De heggenmus is één van de minst opvallende tuinvogels. Hij kruipt en sluipt in heel veel tuinen rond, maar niet veel mensen zien hem. Het is net een muis. Je ziet hem pas, wanneer je aandachtig om je heen kijkt. In het voorjaar is het trouwens een stuk eenvoudiger om de heggenmus te zien, want dan zijn ze ontzettend actief. Met een parelend lied verdedigen ze hun territorium. En ze paren dat het een lieve lust is. In mijn serie Hoe lok ik… vandaag de vraag: Hoe krijg ik een heggenmus in mijn tuin?
Lees verder Hoe krijg ik een heggenmus in mijn tuin?Categoriearchief: Hoe lok ik …
Hoe lok ik zwaluwen in mijn tuin?
In ons land leven drie soorten zwaluwen: de oeverzwaluw, huiszwaluw en de boerenzwaluw. En mocht je de gierzwaluw er ook bij willen rekenen (en dat doe ik in deze blog) dan hebben we er zelfs vier! Zwaluwen behoren tot de meest gezellige vogels. Ze vliegen aldoor druk in het rond, jagend op vliegen, muggen en andere insecten. Ze communiceren met elkaar door druk te kwetteren. Leuk dus om zwaluwen in je tuin te hebben, dus vandaar in de serie Hoe lok ik … nu de vraag: hoe lok ik zwaluwen in mijn tuin?
Filmpjes van de zwaluwen in ons land
Natuurlijk is het fijn wanneer je de zwaluwen herkent. Dan weet je over welke vogels ik het heb. In de filmpjes hieronder stel ik ze aan je voor. In het eerste filmpje zie je hoe huiszwaluwen bezig zijn hun nesten te bouwen. In het tweede filmpje kijk je een boerenzwaluw in de ogen. En in het derde filmpje rust een oeverzwaluw uit op een rietpluim. Van de gierzwaluw heb ik geen filmpjes. Die vliegen te snel en te hoog om te kunnen filmen.
Welke zwaluwen mag je in je tuin verwachten?
Niet alle zwaluwen zul je in een tuin of rond je huis zien. De oeverzwaluw bijvoorbeeld graaft een nest in steile wanden. In een hoop zand bijvoorbeeld, of de oever van een beekje. De meeste mensen hebben geen ingeklonken hoop zand in de tuin liggen. De oeverzwaluw laat ik in dit verhaal dus links liggen.
De huiszwaluw maakt zijn naam echter helemaal waar. Die nestelt meestal onder overstekken. Ze ‘plakken’ hun nest van klei tegen de muur en de overstek aan. Het nest blijft een hele zomer hangen en ze brengen er vaak meerdere legsels in groot.
De boerenzwaluw tenslotte, is een soort die je vooral op het platteland aantreft. Hij broedt in boerenschuren en in paardenstallen.
Dan tenslotte de gierzwaluw. Die broedt onder dakpannen en in holtes in oude gebouwen. Ook een soort dus die in de bebouwde kom voorkomt.
Hoe lok je een huiszwaluw in je tuin?
De huiszwaluw broedt zoals hierboven al aangegeven onder overstekken. De uitstekende randen van het dak. Sommige huizen hebben een overstek, andere niet. Het is eigenlijk heel simpel: wil je een huiszwaluw in je tuin hebben (of eigenlijk beter: onder je dak) dan moet je overstekken hebben. Liefst wit geverfd, want donker geverfde overstekken zijn om een of andere reden minder populair.
Heb je overstekken, maar géén huiszwaluwen, dan kun je proberen de huiszwaluwen te lokken door het ophangen van nestkasten voor huiszwaluwen. Dit zijn feitelijk nagemaakte huiszwaluwnesten. Je hangt ze heel eenvoudig op. Hoewel: in veel gevallen zul je hoog de ladder op moeten. Denk aan je veiligheid! Deze nestkasten worden af en toe ook gekraakt door huismussen.
Mestplank voor de huiszwaluwen
Nu hoor ik je al zeggen: maar huiszwaluwen onder een overstek, die poepen de muur helemaal onder. Dat klopt. Elke vogel poept en huiszwaluwen doen dat heel eenvoudig: onder het nest. Daar is een eenvoudige oplossing voor: de mestplank voor huiszwaluwen. Die vangt de uitwerpselen op. Aan het eind van het broedseizoen maak je de plank schoon en is iedereen weer blij.
Let wel: door huiszwaluwen een nestplaats te bieden, verricht je een goede daad. Niet alleen omdat het met de huiszwaluw slecht gaat in Nederland. Maar ook omdat de huiszwaluw bekend staat als de stofzuiger van de lucht. Duizenden, zo niet miljoenen insecten verdwijnen in de opengesperde snavels. Dus, wil je van de muggen af, dan huiszwaluwen lokken!
Geen overstekken? Dan de huiszwaluwtil!
De meeste huizen hebben echter géén overstekken. Stel dat je dan toch huiszwaluwen wilt lokken. Hoe pak je dat dan aan? Of de lokale overheid, een gemeente bijvoorbeeld, wil de biodiversiteit in stad of dorp een handje helpen… Welke mogelijkheden zijn er dan? Tijdens de SOVON-dag sprak ik iemand van Vivara Pro. Deze partij biedt allerhande materialen aan voor de bouw. Van nestkast tot huiszwaluwentil. Je moet maar eens op hun website kijken. Wil je als gemeente de huiszwaluwen helpen, plaats dan een rijtje huiszwaluwtillen langs een kade of een park. Je kunt ook verspreid in de wijken van die tillen neerzetten. Maar het begint natuurlijk al in de bestemmingsplannen. Als daarin wordt opgenomen dat er aandacht moet zijn voor de biodiversiteit, dan zullen projectontwikkelaars, bouwers en huizenbezitters zich als vanzelf gaan oriënteren op vogelvriendelijke manieren van bouwen. Vogelbescherming Nederland wil hier vast in meedenken.
