Of de evolutietheorie en het christelijk geloof samen kunnen gaan, wordt door zowel evolutionisten als gelovigen vaak fel betwist. Genesis en ‘survival of the fittest’ sluiten elkaar behoorlijk uit, is de overtuiging van velen. En dat knelt, want je zult maar én orthodox christen zijn én ervan overtuigd zijn dat de evolutietheorie even waar is als de wet van de zwaartekracht. Theoloog Gijsbert van den Brink pakt de handschoen op en gaat in zijn boek En de aarde bracht voort na of en hoe orthodox geloven en evolutie kunnen samengaan.
Lees verder Recensie: En de aarde bracht voort, Gijsbert van den BrinkCategorie archieven: Filosofie
Recensie: Kierkegaard anders gezien, Jan Keij
Met de Deense filosoof en theoloog Søren Aabye Kierkegaard (Kopenhagen, 5 mei 1813 – 11 november 1855) maakte ik jaren geleden kennis toen ik Oefening in christendom kocht. Zoals de titel aangeeft een van zijn meer theologische werken, hoewel ook in dit boek de filosofie van Kierkegaard niet valt weg te denken. Een paar jaar later verkreeg ik het meesterwerk Of/of als een geschenk. Verguld als ik was met dit kapitale werk ging ik ermee aan de slag. Om na twee of drie pagina’s te concluderen: ik snap er niets van, dit gaat mijne pet ver te boven. En zo verging het me met meerdere werken, want dat ik Of/of niet begreep, weerhield me niet van de aanschaf van volgende boeken. Wat te denken van Vrees en beven, een filosofische beschouwing over het verhaal van Abraham die zijn zoon Isaäc moest offeren. Stevige kost, waarin Kierkegaard de drie stadia op de levensweg uiteenzet: het esthetische stadium, het ethische stadium en het religieuze stadium. Paul Cliteur, een verstokt atheïst, kwalificeerde dit boek als ‘het gevaarlijkste boek uit de geschiedenis van de wijsbegeerte’, omdat het in zijn ogen religieus gemotiveerd terrorisme zou kunnen legitimeren. Volgens mij overigens een iets te oppervlakkige analyse, die geen recht doet aan Kierkegaard.
Lees verder Recensie: Kierkegaard anders gezien, Jan KeijRecensie: De tijd, het schrift, het verschil, Samuel IJsseling
Met Samuel IJsseling (1932-2015) maakte ik kennis in het boek Dankbaar en aandachtig. In deze uitgave blikte hij met Ger Groot terug op zijn leven als filosoof. Wat bleek: hij was de afgelopen decennia zo ongeveer een van de belangrijkste filosofen der Lage Landen, zo niet de belangrijkste! Uit mijn gesprekken met boekhandelaren die gespecialiseerd zijn in filosofieboeken bleek telkens hoe geliefd IJsseling was. Iedereen die filosofie had gestudeerd kende IJsseling en IJsseling kende zo op zijn beurt zo ongeveer elke bekende filosoof, hij was zelfs persoonlijk bevriend met Derrida. Dankbaar en aandachtig biedt dan ook een boeiend inkijkje in de wereld van de filosofie vanaf de jaren zestig.
Lees verder Recensie: De tijd, het schrift, het verschil, Samuel IJsselingWeg met het systeemdenken in natuurbeheer
Alweer een tijdje geleden las ik het boek Staan in de wereld van nu van de Franse filosoof, socioloog en rechtsgeleerde Jacques Ellul. Nu had deze intellectueel twee petten op. Met zijn ene pet schreef hij sociologische boeken en met de andere pet op ging hij in op de betekenis van het christendom voor de samenleving. Staan in de wereld van nu is een theologisch-filosofisch boek over hoe als christen te leven. Waarom ik dat toch hier noem, en als inspratiebron gebruik voor een artikel over systeemdenken in natuurbeheer is, omdat Ellul als geen ander ageerde tegen systeemdenken. Hieronder leg ik uit wat hij daaronder bedoelt.
Lees verder Weg met het systeemdenken in natuurbeheerRecensie: Dwalen in het Antropoceen, René ten Bos
Het antropoceen is een van de meest hippe onderwerpen in de filosofie. Het tijdperk waarin de mens een van de bepalende krachten is in de geologie, het klimaat en de oceanen. Het is een begrip dat bij de een een gevoel van onbehagen opwerkt, bij de ander de neiging in actie te komen, voor sommigen juist economische kansen oplevert en waar veel anderen helemaal aan voorbij leven. Denker des vaderlands René ten Bos verkent in zijn meeslepende boek Dwalen in het Antropoceen het begrip. En dan blijkt dat begripsvorming in dit geval behoorlijk lastig is, zo niet onmogelijk.
Lees verder Recensie: Dwalen in het Antropoceen, René ten BosRecensie: Ontwakend jodendom, Daniël De Waele
Wie mij kent weet dat ik niet alleen natuurboeken lees, maar ook boeken op het gebied van religie, filosofie en literatuur. Zo heb ik de afgelopen weken het vuistdikke boek Ontwakend jodendom van Daniël De Waele gelezen. Een cultuurgeschiedenis van een nieuwe religie in de oude Oriënt. Het jodendom is namelijk niet uit de lucht komen vallen, het heeft zich ontwikkeld. De Waele laat zien hoe het jodendom zich in oude tijden uit de volken te voorschijn is gekomen en hoe het zijn unieke identiteit heeft verkregen.
Lees verder Recensie: Ontwakend jodendom, Daniël De Waele