De casus Chemours: middeleeuwse toestanden in Dordrecht

Drie grote slokken lauw water des ochtends vlak na het opstaan. Het zou gezond zijn om het slapende lichaam zo te laten ontwaken. En dus open ik elke ochtend gulzig mijn mond om het verkwikkende vocht m’n lichaam in te laten stromen. Als herboren stap ik de nieuwe dag in. Soms niet, maar dat heeft dan andere oorzaken. Drie kinderen hebben we, en wie zijn niet zuinig op hun oogappels? Allerwege lees je dat zelfs de meest gezonde fruitdrankjes te veel suikers bevatten. Nee, kraanwater, dat is het gezonde drankje. Het bevat geen calorieën en, misschien nog veel belangrijker: geen suikers. Voorkom diabetes en drink water. Liefst kraanwater, want al die plastic flesjes zijn niet best voor het milieu. Zelfs onze jongste, de grootste suikeraddict na haar vader, gaat nu niet naar school zonder thermoskan muntthee, bereid met gekookt water van waterleidingbedrijf Oasen dat op haar website verzekert dat ze altijd onberispelijk drinkwater levert.

Kankerverwekkend
Maar nu blijkt dat onberispelijke drinkwater toch iets minder onberispelijk dan gecommuniceerd. Met dank aan chemiebedrijf Chemours uit Dordrecht dat haar afvalwater met GenX vrolijk loost op rivier de Merwede. Chemours heeft momenteel een vergunning voor het jaarlijkse lozen van 6400 kilo van die rotzooi. Rijkswaterstaat heeft een kleine hoeveelheid van deze stoffen (0,02 microgram per liter) aangetroffen in het drinkwater van Oasen. Dat schijnt niet al te erg te zijn, maar dat lijkt een conclusie die even sterk verdund is als het GenX van Chemours in de Merwede. Want: het is bekend dat het GenX van Chemours kankerverwekkend is en ‘effecten heeft op de lever.’  Toxicoloog Jacob de Boer op NRC.nl: ‘Dit is een zeer risicovolle stof, ook voor de komende generaties.’

‘Onvoorwaardelijke focus voor milieu’
Chemiebedrijf Chemours heeft bepaald geen goede trackrecord als het gaat om zorg voor milieu, omwonenden en haar eigen personeel. Oud-medewerkers die blootgesteld zijn aan de voorloper van GenX, ook al kankerverwekkend, werden niet bepaald ontzorgd door hun voormalige werkgever, om het eens eufemistisch uit te drukken. Ook ontsnapt er wel eens een zekere hoeveelheid giftig gas. Niet best voor een chemiebedrijf dat op haar website aangeeft dat haar ambitie verder gaat dan het leveren van kwalitatief goed producten. ‘We hebben ook een onvoorwaardelijke focus voor milieu, gezondheid en veiligheid.’

Zo onvoorwaardelijk gaat die focus voor milieu, gezondheid en veiligheid dat Chemours aangeeft niet verder te willen gaan dan een vermindering van de afvalstoffen tot 3400 kilo (NRC.nl). En dat baart mij zorgen. Want als dat GenX nauwelijks afgebroken wordt in het milieu, gaat het stapelen van deze kankerverwekkende stof in milieu en drinkwater gewoon door, alleen in een iets lager tempo. Dat geeft te denken met een zeer risicovolle stof, ‘juist voor de komende generaties.’

Goede wil?
Een gebaar van goede wil, noemt Chemours die vermindering. ‘Vanwege de onrust in Dordrecht over de eerdere stof die werd gebruikt, zo laat een woordvoerder van Chemours weten,’ volgens NRC.nl. Voor datzelfde Dordrecht was de grens met Chemours overigens vorig jaar al bereikt. Hoe goed die wil is, wordt duidelijk wanneer je het gebaar op je in laat werken: GenX zal ook de komende jaren in ons drinkwater binnensijpelen, zij het in een lager tempo. Opgelucht haal ik adem en sper ik mijn mond wagenwijd open om het onberispelijke drinkwater van Oasen tot me te nemen. Ik spoel er nu echter alleen mijn mond nog mee na het tandenpoetsen en sper dan mijn mond opnieuw open om het onberispelijke drinkwater via sifon en riool naar de waterzuivering te laten afvloeien ‘vanwege toekomstige gezondheidsrisico’s.’

Provincie Zuid-Holland
Ondertussen is niet alleen de rol van Chemours dubieus. Hoe moeten we de rol van de Provincie Zuid-Holland toch taxeren? Volgens het AD heeft Chemours een vergunning om jaarlijks 6400 kilo afvalwater te lozen. En uit een ander artikel blijkt dat chemiebedrijf Chemours niet het enige bedrijf is dat nog altijd afvalstoffen loost in het milieu waarvan niet duidelijk is wat de de gevolgen zijn.

In de Middeleeuwen kieperde men het afval linea recta de gracht en rivier in en deze praktijk hield stand tot in de twintigste eeuw. Toen zag de mens het licht en stopte men met deze grove vorm van milieuverontreiniging. Tenminste, in die veronderstelling verkeerde ik. Tot. Nu. Toe. De middeleeuwse praktijken blijken nog altijd te bestaan. Donder je rotzooi maar in de rivier en je bent er van af, zo meent men daar in Dordrecht. Gelegitimeerd door de Provincie Zuid-Holland en waarschijnlijk ingegeven door de slogan ‘hoe dichter bij Dordt…’. Afijn, je weet wel hoe die slogan eindigt.

Je ruimt je eigen rotzooi toch op?
Zou ik als burger mijn rotzooi in de Noord of Merwede kieperen, dan ben ik de klos. En terecht. Je ruimt je eigen rotzooi toch op? Ook al moet je belasting betalen om je rotzooi zelf naar de milieustraat te rijden, dat doe je toch gewoon? Maar het is allemaal slechts kleingeld vergeleken bij de verontreiniging door Chemours en consorten die ondanks hun ‘onvoorwaardelijke focus voor milieu, gezondheid en veiligheid’ hun rotzooi gewoon in de Merwede blijven lozen.

GenX is een zeer risicovolle stof, ook voor de komende generaties. Dus dames en heren directieleden van Chemours: donder je rotzooi onvoorwaardelijk in een opslagtank op jullie eigen terrein en zorg voor een verantwoorde verwerking. Wij willen onberispelijk water van Oasen. Onze kinderen willen geen GenX in hun muntthee.