Hoe lok je een boerenzwaluw in je tuin?
De boerenzwaluw leeft vooral op het platteland. Hij broedt vanouds in open boerenschuren. Tegenwoordig ook veel in de paardenstallen. Zolang de stal maar open is en er geen gif wordt gebruikt om vliegen en andere insecten te doden. Als je wel gif gebruikt, dan weet je zeker dat je de vogels die van de insecten leven, meesleurt in de ondergang.
Wil je een boerenzwaluw in je tuin, dan zul je dus een stal in je tuin moeten bouwen. Liefst met koe of paard erin. Want de mest trekt vliegen aan. En op die vliegen zijn boerenzwaluwen buitengewoon dol.
Hoe lok je de gierzwaluw in je tuin?
De gierzwaluw broedt in holten in gebouwen. In historische steden zijn de daken vaak niet helemaal dicht gemaakt en heeft de gierzwaluw kans om onder oude dakpannen te nestelen. In nieuwbouw maakt hij echter geen schijn van kans. Die daken zijn zo dicht en zo stevig, daar valt zomaar geen nest in te maken.
Gelukkig zijn er ook voor de gierzwaluw nestkasten ontwikkeld. Die kun je tegen de muur van de woning aanbrengen. Liefst zo hoog mogelijk, want gierzwaluwen nestelen op grote hoogte.
Nieuwbouwwoning
Ben je van plan een woning te laten bouwen, en wil je ook de gierzwaluw een hartelijk welkom heten? Dan kun je in het bouwontwerp rekening houden met de gierzwaluw. Vraag de ontwerper of bouwer om op een aantal plaatsen professionele gierzwaluwkasten in te metselen of aan te brengen. En ben je heel fanatiek, probeer dat dan in de wijk te promoten. Echt waar, de leefbaarheid van de wijk gaat er met sprongen op vooruit als je in voorjaar en zomer gierzwaluwen hoort en ziet vliegen!
Ik hoop dat ik je met deze tips heb kunnen inspireren om iets te doen voor de zwaluwen in jouw omgeving. Zwaluwen behoren tot de eerste lenteboden. Zie je eind maart een zwaluw vliegen, dan weet je: de warmere maanden komen eraan. Ze vegen bovendien de lucht schoon door insecten te vangen. En ze maken een gezellig geluid en dat is weer goed voor de leefbaarheid van de wijk. Kortom: alle reden om zwaluwen te verwelkomen in jouw omgeving!
Mijn tips voor natuurbeleving en vogels kijken
Met deze tips beleef je de natuur nog intenser en komen de vogels letterlijk dichterbij:
De beste verrekijkers om vogels te kijken
(voor elk budget de drie beste opties)
Een vakantiehuisje midden in de natuur
(héél véél keuze, in heel Europa)
De mooiste reizen naar de natuur
(voor het hele gezin, voor de vogelaar, voor de wandelaar, enzovoorts)
De beste vogelgebieden van Nederland
(per provincie gesorteerd)
Diervriendelijke planten voor elke tuin of balkon
(aantrekkelijke planten voor vogels, vlinders en andere insecten)
Tips om vogels naar je tuin te lokken
(lees hier mijn tips om spechten, mezen en roofvogels naar je tuin te lokken)
De beste vogelgidsen
(mijn persoonlijke top tien)
Hoe lok je uilen naar je tuin?
Een uil in de tuin, ik droom ervan. De kans dat ik er eentje in mijn tuin zal zien, is niet heel groot, hoewel… Vorig jaar broedde er een bosuil in de buurt en die hoor ik wel eens voorbij ons huis vliegen. Iemand stelde mij de vraag hoe je uilen kunt lokken. Zo’n vraag vind ik altijd leuk en probeer ik dan ook serieus te beantwoorden. Vandaar in mijn serie Hoe lok ik… vandaag de vraag: hoe lok je uilen naar je tuin?
Lees verder Hoe lok je uilen naar je tuin?
Hoe lok ik een boomkruiper in de tuin?
In mijn veelgelezen rubriek Hoe lok ik…? vandaag de vraag hoe je een boomkruiper in de tuin kunt lokken. Het antwoord lijkt simpel: zet een stel bomen in de tuin. En hoewel dat in essentie waar is, valt er nog wel iets meer van te zeggen.
Lees verder Hoe lok ik een boomkruiper in de tuin?
Hoe lok je een winterkoninkje in de tuin?
Het winterkoninkje is één van de kleinste vogels in de tuin. Het is een klein bolletje met een staart die pal omhoog staat. Het winterkoninkje is klein maar dapper. Kom je te dicht bij zijn nest of kuikens, dan zal hij die fel verdedigen door luid te alarmeren. Maar voordat er een nest is, bevecht het mannetje zijn territorium door keihard en langdurig te zingen. Zo hard zingen ze, dat je oren er van gaan tuiten. Zo’n vogeltje wil je wel in de tuin hebben en dus vandaag in mijn rubriek Hoe lok ik… de vraag: hoe lok je een winterkoninkje in de tuin?
Lees verder Hoe lok je een winterkoninkje in de tuin?