig kans. Maar o groot geluk: de boswachter organiseert wel eens een boottocht naar de broedkolonie. Kijk op de website van Natuurmonumenten om de mogelijkheden van zo’n tocht te bekijken. Leuk hoor zo’n tocht. En mocht je onverhoopt geen purperreigers zien, dan zie je wel andere bijzondere moerasvogels.

6. Weerribben-Wieden

Ook weer zo’n geweldig laagveengebied waar een grote kolonie purperreigers huist: de Weerribbben-Wieden. Je kunt ze in het hele gebied tegenkomen en natuurlijk in de weilanden rondom. In het gebied bevinden zich een paar vogelkijkhutten en een uitkijktoren. Vanuit deze hotspots maak je volgens beheerder Natuurmonumenten een goede kans om de purperreiger te zien. Wil je weten waar deze hotspots zich bevinden, ga dan naar de website van Natuurmonumenten.

7. De Brenne

Zo, nu gaan we de landsgrenzen over. Diep Frankrijk in, maar liefst 200 kilometer onder de stad Orléans. De duizenden meertjes die bij elkaar De Brenne vormen, zijn het leefgebieden van ontzettend veel purperreigers. Ik heb het gebied zelf een aantal jaar achter elkaar bezocht en ik kan bevestigen dat het er geweldig is. Vanuit een aantal vogelkijkhutten heb je uitzicht op de broedkolonies. En soms zelfs gewoon vanaf de weg. De maanden mei en juni zijn de beste periode.

8. De Camargue

Over waanzinnig goede vogelgebieden in Frankrijk gesproken… In de Camargue, in het uiterste zuiden van Frankrijk, vind je ook al van die uitgestrekte moerasgebieden. Waar naast de flamingo’s en zwarte ibissen ook purperreigers leven. Ze zijn echter wel ontzettend schuw. In mijn beleving nog schuwer dan in Nederland. Maar toch, een heel goed gebied om de purperreiger te zien!

9. De Dombes

Een gebied dat niet zo’n grote bekendheid geniet, maar waar ik versteld stond van de enorme aantallen moerasvogels, waaronder purperreigers… De Dombes is een merengebied boven Lyon. In de meren worden vissen gekweekt, voornamelijk karpers. In de lokale restaurants kun je die ook proeven. Wel, ik verzeker je: voer die karpers maar aan de purperreigers. Wat een smakeloze vis is dat! Het sausje gaf er nog enige smaak aan. Laat je hierdoor echter niet weerhouden. De Dombes is een ideale halte op weg naar het zuiden van Frankrijk.

10. Het moerasgebied bij Brakel

Nog een troostgebiedje voor wie in de omgeving van Brakel woont en in de directe omgeving een purperreiger wil zien. In het moerasgebied bij Slot Loevestein broedt jaarlijks een paartje purperreiger. Je moet enig geluk hebben om een van de echtelieden te zien, maar ze zitten er toch. Het is een mooi gebied waar je heerlijk kunt struinen, een bezoek meer dan waard.

De beste tijd om de purperreiger te zien

De beste periode in het jaar om de purperreiger te zien zijn de maanden april tot en met augustus. Dan zijn de purperreigers immers in het land.

De beste tijd overdag om de purperreiger te zien is ‘s ochtends vroeg en in de avond. Een enkele keer rij ik vroeg in de ochtend langs de weilanden bij Alblasserdam en verhipt, dan zie ik een purperreiger sluipen. Niet vreemd, want er is dan nog niemand op de been. Later op de dag wordt het drukker met wandelaars, hun honden en fietsers en zoeken de purperreigers de rustige plekken op. ‘s Avonds lijken ze ook weer wat meer op hun gemak te zijn en vliegen ze niet zo ver van de broedkolonies vandaan.

Een bijzonder moment om de purperreiger te zien is het moment dat ze Nederland verlaten richting de overwinteringsgebieden in het zuiden. Bij Molengebied Kinderdijk komen groepen trekkende purperreigers te samen en gezamenlijk vervolgen ze hun weg. Vanaf de verhoging bij Ridderkerk kun je ze in de avonduren eind augustus en begin september zien wegvliegen.