Een nachtzwaluw te zien. Dat is weinigen gegeven. Deze vogel vliegt namelijk maar een half uur per dag in het licht. En dat is ook nog eens stervend licht, namelijk het laatste restje daglicht in de avond. Een half uur voor het compleet donker is, hoor je zijn merkwaardige geratel al van verre. Dat gaat natuurlijk door tot in de nacht, maar dan is het zo donker dat je hem alleen nog maar horen kunt. Nu is dat geluid zo bijzonder, dat veel mensen ook na zonsondergang nog even blijven zitten, maar toch. Zien is altijd beter. Overdag zie je hem echt niet. Dan zit de nachtzwaluw doodstil op een tak, perfect gecamoufleerd. Je loopt er op een meter afstand nog aan voorbij zonder hem te zien. Wat zijn nu in Nederland de beste gebieden om de nachtzwaluw te zien? Op deze pagina bied ik je een overzicht.
Wanneer je de nachtzwaluw het beste kunt horen
De nachtzwaluw is tijdens de broedperiode actief. En dat is de periode mei tot augustus. Een lange periode dus waarin je hem kunt horen. Je kunt hem het beste beluisteren tijdens een windstille, zwoele avond. En dat maakt indruk hoor. De bekende Vlaamse cabaretier Begijn Le Bleu schrijft in zijn vogelboek Fwiet! Fwiet! na het horen van een nachtzwaluw: ‘In mijn hoofd zag ik het beestje op een tak brommen. Ik bleef op een afstand staan en liet mij vollopen met de geluiden van de nacht. Ik was zo gelukkig.’
De beste gebieden om de nachtzwaluw te zien
De nachtzwaluw broedt op zandverstuivingen, heidevelden en in dennenbossen met open stukken. Het is daarom van belang dat in zulke gebieden weinig verstoring optreedt. Maar waar moet je nu precies zijn? Wat zijn de beste gebieden om de nachtzwaluw te zien? Ik heb het voor je uitgezocht waarbij ik geen nummering gebruik, omdat daarmee de suggestie gedaan zou kunnen worden dat het eerste gebied meteen ook het beste is. Realiseer je dat het horen of zien van een nachtzwaluw hoe dan ook een verrassing is en geen vanzelfsprekende zaak.
Edese Heide
Op de Edese Heide bevindt zich een aantal territoria. Er worden af en toe excursies georganiseerd, maar daarvoor moet je zelf even op Google zoeken. Een prima vertrekpunt is parkeerplaats Drieberg, tegenover Pannenkoekenhuis Langenberg, bij de rotonde. (GPS-coördinaten 52 02 28 1 E 5 41 23.0.)
Loonse en Drunense Duinen
De zandverstuivingen in de Loonse en Drunense Duinen zijn ook een befaamd gebied om een nachtzwaluw waar te nemen. Ook hier worden speciale vogelexcursies georganiseerd, door Natuurmonumenten. Een goed vertrekpunt is parkeerplaats Bosch en Duin aan de Schoorstraat
te Udenhout.
Schoorlse Duinen
De duinen zijn ook ontzettend belangrijk voor de nachtzwaluw. In de Schoorlse Duinen in Noord-Holland broedt elk jaar een aantal paartjes. Staatsbosbeheer organiseert in het broedseizoen een aantal vogelexcursies, meest op de fiets. Vertrekpunt is het Buitencentrum Schoorlse Duinen aan de Oorsprongweg 1 in Schoorl (navigatieadres: Heereweg 62, daar afslaan naar Oorsprongweg).
Nationaal Park De Maasduinen
In het noorden van Limburg ligt een uitgestrekt natuurgebied dat ook nog eens is omgedoopt tot nationaal park: de Maasduinen. Bij Afferden ligt het Broedersbos, een gebied waar meerdere territoria van de nachtzwaluw liggen.
Leusderheide
Ten zuiden van Amersfoort ligt de Leusderheide, een militair oefenterrein dat niet toegankelijk is voor publiek. Maar er zijn locaties waar je het terrein toch kunt bekijken, langs de Treekerweg, Leusden bijvoorbeeld. Hier verzamelen zich op windstille avonden soms heel veel vogelaars om de nachtzwaluw te beluisteren.
Leenderbos
Het Leenderbos is een natuurgebied in het oosten van de provincie Noord-Brabant. Ook hier broedt de nachtzwaluw. Bezoek de website van Staatsbosbeheer en kijk of er een vogelexcursie wordt georganiseerd op de Groote Heide waar de nachtzwaluw broedt.
Balloërveld
Het grootste heidegebied in Nationaal Park Drentsche Aa. Ideaal leefgebied voor de nachtzwaluw.
Overige gebieden
Het is niet te doen om alle gebieden te noemen waar je de nachtzwaluw kunt zien en horen. Bevindt zich een uitgestrekt heidegebied in je buurt, of een halfopen naaldbos, zoek dan op Google of waarneming.nl of de nachtzwaluw er wordt gezien. Op Google kun je vaak ook zien of de beheerder speciale vogelexcursies in de avonduren organiseert. Een aanrader om mee te gaan, want het zijn specialisten die je door het gebied voeren. Je komt vaak op plekjes die je anders nooit kunt bezoeken en je krijgt natuurlijk heel veel informatie over de nachtzwaluw. Ook leuk om te doen met oudere kinderen die houden van avontuur.
Mijn tips voor natuurbeleving en vogels kijken
Met deze tips beleef je de natuur nog intenser en komen de vogels letterlijk dichterbij:
 | (voor elk budget de drie beste opties) |
 | (héél véél keuze, en zelfs met geheel contactloos verblijf en dus veilig!) |
 | (voor elk budget een paar opties) |
 | (per provincie gesorteerd) |
 | (aantrekkelijke planten voor vogels, vlinders en andere insecten) |
 | (lees hier mijn tips om spechten, mezen en roofvogels naar je tuin te lokken) |
 | (mijn persoonlijke top tien) |