De beste gebieden om de grutto te zien

De grutto. Het icoon van de Nederlandse weide. Niet voor niets vogel des vaderlands. Je zou zeggen dat je hem dan in elk weiland tegenkomt, maar zo is het helaas niet. Elk jaar gaat het weer slechter met hem. Keer op keer valt het broedresultaat flink tegen. Als het zo door gaat is het vroeg of laat afgelopen met de grutto in Nederland. Gelukkig kun je de grutto nu nog zien. In februari keren de eerste grutto’s terug uit Noord-Afrika. Ze blijven bij elkaar en vormen soms zwermen van enkele honderden grutto’s. Een spectaculair gezicht hoor als die allemaal opvliegen. En dat gebeurt best vaak, want slechtvalk, buizerd of bruine kiekendief doen ook zo hun rondjes. Maar wat zijn nu de beste gebieden om de grutto te zien? Hieronder een overzicht waarbij ik heb geput uit mijn eigen ervaring en uit bronnen hier en daar.

#1. Het Landje van Geijsel

Dit natuurgebied bij Ouderkerk aan de Amstel van ongeveer zeven hectare groot is een van de belangrijkste gebiedjes voor grutto’s die net terug zijn uit Afrika. Hier verzamelen de vermoeide grutto’s zich in grote groepen zodra ze terug zijn in Nederland. Om aan te sterken voor het broedseizoen. Je ziet ze hier met honderden en soms met duizenden tegelijk. Het leuke is dat je vaak ook de IJslandse grutto in de groep ziet staan, een ondersoort die niet in ons land broedt. 

#2. De Brabantse Biesbosch

Voor de Brabantse Biesbosch geldt hetzelfde als voor het Landje van Geijsel. Bij terugkeer uit het zuiden verzamelen hier vroeg in het voorjaar, vaak nog in de winter, grote groepen grutto’s. Hier bereiden ze zich voor op het broedseizoen. Ook na het broedseizoen kom je ze in de Brabantse Biesbosch weer tegen. Maar dan ter voorbereiding op de grote reis naar het zuiden. Opvetten, zich vol vreten, dat is dan het enige dat telt. Helaas zie je in de Brabantse Biesbosch ook grutto’s tijdens het broedseizoen. Ga er maar van uit dat de legsels van deze vogels zijn mislukt.

#3. Polder Arkemheen & Eemland

Boven Amersfoort en ten westen van Nijkerk ligt Polder Arkemheen. Dit kleinschalige weidelandschap is een van de favoriete broedgebieden voor de grutto. Je ziet en hoort de grutto hier vanaf maart. Druk bezig met het veroveren van een territorium, een vrouwtje en nog veel meer. Ben je hier toch in de buurt, breng dan ook een bezoek aan Polder Eemland, ook zo’n weidelandschap waar rekening wordt gehouden met de weidevogels.

#4. De Donkse Laagten

In de Alblasserwaard is het eerlijk gezegd maar treurig gesteld met de weidevogels. Fiets of wandel door de regio en je komt volkomen lege weiden tegen. Overbemesting en monoculturen zijn de dood in de pot. Hoe mooi het landschap ook oogt, het is feitelijk een woestijn. Gelukkig ligt in het hart van de Alblasserwaard een authentiek veengebied: de Donkse Laagten. Hier broedt elk jaar nog een aantal paar. Er zijn trouwens gelukkig ook een paar boeren met hart voor weidevogels. Een van die boeren is vlak bij de Donkse Laagten gevestigd.

#5 In Brabant: de Peel

Rond Nederweert, op de grens van Brabant en Limburg, in de Peel, broedt nog een aantal grutto’s. Maar schrik niet: de stand is de laagste dertig jaar teruggelopen van 300 paar naar 20 paar.

#6. De Zaanstreek

grutto uitsnede

Ook in Noord-Holland strekken zich veengebieden uit, hét favoriete biotoop van de grutto. Staatsbosbeheer past hier speciaal beheer toe voor de grutto. Die hier gelukkig nog elk jaar broedt.

#7. Veenweiden in Friesland

In het midden van de provincie Friesland ligt van zuid naar noord een strook veengebied. Samen met de veengebieden in Noord-Holland en Zuid-Holland behoren deze weilanden tot de belangrijkste broedgebieden voor de grutto.

Gelukkig zijn er verspreid over het land tal van grotere en kleinere gebiedjes waar je de grutto kunt zien in het vroege voorjaar, het broedseizoen en het naseizoen. Zoek drassige weidegebiedjes bij jou in de buurt op. Daar heb je de grootste kans om de grutto in levende lijve te zien.

Geldkwestie

Wat me opvalt is dat de broedgebieden voor de grutto zich concentreren in natuurgebieden en in weilanden van boeren die extensief beheer toepassen. De intensieve landbouw is funest voor de grutto en natuurlijk ook voor alle andere weidevogels. Het is daarmee puur een kwestie van geld. Wij hebben onze samenleving zodanig ingericht dat boeren hun productie moeten optimaliseren. Engels raaigras in zijn meest pure en monomane vorm levert de meeste eiwitten voor de koeien. En als je dat gras dan ook nog een meerdere keren per jaar kunt maaien, te beginnen in april, dan is de opbrengst helemaal optimaal. Maar het vroege maaien en dat eentonige grasland is het einde voor de grutto. Hopelijk bedenken we als samenleving snel een grutto-vriendelijke manier van veeteelt.

De beste verrekijkers voor vogelaars

De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 300,00

Goede en betrouwbare verrekijkers voor beginnende vogelaars en voor mensen die niet te duur uit willen zijn.

1. Vortex Diamondback HD 10x42

Ligt heerlijk in de hand.

Helder beeld, ook bij weinig licht.

Volledig multi-coated lenzen

2. Bynolyt Stork WPR 10x42 DCF

Een slank en elegant instapmodel.

Laag gewicht.

Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 8x42.

3. Kowa SVII 10x42

Lichtgewicht allround verrekijker.

Volledig multi-coated lenzen.

De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 750,00

Verrekijkers die net een stapje verder gaan in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. 

1. GPO Passion ED 10x42

Hoogwaardig ED glas.

Ligt zeer prettig in de hand.

Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is.

De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss.

2. Bynolyt Yellowbird 8x42

Zeer scherp en lichtsterk beeld.

Zeer prettig gebruikscomfort.

Relatief lichte verrekijker.

3. Hawke Frontier EDX 10x42 

Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber.

Hoogwaardige coatings en prisma's.

Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort.

Ook verkrijgbaar als 8x42.

De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 1.500,00

Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen.

1. GPO Passion HD 10x42

Scherp van rand tot rand.

HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld.

Zeer natuurgetrouwe kleuren.

2. Leica Trinovid HD 10x42

Robuust en lichtvan gewicht.

Haarscherp beeld en briljant beeld.

Zeer nauwkeurig scherpstellen.

3. Swarovski CL Companion 8x30

Een van de beste verrekijkers van dit moment.

Hoogwaardige materialen en coatings.

Heerlijk lichtgewicht.

De beste verrekijkers in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00

Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers!

1. Swarovski NL Pure 10x42

De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment!

2. Leica Noctivid 10x42

Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. 

3. Zeiss Victory T*SF 8x42

Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker!